Gedik Yatırım Haftalık Bülten : 10 Haziran 2025

ABD Başkanı Donald Trump, Çin'in iki ülke arasında ticaret ile ilgili yapılan anlaşmayı ihlal ettiğini iddia ederken Çin ise Cenevre ticaret anlaşmasını ihlal ettiğine dair ABD’nin iddialarını reddetti ve anlaşma şartlarını ihlal edenin ABD olduğunu öne sürdü. İki taraftan yapılan bu açıklamalar dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki görüşmelerin tıkandığına ilişkin endişeleri artırırken bu durum küresel risk iştahı üzerinde de bir miktar baskı oluşturdu. Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in sert ve anlaşma yapması son derece zor biri olduğunu söyledi. 9 Haziran Pazartesi günü ise ABD ve Çin'in, karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin çözümü için yürüttüğü müzakerelerin yeni turuna İngiltere'nin başkenti Londra'da başladığı bildirildi. ABD ve Çin arasındaki müzakereler ve bu konudaki haber akışları piyasaların takibinde yer alacaktır.

Aynı zamanda geçtiğimiz dönemde ABD Başkanı Trump, Avrupa Birliği’ni 1 Haziran'dan itibaren yüzde 50 oranında gümrük vergisi uygulamakla tehdit etmiş ancak sonrasında Avrupa Birliği'ne (AB) doğrudan yüzde 50 tarife uygulanmasına yönelik kararını 9 Temmuz 2025'e ertelediğini duyurmuştu. Bu hususta ABD ve Avrupa Birliği arasındaki ticaret görüşmeleri ve bu konudaki gelişmeler de piyasaların yakın takibinde yer alacaktır. ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü çelik ve alüminyum ithalatına uygulanan yüzde 25'lik gümrük vergisinin yüzde 50'ye yükseltilmesine yönelik kararnameyi imzalarken Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, tarifeler konusunda bir anlaşmaya varılması için belirlenen son tarihin yaklaştığını ticaret ortaklarına hatırlatmak amacıyla tekliflerini sunmalarını isteyen bir mektup gönderdiklerini belirtti. Önümüzdeki süreç açısından ABD’nin başta Avrupa Birliği ve Çin olmak üzere diğer ülkelerle gerçekleştireceği müzakereler ve haber akışları yakından izlenecektir. Tarife kaynaklı haber akışları ve açıklamalar küresel risk iştahının seyri ve fiyatlamalar üzerinde belirleyici olacaktır.

Şubat ayından mayıs ayı başına kadar ABD borsaları başta olmak üzere küresel hisse piyasalarında ticaret savaşı endişeleri ve resesyon korkularıyla satış baskısının artış kaydettiği görülürken mayıs ayı başında ABD ve Çin arasında sağlanan 90 günlük anlaşma ve uygulanan tarifelerin karşılıklı olarak düşürülmesi piyasalardaki endişelerin yatışmasına ve hisse piyasalarında toparlanmaların yaşanmasına katkı sağlamıştı. Tarife kaynaklı olumlu haber akışlarının ve iyimserliğin korunması risk iştahındaki iyileşmenin devamlılığı açısından önem taşımakta olup yeniden tarife kaynaklı endişeleri ve resesyon korkularını artırabilecek gelişmeler küresel çapta satış baskısının ve volatilitenin artış kaydetmesine neden olabilir.

Haziran ayında Amerikan Merkez Bankası (Fed), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) gibi büyük merkez bankalarının toplantıları ve faiz kararları yakından izlenecektir. Bu hususta Fed cephesinde üyelerin son dönemdeki temkinli açıklamaları dikkat çekmektedir. Dallas Fed Başkanı Logan, enflasyon ve istihdam risklerinin dengede olduğunu, Fed’in bu süreçte sabırlı bir tutum sergilemesi gerektiğini ifade etti. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, faiz oranlarını değiştirme konusunda aceleci davranmadığını belirterek, son dönemdeki cesaret verici enflasyon verilerine rağmen bu konuda daha fazla ilerleme görmek istediğini söyledi. Fed Guvernörü Lisa Cook, enflasyondaki ilerlemeye karşın ticaret politikalarından kaynaklanan risklerin para politikası açısından yeni zorluklar doğurduğunu ve faiz kararlarını zorlaştırdığını belirtti.

Fed Başkanı Powell ve Fed üyeleri son dönemdeki açıklamalarında, tarifelerin biraz daha netlik kazanana kadar adım atmak istemediklerini, bekleyip görmek için iyi bir pozisyonda olduklarını ve acele etmelerine gerek olmadıklarını vurguluyorlar. Fed’in 18 Haziran’daki toplantısında faiz oranlarında değişim beklenmezken yayımlanacak projeksiyonlar ve Fed üyelerinin tahminlerini içeriden noktasal grafikler önemli olacaktır. Piyasalar halihazırda 2025 yılında 2 faiz indirimine gidileceğini ve ilk faiz indiriminin eylül toplantısında yapılacağını öngörüyor. Elbette önümüzdeki süreçte ABD – Çin kaynaklı haber akışları, tarife etkileri ve ekonomik verilere bağlı olarak beklentilerin değişim gösterebileceği dikkate alınmalıdır. İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) 19 Haziran’daki toplantısında faiz oranlarında değişime gitmeyeceği ve politika faizini %4,25 seviyesinde koruyacağı bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Bailey, son açıklamasında politika faizinin yönünün aşağı olduğunu ancak bunun hangi hızda olacağı konusunda artık çok daha fazla belirsizlik olduğunu söyledi. Küresel ticaret politikalarına yönelik belirsizliklerin arttığı mevcut ortamda gelecekteki faiz indirimleri konusunda kademeli ve temkinli yaklaşımın yol gösterici olmaya devam edeceğini dile getiren Bailey, verilere dayanarak karar vereceklerini vurguladı. Japonya'da ise enflasyonist baskılardaki azalma ve küresel ekonomik belirsizliklerin büyümeyi olumsuz etkileyebileceğine yönelik beklentiler, Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz artırım beklentilerini kısa vadede zayıflatıyor. Tarife kaynaklı belirsizliklerin ön planda olduğu mevcut konjonktürde BoJ’un 17 Haziran’daki toplantısında faiz oranlarında değişme gitmeyeceği öngörülüyor. Toplantı sonrasında verilecek mesajlar ve kurulacak iletişim önemli olacaktır.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) 5 Haziran Perşembe günkü toplantısında beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan faiz indirimine gitti. ECB, mevduat faizini yüzde 2,25’ten yüzde 2'ye, ana refinansman faizini yüzde 2,40’tan yüzde 2,15'e, marjinal fonlama faizini de yüzde 2,65’ten yüzde 2,40'a düşürdü. ECB haziran toplantısında yeni projeksiyonlarını da açıkladı. 2026 yılı enflasyon tahmini yüzde 1,6'ya düşürülürken 2027 tahmini değişmeyerek yüzde 2'de kaldı. 2025 yılı büyüme tahmini yüzde 0,9'da bırakıldı. 2026 büyüme tahmini yüzde 1,2'den yüzde 1,1'e çekildi. ECB Başkanı Lagarde toplantı sonrasındaki basın konferansında, kararın neredeyse oybirliğiyle alınmış bir karar olduğunu, bir konsey üyesinin kararı desteklemediğini söyledi. Lagarde büyümeye yönelik risklerin aşağı yönlü olduğunu, bugünkü faiz indiriminin ardından ECB’nin önümüzdeki belirsizliklerle yüzleşmek için iyi bir konumda olduğunu belirtti. Lagarde ücret artışlarının görünür şekilde ılımlılaştığını dile getirirken, faiz indirimiyle para politikası döngüsünün sonuna yaklaşıldığını, yüzde 2 enflasyon hedefi doğrultusunda durumu veri odaklı bir şekilde ele alacaklarını vurguladı.

3 Haziran Salı günü yurt içinde açıklanan mayıs ayı TÜFE rakamı piyasadaki medyan beklenti olan %2,10 ve bizim beklentimiz olan %2,75 seviyesinin oldukça altında aylık bazda %1,53 oranında artış kaydetti. Mayıs 2024’teki %3,37’lik rakamın seriden çıkmasıyla, yıllık TÜFE enflasyonu %37,9’dan %35,4’e geriledi. Çekirdek TÜFE enflasyonu (C grubu) %3,6’lık beklentimize karşılık %2,43’lük gerçekleşmenin ardından yıllık bazda %37,1’den %35,4’e geriledi. Yurt içi ÜFE enflasyonu aylık %2,48 seviyesinde gerçekleşerek yıllık bazda %22,5’ten %23,1’e yükseldi. Bu ÜFE enflasyonunda son 1 senedeki ilk artış oldu. Yurt içi ÜFE enflasyonundaki zirve seviye Mayıs 2024’te görülen %57,7 seviyesiydi. Gıda enflasyonu %0,7 oranında düşüşle sebze fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle aşağı yönlü sürprizin baskın geldiğine işaret etti. Dayanıklı mal grubu ve diğer temel mallar grubundaki %2,7 ve %1,5’lik aylık enflasyon rakamları kur geçişkenliğinin nisana göre hafifleyerek de olsa devam ettiğine işaret etti. Çekirdek enflasyonun bir diğer önemli bileşeni ve enflasyon sepetinin 1/3’e yakınını oluşturan hizmet enflasyonu da aylık %1,7’lik gerçekleşmeyle geçen ayki %3,0’e göre önemli bir yumuşama kaydetti. TCMB’nin likiditeyi sıkarak %49’da tuttuğu ortalama fonlama maliyeti kabaca %35’e geri çekilen yıllık TÜFE enflasyonuna göre önemli bir reel faize işaret ediyor. Bununla beraber, TCMB’nin yeniden faiz indirim sürecini başlatması için döviz rezervlerinin iyileşmeye devam etmesi de gerekiyor. Buna ilişkin olarak, mart ortasından mayıs başına kadar yaklaşık 52 milyar USD gerileyen swap hariç net rezervlerin son haftalarda kabaca 17 milyar USD arttığını görüyoruz. TCMB’nin 22 Mayıs’taki Enflasyon Raporu toplantısındaki iyimser duruşunu da dikkate aldığımızda, rezervlerdeki iyileşmenin sürmesi halinde, TCMB’nin 19 Haziran’daki toplantısında sınırlı miktarda (100-150 baz puan) faiz indirimini gündeme alabileceği ihtimalini dışlamıyoruz ancak bunun için daha öncesinde ortalama fonlama maliyetinin politika faizi olan %46,0’ya yakınsadığını görmemiz gerekiyor. 

Geçen hafta salı günü açıklanan mayıs ayı enflasyonunun beklentilerden daha iyi gelmesi ve faiz indirim beklentilerini desteklemesi bankacılık sektörü öncülüğünde Borsa İstanbul’da yükselişlerin güç kazanmasına katkı sağladı. Salı günü bankacılık sektöründe %6’ları bulan yükselişler öne çıkarken, BIST100 Endeksi salı gününü %2,98 oranında yükselişler kapattı. Çarşamba günü de pozitif havanın etkisini sürdürdüğü BIST100 Endeksi’nde perşembe günü Kurban Bayramı dolayısıyla erken bir kapanış gerçekleşti. Böylece bayram dolayısıyla kısalan haftayı BIST100 Endeksi %5,18 oranında bir yükselişle 9.487 puandan tamamladı.

Bayram tatilinin ardından BIST100 Endeksi’nde pozitif havanın etkisini sürdürmesi ve 50 günlük üssel ortalama (9.447) üzerinde kalıcılığın korunması durumunda 100 ve 200 günlük üssel ortalamaların geçtiği kabaca 9.570 seviyesi ilk güçlü direnç noktası olarak izlenecektir. Kritik öneme sahip bu ortalamalar üzerinde kapanışlar kaydedilebilirse yükseliş eğiliminin güç kazanabileceği endekste 9.650 – 9.700 ve 9.770 seviyeleri direnç olarak takip edilecektir.

Mayıs ayının ilk yarısında test edilen ve direnç olarak çalışan 9.770 seviyesi de aşılabilirse 9.830 – 9.900 ve 10.000 seviyelerine doğru yükselişler yaşanabilir. Endekste 100 ve 200 günlük ortalamaların aşılamaması ve yeniden düzeltmelerin gözlenmesi halinde ise 9.400 – 9.350 aralığı kısa vadeli ilk destek bölgesi olup, devamında 9.300 – 9.250 ve 9.200 seviyeleri destek konumunda bulunmaktadır. Endekste 9.250 – 9.200 bölgesi altında kapanışların yaşanması halinde 9.100 ara destek olmak üzere tekrardan 9.000 bölgesine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir.

ABD-Çin arasında müzakereler sürüyor. İngiltere'nin başkenti Londra'da görüşmelerin başladığı belirtilirken, dünyanın iki büyük ekonomisinin yeniden görüşmeler yapması, piyasalardaki iyimserliği destekliyor. Rusya-Ukrayna arasındaki haber akışları da yakından izleniyor. En son 02 Haziran tarihinde yeniden iki ülkenin yetkilileri bir araya gelirken, bazı anlaşmalar sağlandığı belirtilmişti. Rusya yapmış olduğu açıklamasında, varılan anlaşmalara uymaya hazır olduklarını ifade etti. İki ülke arasındaki haber akışları veya olası yeni müzakere haberleri, piyasaların seyri açısından önemli olabilir. Fed'in toplantısı gelecek hafta 17-18 Haziran tarihlerinde takip edilecek. Toplantı öncesi ABD'de açıklanan veriler, faiz politikasına yönelik beklentileri şekillendiriyor. Cuma günü açıklanan mayıs ayı istihdam raporu sonrası Citigroup, Fed için 2025 yılında faiz indirim tahminini üçe indirdi. Bu haftada ABD'de enflasyon haftası olacağı için veri sonrası bu beklentilerde değişiklik beklenebilir. Hafta içerisinde, veri bazlı hareketler görülebilir. Yurt içinde, hafta içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomi yönetiminden gelecek açıklamalarda yakından izlenecek.

Yurt içi piyasalarda, 10 Haziran Salı günü mayıs ayına yönelik hazine
nakit dengesi açıklanacak.

12 Haziran Perşembe, nisan ayına ilişkin sanayi üretimi verisi takip edilecek. En son açıklanan mart ayı verisi aylık yüzde 3,40 ve yıllık yüzde 2,50 olarak gerçekleşmişti.

10 Haziran Salı, Euro Bölgesi sentix yatırımcı güven endeksi haziran ayı verisi açıklanacak. En son açıklanan mayıs ayı verisi -8,10 olurken, haziran ayı için piyasadaki beklenti -6,00 olarak açıklanması yönünde bulunuyor.

11 Haziran Çarşamba, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde'ın konuşması takip edilecek. Faizle ilgili söylemleri önemli olabilir.

13 Haziran Cuma, Euro Bölgesinden sanayi üretimi ve dış ticaret dengesi verileri takip edilecek. Mart ayında Euro Bölgesi sanayi üretimi aylık yüzde 2,60 ve yıllık yüzde 3,60 olarak gerçekleşmişti. Euro Bölgesinde nisan ayı verilerinin açıklanması bekleniyor.

ABD'de enflasyon haftası olacak.

11 Haziran Çarşamba, ABD'de mayıs ayı enflasyonu açıklanacak. Nisan ayında ABD enflasyonu aylık yüzde 0,20 ve yıllık yüzde 2,30 olarak gerçekleşmişti.

12 Haziran Perşembe, nisan ayı ÜFE verisi takip edilecek. Her hafta açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvurularının da açıklanması bekleniyor.

13 Haziran Cuma, ABD'de haziran ayı Michigan tüketici güven endeksi takip edilecek. Haziran ayı verisi açıklanacak ve piyasadaki medyan beklenti 52,50 olurken, mayıs ayı verisi 52,20 olarak açıklanmıştı.