Döviz Kuru Nedir?

Döviz kuru, herhangi bir ülkenin para biriminin başka bir ülke para birimi cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Döviz kuru, uluslararası ticaret ve finansal işlemlerde önemli bir rol oynar. Döviz kuru yükseldiğinde yabancı paranın değeri artar ve ulusal paranın değeri düşer. Döviz kuru, ülkelerin ekonomik performanslarını, rekabet güçlerini ve yaşam standartlarını etkiler.

Döviz kuru çeşitleri hesaplama yöntemine, piyasa koşullarına ve döviz türüne göre farklılık gösterir. En yaygın döviz kuru çeşitleri şunlardır:

• Nominal döviz kuru: İki ulusal para birimi arasındaki değişim oranını gösterir. Örneğin, 1 ABD dolarının kaç Türk lirasına eşit olduğunu ifade eder.
  
  
• Reel döviz kuru: Reel döviz kuru, ülkelerin satın alma gücü paritesini ve rekabet gücünü yansıtır. Nominal döviz kuru, ülkelerin fiyat seviyeleriyle düzeltilerek hesaplanır.
  
  
• Efektif döviz kuru: Bir ülkenin para biriminin ticaret yaptığı diğer ülkelerin para birimleriyle ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır. Efektif döviz kuru, bir ülkenin dış ticaret konumunu gösterir.
  
  
• Sabit döviz kuru: Bir ülkenin para biriminin, başka bir ülke para birimi veya altın gibi değerli bir madenle sabitlenmesidir. Sabit döviz kurunda, merkez bankası piyasaya müdahale ederek kurun belirlenen seviyede kalmasını sağlar.
  
  
• Dalgalı döviz kuru: Bir ülkenin para biriminin, piyasadaki arz ve talebe göre belirlenmesidir. Dalgalı döviz kurunda merkez bankası piyasaya müdahale etmez veya sınırlı müdahalede bulunur.
  
  
• Serbest piyasa döviz kuru: Bankaların veya yetkili kuruluşların alış ve satış yaptıkları döviz kurudur. Serbest piyasa döviz kuru, dalgalı kur sistemine yakındır ancak bazı sınırlamalar içerir.

Döviz kuru hesaplamak için iki yöntem vardır:

Dolaysız kotasyon: Bir birim yabancı paranın kaç birim ulusal paraya eşit olduğunu gösterir.

Örneğin, 1 ABD dolarının 8 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda dolaysız kotasyon 1 USD = 8 TL şeklinde yazılır. Dolaysız kotasyonda yabancı para sabit, ulusal para değişkendir.

Dolaylı kotasyon: Bir birim ulusal paranın kaç birim yabancı paraya eşit olduğunu gösterir.

Örneğin, 1 TL’nin 0,125 ABD doları olduğunu varsayalım. Bu durumda dolaylı kotasyon 1 TL = 0,125 USD şeklinde yazılır. Dolaylı kotasyonda ulusal para sabit, yabancı para değişkendir.

Parite, iki yabancı para birimi arasındaki değişim oranını ifade eder. Parite hesaplamak için çapraz kur yöntemi kullanılır. Çapraz kur, iki yabancı paranın ortak bir payda üzerinden hesaplanmasıdır.

Örneğin; Euro/TL ve Dolar/TL kurlarını biliyorsak, Euro/Dolar paritesini aşağıdaki formülle bulabiliriz:

Euro/Dolar = Euro/TL / Dolar/TL

Döviz kuru birçok ekonomik, siyasi ve sosyal faktörden etkilenebilir.

• Arz ve talep: Piyasadaki döviz arzı ve talebi döviz kurunu belirleyen temel unsurdur. Döviz arzı artarsa, döviz kuru düşer. Döviz talebi artarsa, döviz kuru yükselir.
  
  
• Enflasyon: Enflasyon, fiyatların genel düzeyindeki artışı ifade eder. Enflasyonu yüksek olan ülkelerin para birimleri değer kaybeder. Enflasyonu düşük olan ülkelerin ise değer kazanır.
  
  
• Faiz oranları: Faiz oranları paranın zaman değerini gösterir. Faiz oranları yüksek olan ülkelerin para birimleri talep görürken, faiz oranları düşük olan ülkelerin para birimleri görmeyebilir.
  
  
• Cari açık: Cari açık, bir ülkenin dış ticaretinde giderlerinin gelirlerinden fazla olmasıdır. Cari açık veren ülkelerin para birimleri değer kaybeder. Cari fazla veren ülkelerin para birimleri ise değer kazanır.
  
  
• Siyasi istikrar: Siyasi istikrar bir ülkenin yönetimindeki belirsizlik veya riski ifade eder. Siyasi istikrarı yüksek olan ülkelerin para birimleri güvenilir bulunur.
  
  

Döviz kuru, uluslararası piyasalarda önemli bir göstergedir. Güncel döviz kuru hareketlerini takip ve analiz etmek yatırımcılara yeni fırsatlar sunabilir.

Yatırım hesabınızı Gedik Yatırımda açın; forex piyasası veya yurt dışı borsalarda yapacağınız işlemlerinizde 30 yılı aşkın tecrübemizden ve size özel sunduğumuz avantajlardan faydalanın.

Üstelik Gedik Yatırım hazine işlemleri ile şirketiniz için döviz kuru riskinden korunabilir, hatta bu hareketler sayesinde para kazanmayı hedefleyebilirsiniz.