Repo risksiz yatırım arayanlar tarafından sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Bu yöntemin temeli menkul kıymetlerin ileriki bir tarihte geri alınmak kaydıyla satılmasıdır. Sabit faiz getirisi sunan repo işlemi, paranın düşük riskle değerlendirilmesine imkân tanır. Temel amacı piyasadaki likidite sıkıntısını önlemek olan repo işlemleri, sadece belirli kriterlere uyan kurumlar ve bankalar tarafından gerçekleştirilebilir. Repo işleminde menkul kıymetler alıcıya teslim edilmez, bloke hesaplarda tutulur. Bono veya tahvil yerine düzenlenen makbuz verilir. Vade sonunda makbuz iade edilerek tutar nakden ödenir. Repo işleminin vadesi dolduğu zaman belirlenmesi gereken fiyatlandırma için iki farklı yöntem uygulanır. Birinci yöntemde bugünkü satış fiyatına, repo vadesine kadar faiz eklenir. İkinci yöntemde ise repo vadesinde hazine bonosunun fiyat tahmini yapılır.

Repo nedir sorusunu avantaj ve dezavantajlarıyla yanıtlamak da mümkündür. Reponun avantajlarının en başında risksiz yatırım imkânı gelir. Sabit faiz getirisi de bir diğer yatırım avantajıdır. Düşük riskli olan bu kısa vadeli yatırım seçeneği, yatırımcıya ve piyasaya likidite sağlar. Bu işlemin en önemli dezavantajı vadeden önce paraya erişim imkânının olmamasıdır. Ayrıca her yatırım aracında olduğu gibi repoda da dalgalanmalara bağlı risk vardır.

Yatırımcıların repo işlemi yapmadan önce dikkat etmesi gereken konuların başında vade, faiz oranı ve risk gibi faktörler gelir. İşlemler yapılırken yetkili ve güvenilir kurumlarla çalışılması da önem taşır. Yatırımcı repo işlemlerine başlamadan önce ve işlem yaptıktan sonra piyasa koşulları ve faiz oranlarının takibini yapmalıdır. Tüm bu işlemler karışık ve uzun soluklu takip gerektirdiği için bir yatırım danışmanından yardım alınması her zaman çok daha fazla avantaj sağlayacaktır. Gedik Yatırım olarak yatırımcılarımızın her adımda bilinçli ve güvenli yatırım kararları alabilmeleri için gerekli tüm araçları ve desteği sağlamaya hazırız. Gedik Yatırım Hızlı Hesap mobil uygulamasını indirerek Yatırım Temsilciniz ile şimdi tanışabilirsiniz.

Repo ne demek sorusunu türleri üzerinden yanıtlamak da mümkündür. Bu aynı zamanda reponun hesaplanmasına dair uygulamalar için de gereklidir. Repo türlerini ve özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

• Düz Repo: En temel repo türü olan düz repoda işlem vadesi ve geri alım fiyatı önceden belirlenir. Yatırımcı için sabit faiz getirisi sağlayan bu yatırımda menkul kıymet vade sonuna kadar alıcıda kalır.
  
  
• Ters Repo: Ters repo türünde alıcı, satıcıdan menkul kıymet satın alır ve vade sonunda satacağını garanti eder. Satıcı ise vade sonunda menkul kıymeti geri almayı taahhüt eder. Bu uygulama alıcı için sabit faiz getirisi sağlarken satıcı için fonlama imkânı demektir.
  
  
• Gecelik Repo: Günlük repo olarak da bilinen bu işlemin vadesi 1 gündür. Kısa vadeli fonlama ihtiyacı için kullanılan gecelik reponun faiz oranları diğerlerine göre daha volatil olabilir.
  
  
• Açık Repo: Vadesi önceden belirlenmeyen repo işlemidir. Taraflardan herhangi biri, istediği zaman işlemi sonlandırabilir. Genellikle likidite yönetimi için kullanılır.
  
  
• Karşılıksız Repo: Aynı menkul kıymetin birden fazla yatırımcıya satılabildiği repo işlemidir. Yatırımcılar, menkul kıymetin teslimine hak kazanmazlar. Karşılıksız repo daha yüksek faiz getirisi sunabilir.
  
  
• Sürekli Repo: Sürekli repoda vadenin sonunda işlem otomatik olarak yenilenir. Bu işlem yatırımcı için uzun vadeli fonlama imkânı sunar. Faiz oranları genellikle sabittir.
  
  
• Vadeye Kadar Repo: Vade sonuna kadar faiz getirisinin hesaba yatırılmadığı repo işlemidir. Vade sonunda anapara ve faiz getirisi toplu olarak ödenir. Daha yüksek faiz getirisi sunabilir.
  
  
• Esnek Repo: Yatırımcıya vade sonuna kadar menkul kıymeti satma imkânı sunan repo işlemidir. Erken satışta faiz indirimi uygulanabilir. Likidite ve esneklik arayan yatırımcılar için idealdir.

Yatırımcılar, repo türleri arasından seçim yaparken vade, faiz oranı, risk ve likidite gibi faktörleri göz önünde bulundurmalıdır. Farklı repo türleri çeşitli avantaj ve dezavantajları içerir. Yatırımcılar, yatırım hedeflerine ve risk profiline en uygun repo türünü seçmelidir. Aşağıdaki tabloda repo türlerinin farklarını kolaylıkla görebilirsiniz:

Repo türlerinin hesaplanmasında üç önemli unsura dikkat edilmesi gerekir. Bu unsurlar şöyledir:

• Faiz oranı: Repo faiz oranını belirleyen iki kriter vardır. Bunlardan biri piyasa koşulları diğeri de vade süresidir. Ülkemizde faiz oranlarını Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası belirler.
• Vade: Repo vadesi işlemin yapılacağı ülkeye göre değişir. Birçok ülkede gecelik repo yaygın olsa da farklı vade uzunluklarına sahip işlemler de gerçekleştirilir.
• Anapara: Repo işleminde kullanılan paranın tutarıdır.

Repo hesaplama için borç vadesi, ana para ve 36.500 sayısı çarpımının belirlenen faiz tutarına bölünmesi gerekir. Kısaca işlemi şöyle formüle edebiliriz:

Brüt (Vergi Öncesi) Repo Getirisi = Faiz Oranı / 36.500 x Vade x Anapara

Örnek:

Faiz Oranı: %10

Vade: 1 gün (gecelik)

Anapara: 10.000 TL ise bu veriler doğrultusunda brüt repo getirisi:

(10 / 36.500) x 1 x 10.000 = 2.74 TL olur.

Repo faiz hesaplama sonuçları her bir finans kuruluşunun faiz oranlarına göre değişir. Vadelere göre farklı hesaplamalar yapmak için çevrimiçi araçlardan faydalanmak mümkündür. Bununla birlikte yukarıdaki formülü kullanarak hangi kuruluşun daha fazla repo verdiğini de bulabilirsiniz.

Yatırımlarınızı repoda değerlendirmeyi düşünüyorsanız, tüm detaylar hakkında bilgi sahibi olacak şekilde bir araştırma yapmanız gerekir. Hem repo faiz oranları hakkında güncel bilgilere ulaşmak hem de risk toleransınıza göre bir strateji oluşturmak için, şubeye gitmeden Gedik Yatırım’da hesap açabilir, çeyrek asrı aşkın deneyimimizden faydalanabilirsiniz.

Repo gelirlerinin vergilendirilmesi ile ilgili yazımıza ulaşmak için tıklayın.