BIST 100
Yatırımcıların şirketlere veya kamu işletmelerine sabit veya değişken faizle borç vererek gelir elde ettiği bir yatırım türüdür.
Yatırım dünyasında pek çok farklı araç bulunmaktadır ve her biri farklı özellikler ve avantajlar sunar. Bu araçlardan biri olan tahviller, yatırımcılar için önemli bir seçenek oluşturur. Peki tahvil nedir, temel özellikleri nelerdir, farklı tahvil çeşitleri nelerdir, tahvil almanın avantajları ve riskleri nelerdir? İşte bu soruların cevaplarına birlikte göz atalım.
Tahvil, bir şirketin veya devletin borçlanma aracıdır. Yani bir yatırımcı bir tahvil satın aldığında, aslında bu şirkete veya devlete borç vermiş olur. Tahviller genellikle belirli bir faiz oranıyla (kupon oranı) ve vade tarihi ile birlikte ihraç edilir. Vade sonunda, yatırımcılar hem başlangıçta yatırdıkları ana parayı hem de belirlenen faiz oranını geri alırlar. Tahvil ve bono arasındaki fark, ihraç vadeleridir. Bir yıldan kısa vadeli olan tahviller ise bono olarak adlandırılır.
Tahvillerin özellikleri temel olarak şöyledir:
Kupon Oranı: Kuponlu olarak ihraç edilen tahvillerde, tahvilin nominal değeri üzerinden ödenen faiz oranıdır. Bu oran, tahvil çıkarılırken belirlenir ve genellikle yıllık olarak ifade edilir.
İskonto Oranı: İskontolu olarak ihraç edilen tahvillerde nominal değeri, tahvilin alındığı güne çekmek için kullanılan iskonto oranı, yani tahvilin getirisini gösteren orandır. Genellikle yıllık olarak ifade edilir.
Vade Tarihi: Tahvilin vadesi, yatırımcının ana parayı ve faizini geri alacağı tarihi ifade eder. Vade tarihi, tahvilin çıkarılmasıyla birlikte belirlenir ve genellikle birkaç aydan onlarca yıla kadar değişebilir.
Nominal Değer: Verilen borcun anapara tutarıdır. Yatırımcılar, tahvilin nominal değeri üzerinden faiz alırlar ve vade sonunda bu nominal değeri geri alırlar.
İhraç Eden Kurum: Tahvili ihraç eden kurum, tahvilin güvenilirliği açısından önemlidir. Devlet tahvilleri genellikle düşük riskli kabul edilirken, şirket tahvilleri daha yüksek risk taşıyabilir.
Likitlik: Tahvillerin likitliği, piyasada kolaylıkla alınıp satılabilme yeteneğini ifade eder. Likit bir tahvil, yatırımcının talep ettiği zaman piyasada hızlı bir şekilde alıcı bulabilir.
Piyasada birbirinden farklı tahvil türleri olması yatırımcının kendi risk-getiri profili ve hedeflerine göre seçim yapmasını sağladığı için önemlidir. Tahvil özellikleri faiz şekli, borçlanan taraf ve kupon çeşitleri gibi detaylarla ayrışır.
Sabit faizli tahvillerde faiz oranı sabittir, değişken faizli tahvillerde ise faiz oranı belirli bir referans alınarak periyodik olarak değişebilir.
Kuponlu tahviller, yatırımcılara düzenli aralıklarla faiz ödemeleri (kupon ödemeleri) sağlar. Bu tahvillerin faiz oranı (kupon oranı), tahvilin nominal değeri üzerinden hesaplanır. İskontolu tahviller, ise nominal değerinin altında bir fiyatla satılır ve vade sonunda nominal değeri kadar ödeme yaparlar. Bu tahviller düzenli kupon ödemeleri yapmazlar; bunun yerine yatırımcının getirisi, tahvilin alım fiyatı ile vade sonundaki nominal değeri arasındaki farktan kaynaklanır.
Özetleyecek olursak: kuponlu tahviller düzenli faiz ödemeleri yaparken, iskontolu tahviller yatırımcılara düzenli gelir sağlamaz. Bunun yerine tahvilin alım fiyatı ile nominal değeri arasındaki farktan kazanç sağlarlar. Bu farklar yatırımcıların tahvilleri seçerken gelir beklentileri, risk toleransları ve yatırım hedefleri doğrultusunda karar vermesine olanak tanır.
Devlet tahvilleri bir ülkenin hükümeti tarafından ihraç edilirken, özel sektör tahvilleri şirketler tarafından ihraç edilir. Risk ve getiri profilleri genellikle farklılık gösterir.
Eurobond (döviz tahvilleri), yabancı para birimleri üzerinden ihraç edilen tahvillerdir. Yatırımcılar, farklı para birimlerindeki faiz oranlarından faydalanmak veya döviz kurlarındaki değişikliklerden korunmak amacıyla döviz tahvillerine yatırım yapabilirler.
Tahviller, yatırımcılar için çeşitli avantajlar sunan popüler bir yatırım aracıdır. Ancak her yatırım aracında olduğu gibi, tahvillerin de belirli riskleri ve avantajları bulunmaktadır. Bu nedenle yatırım yapmadan önce dikkatlice araştırma yapmak ve profesyonel danışmanlık almak önemlidir.
Avantajlar |
Riskler |
Sabit getiri sağlama |
Faiz oranlarındaki değişiklikler |
Düşük riskli yatırım |
Karşı taraf riski |
Portföy çeşitlendirmesi |
Likidite riski |
Gedik Yatırım'da görüntülü görüşme ile dakikalar içinde açacağınız yatırım hesabınız üzerinden portföy oluşturmaya başlayabilir, sorularınız varsa yatırım temsilcimizle birebir görüşebilirsiniz.
© 2023 Gedik Yatırım Menkul Değerler AŞ. Tüm Hakları Saklıdır.