BIST 100
Hisse senedi piyasaları, bilgi akışının hızı ve bu bilgilerin yatırımcı kararlarına etkisiyle sürekli bir değişim içindedir. Etkin piyasa hipotezi, bu dinamik ortamda bilgilerin fiyatlar üzerindeki etkisini ve piyasanın nasıl işlediğini anlamamıza yardımcı olur. Bu yazımızda, etkin piyasa hipotezinin temellerini, işleyişini ve hisse senedi piyasasına olan etkilerini ele alacağız.
Tam rekabet piyasası modeli, hisse senetleri piyasasında fiyat oluşum sürecine uygulanmış bir şekilde etkin piyasa hipotezi olarak adlandırılır. Etkin piyasalar hipotezine göre yeni bilgi, şu anda bilinmeyen fakat gelecekte rassal olarak ortaya çıkan veri olarak tanımlanır. Yatırımcılar kendi fayda fonksiyonlarını maksimize etmek amacıyla hisse senetlerinin gelecekteki değerini doğru tahmin etmek için birbirleriyle rekabet haline girerler. Bu hipotez, yatırımcıların hisse senetlerinin fiyatlarını etkileme niteliği taşıyan bilgilere nasıl tepki verdiklerini, bu tepkilerin hızını, süresini ve doğruluğunu açıklamaya yardımcı olur.
Yatırımcılar bilgiye dayalı kararlar alarak hisse senedi fiyatlarını etkiler ve piyasadaki denge fiyatı, bu kararların toplam etkisiyle belirlenmektedir. Piyasaya yeni bilgiler geldiğinde yatırımcılar mevcut fiyat yansımasının yanı sıra bu bilgileri de doğru analiz edip yorumlamaları gerekir. Yeni alınan bilgi, hisse senedinin değerini etkiliyorsa mevcut denge fiyatında hızlı bir değişim meydana gelir. Piyasaya yeni bilgiler gelene kadar bu fiyat değişmeyecektir.
Etkin piyasa hipotezine göre yatırımcılar piyasaya ulaşan olumlu ve olumsuz bilgilerden zamanında haberdar olup doğru kararlar verdikleri için rasyonel davranış sergilerler. Bu hipoteze göre, piyasalara ulaşan yeni bilgiler hisse senetleri fiyatlarında hızlı ve tam olarak doğru bir şekilde değişime neden olur. Eğer piyasa etkinse, aşağı ya da yukarı doğru hatalı eğilimler veya ters yönlü düzeltme hareketleri gözlenmez.
Etkin piyasa hipotezi tartışmalı bir konudur ve bazı durumların hipoteze uymadığı görülebilir. Piyasalarda oluşan fiyatların her zaman tam ve doğru yansıtıcı olması garanti edilemez. Piyasalarda spekülasyon, duygusal tepkiler ve diğer faktörler fiyatların objektif bir değerlendirme yapılmasını zorlaştırabilir. Dolayısıyla, etkin piyasa hipotezine tamamen bağlı olan bir modelin her zaman güvenilir sonuçlar verdiğini söylemek mümkün değildir.
Etkin piyasa hipotezi, hisse senedi piyasalarının dinamik yapısını anlamada kritik bir rol oynar; ancak bu modelin sınırlılıkları da göz önünde bulundurulmalıdır. Piyasa koşulları, spekülasyonlar ve duygusal tepkiler gibi faktörler fiyatların her zaman objektif bir değerlendirmesini engelleyebilir. Yatırımcılar ve piyasa gözlemcileri için bu hipotezi anlamak ve sınırlarını bilmek daha bilinçli yatırım kararları almanın anahtarıdır.
İnternet sitemizde yapılan bu paylaşımlar, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir şekilde yatırımcılara telkinde bulunma, yatırımcıları yönlendirme yahut yatırımcılara kar/zarar vaadi verme şeklinde yorumlanamaz.
© 2023 Gedik Yatırım Menkul Değerler AŞ. Tüm Hakları Saklıdır.