Eylül Ayı ISO Türkiye İmalat PMI Verileri

Araştırma Uzmanı Burak Pırlanta

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, Eylül’de 46,7’ye gerileyerek Ağustos’taki 47,3 seviyesinden düşüş gösterdi. Endeks, üst üste 18 ay 50,0 eşik değerinin altında kalsa da Nisan 2025’ten bu yana kaydedilen en ılımlı bozulmayı gösterdi. İSO’nun yayınladığı basın bülteninden öne çıkardığı bazı tespitleri şöyle özetleyebiliriz:

• Yeni Siparişler ve İhracatta Yavaşlama: Talep koşullarının zorlayıcı olması, yeni sipariş ve ihracatın yavaşlamasına ve üretimde belirgin düşüşe yol açtı.
• Üretim Sonrası Stok Artışı: Zayıf siparişler, firmaların birikmiş iş yüklerini azaltmasına ve satılamayan ürünleri stoklara eklemesine neden oldu; böylece stoklar son üç ayda ilk kez arttı.
• İstihdam ve Girdi Alımlarında Azalma: Firmalar yeni personel alımı ve girdi alımında temkinli davrandı; istihdam, girdi ve üretim öncesi stoklar düştü.
• Girdi ve Nihai Ürün Maliyetlerinde Artış: Lira zayıflığı girdi maliyetlerini artırdı; enflasyon son üç ayın en hızlı yükselişini kaydetti ve satış fiyatları Nisan’dan bu yana en hızlı artışı gördü.
• Üretimde Süregelen Yavaşlama ve Zorlu Piyasa Koşulları: İmalat üretimi Eylül’de de düştü; yavaşlama keskin ve Ağustos’a göre güçlü gerçekleşti, zorlu piyasa koşulları etkili oldu.

Talep Tarafında Genel Durgunluk: Yeni sipariş ve ihracattaki yavaşlama, tüm sektörlerde genel talebin durgun seyretmesine yol açarak kısa vadeli toparlanmayı sınırlıyor.


İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI eylül ayı raporuna göre, sektörlere ilişkin bazı gelişmeleri ise şöyle sıralayabiliriz:

• Gıda ürünlerinde yeni siparişler ve üretim artış kaydederken tekstil sektörü ayda da üretim daralması yaşadı; gıda sektöründe istihdam ve satın alma büyürken tekstilde fiyat indirimleri talebi canlandırmaya çalıştı.
• Giyim ve deri sektöründe girdi maliyetleri ve satış fiyatları hızla artarken üretim yavaşladı; ağaç ve kağıt sektöründe üretim artmaya devam etti ancak yeni sipariş ve istihdam zayıf seyretti.
• Kimyasal/plastik sektöründe üretim ve siparişlerde yavaşlama hafifledi; mineral ürünlerde üretim daralması 2024 başından beri en belirgin seviyeye ulaştı ve istihdam sert azaldı.
• Ana metal sektöründe üretim ve siparişler düşerken maliyetler ve fiyatlar sert yükseldi; makine/metal sektöründe üretim azalması ılımlı, ihracat siparişleri artış gösterdi ve girdi maliyeti en düşük seviyeye geriledi.
• Elektrikli/elektronik sektörde istihdam ilk kez arttı ama üretim ve siparişler yavaşlamaya devam etti; kara/deniz taşıtlarında üretim düşüşü sınırlı kaldı, ancak istihdam sert azaldı ve maliyet enflasyonu yüksek oldu.

Sektör PMI Grafikleri, Sektörlere Göre PMI Alt Endeksleri ve raporun tamamı için tıklayın.