Gedik Yatırım Haftalık Bülten : 7 Nisan 2025

ABD Başkanı Trump göreve başladığından bu yana tarife konusunda attığı çeşitli adımlarla küresel piyasaların gündemini meşgul ederken tarifelerin ABD’de resesyona yol açacağı ve enflasyonu yükselteceği endişeleri risk iştahını baskılıyor. ABD Başkanı Trump, 20 Ocak’ta yemin ederek göreve başlamasının ardından izleyen haftalarda Çin, Kanada ve Meksika’ya yönelik yeni tarifeler, Avrupa’ya yönelik tarife tehditleri, çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25’lik tarife getirilmesi, ABD'nin otomobil ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulama kararı gibi piyasaları endişelerden ve ticaret savaşı korkularını besleyen birçok adım attı. Tüm bu adımların ardından ABD Başkanı Trump geçen hafta çarşamba günü yeni vergi tarifelerini açıkladı. Trump, 3 Nisan Perşembe gününden itibaren ABD'nin diğer ülkelere karşılıklı tarifeler uygulayacağını, temel tarife oranının yüzde 10 olacağını belirtti. Çin ve Vietnam en yüksek gümrük vergisi oranına maruz kalan ülkeler oldu. Trump’ın açıklamalarına göre, Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik gümrük tarifeleri yüzde 34 olarak belirlenirken Avrupa Birliği’nden gelen ürünler için bu oran yüzde 20 oldu. Trump ayrıca Vietnam'a yüzde 46, Japonya'ya yüzde 24, İngiltere'ye yüzde 10, Güney Kore'ye yüzde 25, Tayland'a yüzde 36, İsviçre'ye yüzde 31, Tayvan'a yüzde 32, Hindistan'a yüzde 26, Malezya'ya yüzde 24 vergi tarifesi açıkladı. Türkiye de yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak ülkeler arasında yer aldı. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ülkelerin karşılıklı tarifelere misilleme yapmamalarını tavsiye ederken misilleme yapılmaması durumunda daha yüksek gümrük vergisi oranları uygulanmayacağını söyledi.


ABD’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa Birliği (AB), ABD Başkanı Donald Trump’ın bloğa karşı geniş kapsamlı gümrük tarifeleri açıklamasının ardından misilleme yapacağını duyurdu. En fazla tarifenin uygulanacağı ülkeler arasında yer alan Çin ve Japonya, Trump'ın açıkladığı tarifelere karşı kararlı tedbirler alınacağını belirtti. Kanada Başbakanı Mark Carney, ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı tarife artışları kapsamında Kanada'ya uygulanacak yüzde 25'lik otomobil tarifelerine yanıt vereceklerini söyledi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD yönetiminin açıkladığı tarife oranlarının ülkenin gümrük vergilerini 1909'dan bu yana en yüksek seviyeye çıkardığını bildirdi. Açıklamada, tarife artışlarının ABD'de tüketici fiyatlarının yükselmesine ve şirket karlarının düşmesine neden olacağı ifade edildi. Bakır, alüminyum ve çinko fiyatları, ABD Başkanı Donald Trump'ın yeni gümrük vergilerinin sanayi emtialarına olan talebi olumsuz etkileyeceği endişesiyle düştü. ABD Başkanı Donald Trump’ın kapsamlı gümrük tarifelerini açıklaması ve devamında diğer ülkelerden gelen karşılık verileceğine ilişkin açıklamalar küresel çapta ticaret savaşı endişeleri artırırken, hisse piyasalarında sert satışlar yaşandı. ABD borsalarında perşembe günü düşüşler %5’leri bulurken S&P 500 ve Nasdaq endeksleri 2020 yılından bu yana en sert günlük kayıplarını yaşadı. Stoxx Europe 600 endeksi yüzde 5'i aşan düşüşle Mart 2020'den bu yana en sert düşüşü kaydetti. Çin cuma günü yaptığı açıklamasında, ABD mallarına %34 oranında karşı tarife uygulanacağını ifade etti. Çin’den gelen karşılık sonrasında piyasalardaki endişeler artış kaydederken, karşılıklı ticaret savaşı ve küresel bir resesyon korkularıyla ABD borsaları cuma gününü de %5,50'leri aşan sert kayıplarla kapattı.

Trump’ın gümrük vergilerini artırması, küresel çapta ticaret savaşına dair korkular ve küresel bir resesyon endişeleri risk iştahı üzerinde baskı oluştururken hisse piyasaları ve özellikle talebe duyarlı emtialarda geçen hafta sert kayıplar kaydedildi. Perşembe ve cuma günkü sert düşüşler, 2020’den bu yanaki en sert satış dalgalı olarak takip edildi. Trump’ın tarife adımlarının ABD enflasyonu üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturacağı ve büyümeyi baskılayacağı, dolayısıyla ABD’de stagflasyonist bir ortamın oluşabileceği endişeleri ciddi ölçüde artış kaydetmiş durumda.

Geçen hafta ABD’de açıklanan mart ayı ISM imalat PMI rakamı 50,3’ten 49,0 seviyesine gerileyerek daralma bölgesine girdi. ABD'de JOLTS açık iş sayısı ise şubatta 7 milyon 568 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. ISM hizmet PMI rakamı da mart ayında 53,5 seviyesinden 50,8 seviyesine gerileyerek son 9 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Cuma günü açıklanan mart ayı tarım dışı istihdam verisi 140 bin olan piyasa beklentisinin üzerinde 228 bin kişi artış kaydetti. Şubat ayı için daha önce 151 bin olarak açıklanan istihdam artışı 117 bine revize edildi. İşsizlik oranı ise %4,1 seviyesinden %4,2 seviyesine yükseldi.

Trump’ın getirdiği tarifeler, Çin’den gelen karşılık ve diğer ülkelerin potansiyel hamleleri piyasaların gündemini meşgul etmeye ve fiyatlamalar üzerinde belirleyici olmaya devam edecektir. Ticaret savaşı endişeleri ve resesyon korkuları hisse piyasaları başta olmak üzere riskli varlıklarda sert kayıpların yaşanmasına neden olurken tarife adımları, ekonomik veri akışları ve merkez bankalarının tüm bu gelişmelerin ardından atacağı adımlar yakından izlenecektir. ABD ekonomisinin resesyona gireceği endişeleri piyasalarda Fed’in faiz indirimine gideceğine dair beklentileri de artıran bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Piyasalar daha önce 2025 yılında Fed’den 75 baz puanlık faiz indirimi beklerken geçen haftaki gelişmelerin ardından piyasalardaki faiz indirim beklentisi 100 baz puana yükseldi. Mart ayındaki Fed toplantısında yayınlanan noktasal grafiklerde Fed üyeleri 2025 yılı için 50 baz puanlık faiz indirim beklentilerini korumuştu ancak son dönemde piyasalarda artan endişeleri de dikkate aldığımızda ABD’de ekonomik verilerde yavaşlama emarelerinin görülmesiyle birlikte Fed’in daha fazla bir faiz indirimine gidebileceğini ve yakın zamanda Fed üyelerinden piyasaları yatıştırmaya yönelik daha güvercin tonda açıklamaların gelebileceğini düşünüyoruz. Elbette Trump’ın tarife adımlarının büyümeyi baskılarken enflasyonda yükselişe yol açması Fed için zorlu bir ikilem de yaratacaktır.

3 Nisan Perşembe günü yurt içinde açıklanan mart ayı TÜFE rakamı piyasadaki medyan beklenti olan %2,9 seviyesinin altında aylık bazda %2,46 oranında artış kaydetti. Böylece yıllık TÜFE %39,05 seviyesinden %38,10 seviyesine geriledi. Çekirdek TÜFE enflasyonu (C grubu) ise %2,5’lik beklentimizin altında %1,46’lık gerçekleşmenin ardından (Mart 2024: %3,52) yıllık bazda %40,2’den %37,4’e geriledi. Kurdaki stabilite ve küresel emtia fiyatları sayesinde daha ılımlı seyreden yurt içi ÜFE enflasyonu aylık %1,88 seviyesinde gerçekleşirken (Mart 2024: %3,29), Mayıs 2024’teki %57,7 seviyesinden gerilemeye başlayan yıllık Yİ-ÜFE enflasyonu ise geçen ayki %25,2 değerinden %23,5’e düştü.

Mart ayının ikinci yarısındaki kur artışının enflasyonist etkilerinin nisan ayından itibaren kendini göstermesini bekliyoruz. Bu durumda haziran itibariyle daha önce %33-34’lere kadar gerileyebileceğini öngördüğümüz TÜFE enflasyonunun önümüzdeki 3 ayda %37-38 civarında kalabileceğini düşünüyoruz. Bu durumda, TCMB’nin ara toplantıyla gecelik borç verme faizini yükseltmesi ve yapılan temkinli açıklamaları da dikkate aldığımızda TCMB’nin de nisan ve haziran aylarındaki toplantılarında faiz indirimlerine ara vermesinin muhtemel olduğunu değerlendiriyoruz.

Bayram tatili nedeniyle kısalan haftada Borsa İstanbul’da dalgalı seyirle birlikte satışların etkili olduğu bir fiyatlama izlendi. Özellikle perşembe ve cuma günü küresel çapta artış kaydeden satış baskısı ve küresel hisse piyasalarındaki sert kayıpların öne çıktığı bir haftayı geride bıraktık. BIST100 Endeksi geçen haftayı %2,90 oranında bir kayıpla 9.380 puandan tamamladı. Endekste satıcılı seyrin etkisini sürdürmesi durumunda 9.300 - 9.200 seviyeleri kısa vadeli destek noktaları olarak takip edilecektir. 9.200 altındaki kapanışlarda satışların devam edebileceği endekste 9.120 ve 9.000 seviyelerine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir. Psikolojik öneme sahip 9.000 puan da kırılacak ve altında günlük kapanışlar yaşanacak olursa yeni dip arayışıyla birlikte 8.872 - 8.685 - 8.566 ve 500 günlük üssel ortalama (8.454) destek olarak izlenebilir. Endekste tepki alımlarının gözlenmesi halinde ise 9.415 ve 9.500 seviyeleri ilk direnç noktaları olup devamında 9.550 – 9.590 aralığı direnç bölgesi olarak izlenecektir. Bu seviyeler üzerinde 200 günlük üssel ortalama (9.679) – 9.750 ve 100 günlük üssel ortalama (9.845) direnç konumunda bulunmaktadır. Endekste toparlanma çabasının güç kazanabilmesi ve teknik görünümün iyileşme kaydedebilmesi için ilk olarak 200 günlük ortalama (9.679) ile devamında kritik öneme sahip 100 günlük üssel ortalama (9.845) üzerinde kapanışlara ihtiyaç olduğu aksi halde endekste dalgalı/görece zayıf seyrin devam edebileceği görüşündeyiz. Yurt içindeki gelişmeler ve küresel çapta artış kaydeden satış baskısı yakından izlenecektir.

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı D. Trump'ın açıkladığı geniş kapsamlı yeni gümrük tarifeleri etkisini sürdürmeye devam ediyor. Yeni haftada, bu konuyla ilgili haber akışları, karşı ülkelerden gelecek açıklamalar önemli olacaktır. Piyasaların seyrini tarifelerle ilgili gelişmeler belirlemeye devam edebilir. Risk iştahı üzerinde baskı sürüyor ve geçtiğimiz hafta küresel borsalarda ciddi kayıplar kaydedildi. Bu hafta içinde borsaların seyri yakından takip edilecek. ABD'de enflasyon haftası ve 10 Nisan günü açıklanacak. Fed için kısa vadede faiz indirimi beklentileri bulunmuyor. Trump'ın tarifeleri sebebiyle enflasyonda nasıl bir sonuç gelecek, merak konusu. Enflasyon günü, küresel piyasalarda dalgalanmalar görülebilir. İngiltere'de 11 Nisan Cuma günü büyüme verisi açıklanacak. Şubat ayı sanayi üretimi, dış ticaret dengesi verileri de izlenecek. Asya piyasalarında, Çin'de enflasyon haftası olacak. 10 Nisan Perşembe günü, mart ayına ilişkin enflasyon verileri açıklanacak. Yurt içinde, hafta içerisinde açıklanacak veriler takip edilecek.

Yurt içi piyasalarda, haftanın ilk işlem gününde açıklanacak önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.

08 Nisan Salı günü Türkiye'de mart ayı hazine nakit dengesi açıklanacak.

09 Nisan Çarşamba, Türkiye'de önemli bir veri görülmemektedir.

10 Nisan Perşembe, şubat ayına ilişkin sanayi üretimi verisi açıklanacak. En son açıklanan veri, aylık yüzde 2,30 daralırken yıllık yüzde 1,20 artış kaydetmişti. TCMB'nin haftalık para ve banka istatistiklerini de aynı gün yayınlaması bekleniyor.

11 Nisan Cuma, TCMB piyasa katılımcıları anketi takip edilecek. Nisan ayı anketi yayınlanacak. Hafta içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomi yönetiminden gelecek olası açıklamalar izlenebilir.

07 Nisan Pazartesi, Almanya'da sanayi üretimi ve dış ticaret dengesi verileri açıklanacak. Euro Bölgesi, Sentix yatırımcı güven endeksi ve perakende satışlar verileri izlenecek.

08-09-10 Nisan tarihlerinde, Avrupa'da açıklanacak önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.

11 Nisan Cuma, Almanya'da enflasyon günü olacak. Mart ayı enflasyonu açıklanacak. Şubat ayı enflasyonuna baktığımızda, aylık bazda yüzde 0,30 ve yıllık bazda yüzde 2,20 olarak gerçekleşmişti. Avrupa Merkez Bankası üyelerinin konuşmaları da yakından izleniyor. Bu hafta içinde üyelerin konuşmaları önemli olabilir. Faizle ilgili açıklamaları yakından takip edilebilir.

ABD piyasalarında haftanın ilk iki işlem gününde açıklanacak önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.

09 Nisan Çarşamba, Fed'in mart ayında yapmış olduğu toplantısının tutanakları yayınlanacak. Tutanaklar taze bir veri değil ancak detayları okumak açısından önemli olacak.

10 Nisan Perşembe, ABD enflasyonu açıklanacak. Mart ayı enflasyonu gelecek. En son şubat ayı enflasyonu aylık yüzde 0,20 ve yıllık yüzde 2,80 olarak açıklanmıştı. Perşembe günü, her hafta açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları da izlenecek.

11 Nisan Cuma, ABD'de mart ayı ÜFE ve nisan ayı Michigan tüketici güven endeksi verileri takip edilecek. Fed'in nisan ayında toplantısı bulunmuyor. Bu nedenle Fed üyelerinin konuşmaları devam edecektir. Hafta içerisinde, üyelerden gelecek açıklamalar izlenebilir.