Maymun Çiçeği Borsa ve Piyasaları Nasıl Etkiler?

Maymun çiçeği (MPox), genellikle tropikal ormanlarda yaşayan ip sincapları, ağaç sincapları, Gambiya keseli sıçanları, fındık fareleri ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan insanlara bulaşabilen viral bir hastalıktır. İlk olarak 1958 yılında tanımlanmış olan bu virüs, zoonotik bir enfeksiyon olarak kabul edilir. İnsanlara bulaşma genellikle hayvanlar aracılığıyla gerçekleşse de insan-insan bulaşı da mümkündür.

MPox'un belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, yorgunluk ve deri döküntüleri yer alır. Hastalığın semptomları genellikle 1-3 hafta sürer ve çoğu durumda kendiliğinden iyileşir ancak bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde veya komplikasyon gelişen hastalarda durum ciddiyet kazanabilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer sağlık otoriteleri, MPox'un yayılmasını önlemek için çeşitli tedbirler ve aşı programları uygulamaktadır.

MPox'un sağlık üzerindeki etkilerinin yanı sıra ekonomik ve finansal etkileri de dikkate değerdir. Salgın haberleri ve olası pandemi korkusu, yatırımcıları küresel piyasalardaki risk algısını yeniden değerlendirmeye zorlamaktadır.

Maymun çiçeği virüsünün yayılması ve olası bir pandemiye dönüşme ihtimali, bazı sektör ve şirketlerin değer kazanmalarına neden olabilir. MPox nedeniyle öne çıkabilecek şirketlerin sektörleri şöyledir:

• Aşı ve İlaç Üreticileri: Maymun çiçeği virüsü için geliştirilen aşılar ve antiviral ilaçlar, piyasada önemli bir talep görebilir. Bu nedenle, aşı üreticisi olan şirketler ve antiviral ilaç geliştiren biyoteknoloji firmaları, MPox salgını sürecinde değer kazanabilir.
  
  
• Sağlık Teknolojisi Şirketleri: Tanı ve test ekipmanları üreten firmalar, salgın dönemlerinde kritik bir rol oynar. MPox vakalarının tespitinde kullanılan PCR testleri ve diğer tanı araçları üreten şirketler, talebin artmasıyla birlikte gelirlerini ve kâr marjlarını artırabilir. Bu şirketlerin hisseleri de yatırımcıların radarında olacaktır.
  
  
• Koruyucu Ekipman Üreticileri: Maske, eldiven, koruyucu giysi gibi kişisel koruyucu ekipman üreten şirketler, özellikle virüsün yayılma hızının arttığı dönemlerde ön plana çıkabilir. Bu şirketlerin üretim kapasitesi ve küresel dağıtım ağları, piyasa değeri ve hisse performansları üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir.
  
  
• Telekomünikasyon ve Dijital Hizmet Sağlayıcıları: MPox salgını gibi halk sağlığı krizleri, uzaktan çalışma ve dijital iletişim çözümlerine olan talebi artırabilir. Bu da, telekomünikasyon ve bulut tabanlı hizmet sağlayıcılarının piyasa performansını olumlu yönde etkileyebilir.

Maymun çiçeği virüsü, küresel piyasalarda bazı sektörleri ve hisseleri doğrudan etkileyebilir. İşte en çok etkilenme ihtimali olan sektörler:

• Biyoteknoloji ve İlaç Şirketleri Hisseleri: Mpox salgını sürecinde en fazla dikkat çeken hisseler, aşı ve ilaç geliştiren biyoteknoloji ve ilaç firmalarına aittir. Biyoteknoloji ve ilaç firmaların hisse senetleri, salgının ciddiyetine ve yayılma hızına bağlı olarak dalgalanabilir. Özellikle, Bavarian Nordic, Moderna, Johnson & Johnson gibi şirketlerin hisseleri yatırımcılar tarafından yakından takip edilmektedir.
  
  
• Sağlık Hizmeti Sağlayıcıları: Hastaneler, laboratuvarlar ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcıları, Mpox salgını sırasında yoğun talep görebilir. Bu kuruluşların hisse senetleri, salgının seyri ve sağlık hizmetlerine olan talebin artmasına bağlı olarak olumlu etkilenebilir.
  
  
• Turizm ve Havacılık Sektörü Hisseleri: Salgın dönemlerinde seyahat kısıtlamaları ve halk sağlığı endişeleri nedeniyle turizm ve havacılık sektörü hisseleri genellikle olumsuz etkilenir. Mpox'un yayılması halinde, bu sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin hisse değerlerinde düşüş yaşanabilir.
  
  
• Tüketici Ürünleri ve Perakende Sektörü Hisseleri: Salgınlar, tüketici davranışlarını da etkileyebilir. Özellikle sağlık ürünleri ve hijyen malzemeleri üreten şirketler bu dönemde talep artışı yaşayabilirken, lüks tüketim ve perakende sektöründeki bazı firmalar düşüş yaşayabilir. Mpox'un etkileri, perakende sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse değerlerini yeniden şekillendirebilir.

Türkiye’deki firmalara yatırım yapmak isteyen yatırımcıların odağında olan firmalardan bazıları şöyle:

• Oncosem Onkolojik Sistemler (ONCSM): Şirket, kanser tedavisinin en önemli aşaması olan kemoterapi ilaçları hazırlama ve uygulama hizmetleri sunuyor. Şirketin faaliyetleri arasında yarı mamul bileşenler, tıbbi cihazlar, diagnostik ürünler ve koruyucu ekipman üretimi de bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün “Küresel acil durum” ilanının hemen arkasından, Oncosem de 16.08.2024 günü KAP vasıtasıyla yaptığı açıklamada MPox ile ilgili çalışmalar başlatma kararı aldığını duyurdu.
  
  
• RTA Lab (RTALB): 2014 yılında hisselerinin %34’ünü halka arz eden RTA Lab moleküler tanı, mikrobiyoloji ve biyoteknoloji alanında faaliyet gösteriyor. Ar-Ge harcamalarında Türkiye’nin ilk 250 firması içinde yer alan şirketin bu kategoride ödülleri de bulunuyor. Hisseleri son haftalarda %46’nın üzerinde bir yükseliş gösterdi.
  
  
• Anatolia Tanı ve Biyoteknoloji (ANGEN): Şirketin ana uzmanlık alanı Real-Time PCR, nükleik asit izolasyon ve hızlı antijen test kitleri tasarımı, geliştirilmesi ve üretimidir. Bununla birlikte faaliyet alanında otomatik nükleik asit izolasyon cihazlarının tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi de yer almaktadır. ANGEN Mpox virüsüyle ilgili bilgilerin netleşmesinden hemen sonra %40’ın üzerinde bir artış kaydetti.
  
  
• Koza Polyester (KOPOL): Islak temizlik bezi, bebek - kadın ve ileri yaş bakım pedleri ve farklı birçok medikal üründe kullanılan polyester elyaf üretimini yapan şirket kapasitesini genişletmeyi planlıyor. Şirket küresel salgın gibi durumlarda nonwoven kumaş üretiminin önem kazandığını belirtiyor. Halihazırda üretilmekte olan polyester elyafın %50’sinin hijyen ve medikal ürünlerin imalatında kullanıldığını ifade eden Koza Polyester ihtiyaç duyulması halinde tüm üretim kapasitesinin hijyen ve medikal ürünlerine kaydırılabileceğini ifade etti.

Gedik Yatırım’da hesap açarak piyasalardaki gelişmeleri anlık olarak takip edebilir ve yatırım fırsatlarını değerlendirebilirsiniz. Hesabınızı Gedik Yatırım’a taşıdığınızda uzman kadromuzla iletişime geçerek size özel yatırım stratejileri oluşturabilir, portföyünüzü en verimli şekilde yönetebilirsiniz.