Haftalık Bülten : 17 - 24 Kasım

ABD’de geçen hafta başında ABD Senatosunda Demokratlar ve Cumhuriyetçiler’in hükümetin açılmasına yönelik geçici bütçe konusunda uzlaşmaya vardığına ilişkin haber akışı piyasalarda olumlu karşılandı. ABD Senatosu’nda 11 Kasım Salı günü yapılan oylamada 1 Ekim'de kapanan federal hükümetin yeniden açılmasına yönelik geçici bütçe tasarısı 40’a karşı 60 oyla kabul edildi. Kongre’de yasanın kabul edilmesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, 13 Kasım Perşembe günü geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla 43. gün boyunca kapalı kalan federal hükümet yeniden açıldı.

Geçici bütçenin, hükümeti tüm mali yıl için finanse etmediğini, dolayısıyla Demokratların birkaç ay sonra yeniden hükümetin kapanmasına yol açabileceklerini savunan Trump, Kongre'de "filibuster" olarak bilinen ve herhangi bir oylamanın yapılmasını engellemeye yönelik süresiz konuşma hakkının sona erdirilmesi gerektiğini belirtti. Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde çıkarılan ve düşük gelirli herkese sağlık sigortası imkânı sağlayan "Obamacare" sisteminin sadece sigorta şirketlerine yaradığını ve vatandaşların lehine çalışmadığını savunan Trump, bu sistemde sigorta şirketlerine aktarılan milyarlarca dolar paranın doğrudan vatandaşlara verilmesini önerdi.

ABD’de hükümet yeniden açılsa da kapalı kaldığı sürece oluşan maliyetin boyutu ve etkileri önümüzdeki dönemde netleşecektir. Hükümetin kapalı kaldığı sürede tarım dışı istihdam gibi önemli ekonomik verileri alamazken, ekim ayı enflasyon rakamları da açıklanmadı. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, hükümetin kapanması nedeniyle ekim ayı istihdam ve enflasyon verilerinin muhtemelen hiç yayınlanmayabileceğini söyledi. O dönemde verilerin toplanamamasına bağlı olarak veri açığı oluşurken, önümüzdeki süreçte tekrar açıklanmaya başlayacak enflasyon ve özellikle istihdam verileri son derece önemli olacaktır.

Hafta başında hükümetin açılacağına dair beklentiler ABD hisse piyasalarını bir miktar desteklese de haftanın özellikle ikinci yarısında istihdam piyasasına yönelik endişelerle birlikte Fed cephesinden gelen temkinli açıklamaların faiz indirim beklentilerini zayıflatması küresel risk iştahı ve ABD borsaları üzerinde baskı oluşturdu. Perşembe ve cuma günü ABD borsalarında satışların hız kazandığı takip edilirken, Fed’e ilişkin faiz indirim beklentilerindeki zayıflama ons altında da düşüşleri beraberinde getirdi.

ABD ile Çin arasında ticari gerilim haber akışlarıyla yatışmaya devam etti. Hatırlanacağı üzere, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in, 30 Ekim tarihinde gerçekleştirdikleri görüşme sonrasında bir yıllık bir ticaret ateşkesine varmışlardı. Geçen hafta içerisindeki haber akışlarında, Çin, galyum, germanyum ve antimon gibi kritik mineraller ile süper sert metallerin ABD'ye ihracatına getirdiği yasağı askıya aldığını bildirdi. Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, askeri ve sivil ikili kullanıma sahip ürün ve materyallerin ABD savunma sanayisi üreticilerine ihracatının yasaklanmasını öngören tedbirler kapsamında 3 Aralık 2024'te alınan karar, 27 Kasım 2026'ya dek askıya alındı.

ABD ve Çin deniz taşımacılığındaki soruşturmaları karşılıklı olarak durdurduklarını açıkladı. ABD'de Trump yönetimi, Çin'in gemi inşa endüstrisine yönelik bir soruşturmayı askıya aldı. Pekin hükümeti de karşılık olarak ABD gemilerine uygulanan özel liman ücretlerini erteleyerek soruşturmayı rafa kaldırdı. ABD ve Çin arasında ticaret savaşına yönelik endişelerin en azından kısa vadede yatışması olumlu olsa da tarafların uzun vadeli rekabetten vazgeçmeyeceğine dair endişeler ise devam ediyor.

ABD’de istihdam piyasasındaki zayıflama eğilimi piyasaların takibinde yer almaya devam ediyor. Yapay zeka, endüstrileri yeniden şekillendirerek maliyet kesintilerini hızlandırırken, ABD şirketleri son yirmi yıldan fazla bir süredir ekim ayı için en fazla işten çıkarma açıkladı. Challenger, Gray & Christmas Inc.’in verilerine göre, şirketler geçen ay 153 bin 74 işten çıkarma yaptı. Bu rakam, geçen yılın aynı ayına göre neredeyse üç kat artışa tekabül ediyor. İşten çıkarmalara teknoloji ve depolama sektörü öncülük ederken, ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs, ABD'de ekim ayında 50 bin iş kaybı beklediğini açıkladı.

Tüm bu gelişmelere karşın Fed üyelerinden son dönemde gelen karışık tonda daha temkinli açıklamalar piyasalarda kafa karışıklığı yaratıyor. Piyasalarda aralık ayına yönelik faiz indirim beklentileri hafta içerisinde %69 oranına kadar yükselirken, mevcut durumda %50’nin biraz üzerinde bir ihtimalle fiyatlanıyor. Bununla birlikte aralık ayı pas geçilecek olursa Fed’in ocak ayında 25 baz puanlık faiz indirimine gitmesine %95’e yakın bir ihtimalle kesin gözüyle bakılıyor.

Fed üyelerinin geçen haftaki açıklamalarına baktığımızda, San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, ABD ekonomisinde fiyat artışının yavaşladığını belirterek, faiz oranlarının uzun süre yüksek tutulmasının ekonomiye zarar verebileceği uyarısında bulundu. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, yetkililerin ilave faiz indirimlerine dikkatli yaklaşması gerektiğini vurguladı. ABD Başkanı Donald Trump tarafından yakın zamanda göreve atanan Fed Guvernörü Stephen Miran da beklenenden iyi gelen enflasyon verileri ve iş piyasasındaki zayıflığın devam ettiğine dair işaretlerin aralık ayında üçüncü kez faiz indirimi yapılmasını gerektirdiğini söyledi.

2017'den beri Atlanta Fed'in başında bulunan Atlanta Fed Başkanı Bostic, 28 Şubat'ta emekli olacağını duyurdu. Bostic, enflasyonun hala ekonomi için en büyük risk olduğunu ve enflasyonun Fed'in yüzde 2 hedefine geri döndüğüne dair açık bir kanıt bulunana kadar faiz oranlarının olduğu gibi kalmasını tercih ettiğini belirtti. Boston Fed Başkanı Susan Collins, son politika toplantısında faiz indirimi kararını desteklediğini ancak yakın dönemde yeni indirimlerin gündeme gelmesi için koşulların oldukça zor olduğunu ifade etti.

Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, Fed’in son faiz indirimini desteklemediğini ve aralık toplantısı öncesinde hâlâ kararsız olduğunu açıkladı. Kashkari, ekonomik faaliyetin beklenenden daha dirençli olduğuna işaret eden verilerin, ekim ayındaki toplantıda faiz indirimine ara verilmesini gerektirdiğini söyledi. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de perşembe günü yaptığı açıklamada, aralık toplantısı için henüz net bir karar vermenin mümkün olmadığını belirterek, politika yönünün nötr göründüğünü ifade etti.

Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Kansas City Fed Başkanı Jeff Schmid, Cleveland Fed’den Beth Hammack ve Dallas Fed’den Lorie Logan gibi isimler de son haftalarda faiz indirimi konusunda temkinli açıklamalar yaptı.

Avrupa Merkez Bankası (ECB), genel beklentilerle uyumlu olarak ekim sonundaki toplantısında faiz oranlarında değişime gitmedi ve mevduat faizini %2,0 olarak korudu. ECB Başkanı Lagarde, enflasyon hakkında hedefleriyle uyumlu olduğunu, uzun vadeli beklentilerinin de yüzde 2 civarında olduğunu ve beklentilerinin sabitlendiğini ifade etti. Önümüzdeki süreçte enflasyon gelişmelerine bağlı olarak ECB’nin daha yavaş bir tempoda hareket edeceği değerlendiriliyor.

2025 yılının kalan bölümünden ECB’nin faiz oranlarını sabit tutacağı piyasalardaki ana beklenti olarak karşımıza çıkmakta olup, 2026 yılının ilk yarısında bir faiz indirim ihtimalini fiyatlıyor. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Frank Elderson, mevcut faiz oranlarının uygun olduğunu, ancak verilere bağlı kalmaya devam edeceklerini ve toplantı bazında karar almaya devam edeceklerini söyledi. ECB Yönetim Kurulu Üyesi Martin Kocher de mevcut politika düzenlemelerinden memnun olduğunu ve iyi bir konumda olduklarını belirtti.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) 6 Kasım’daki toplantısında piyasa beklentileriyle uyumlu olarak faiz oranlarında değişime gitmedi ve politika faizini %4,0 olarak korudu. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, ağustos ayından bu yana enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığını ve mevcut görünümün 2026'da üç faiz indirimi daha anlamına gelebileceğini söyledi.

Kasım toplantısında 4 üyenin faiz indirimlerinden yana oy kullanması ve önümüzdeki sürece dair faiz indirimlerinin kademeli devam edebileceği mesajları dikkate alındığında piyasalarda BoE’nin aralık toplantısında faiz indirim beklentisi artış kaydetti. Aralık toplantısında 25 baz puan indirime gidilecek olursa 2026 yılında BoE Başkanı Bailey’in açıklamaları da dikkate alındığında enflasyon görünümüne bağlı 2 ile 3 faiz indiriminin daha görülebileceğini değerlendiriyoruz.

Hafta içerisinde satış ağırlıklı bir fiyatlamanın öne çıktığı ve teknik görünümün zayıflama kaydettiği BIST100 Endeksi geçen haftayı %3,28 oranında bir kayıpla 10.566 puandan tamamladı. Önemli destek olarak izlediğimiz 50 günlük üssel ortalamanın (10.774) kırılmasıyla birlikte satışların hız kazandığı endekste, hafta kapanışı da 100 günlük üssel ortalamanın (10.626) altında gerçekleşti.

100 günlük ortalama altında kalındığı sürece zayıf seyrin etkisini sürdürebileceği endekste, 10.500 – 10.440 aralığı kısa vadeli ilk destek bölgesi olarak izlenecektir. Bu bölge altında 10.370 – 200 günlük üssel ortalama (10.325) ve fibonacci trend dönüş çizgisine denk gelen 10.285 seviyesi destek olarak takip edilecektir. Eylül ve ekim aylarında yaşanan düşüşlerde güçlü bir destek olarak çalışan 10.285 seviyesi altında günlük kapanışlar yaşanacak olursa teknik görünümdeki bozulmanın ve satış baskısının artış kaydettiği görülebilir. Bu durumda 10.000 bölgesine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir.

Endekste tepki alımlarının gözlenmesi halinde ise 100 günlük ortalama (10.626) – 10.700 ve 50 günlük üssel ortalama (10.774) kısa vadeli direnç noktalarıdır. Endekste kısa vadeli teknik görünümün iyileşme kaydedebilmesi için ilk olarak 50 günlük ortalama üzerinde kapanışlara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ortalama üzerindeki fiyatlamalarda 10.850 – 10.900 – 11.000 – 11.090 ve 11.160 seviyeleri direnç konumunda bulunmaktadır.

Küresel piyasalarda, gözler ABD'de... ABD hükümeti açıldı ancak açıklanmayan ABD verileri hala açıklanamıyor. Ekim ayına yönelik istihdam ve enflasyon verilerinin açıklanmama ihtimalleri konuşuluyor. Bu ihtimaller nedeniyle Fed ile ilgili beklentilerde zayıfladı. Fed'in aralık ayı toplantısı için faiz indirimi beklentileri geriledi. Bunun da, küresel piyasaların seyri üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Bu hafta, ABD ile ilgili haber akışları önemini korumaya devam edecektir.

Hafta içerisinde, Fed üyelerinin konuşmaları da izlenecek. İngiltere'de enflasyon haftası olacak ve ekim ayı verisi açıklanacak. Asya piyasalarında, bu hafta takvim yoğun. Japonya, yeni haftaya büyüme, sanayi üretimi verileriyle başlıyor. Hafta içerisinde, Japonya dış ticaret istatistikleri, enflasyon ve imalat/hizmetler PMI verileri takip edilecek.

Yurt içinde, veri takvimi geçtiğimiz haftalara görece sakin. Açıklanacak verilerin ise iç piyasanın seyri üzerinde etkili olması beklenmiyor. Haftanın ilk işlem gününde, Kabine toplantısı takip edilecek. Toplantı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşması da yakından izlenecektir.

Türkiye

Yeni haftanın ilk işlem gününde, ekim ayı bütçe istatistikleri takip edilecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanması bekleniyor. 20 Kasım Perşembe, kasım ayı tüketici güven endeksi takip edilecek. En son açıklanan ekim ayı verisi 83,60 seviyesinde gerçekleşmişti. Her Perşembe olduğu gibi 20 Kasım günü de, TCMB haftalık para ve banka istatistikleri yayınlanacak.

Avrupa

Avrupa piyasalarında, 19 Kasım Çarşamba Euro Bölgesi cari işlemler dengesi açıklanacak. Eylül ayı verisinin açıklanması bekleniyor.

20 Kasım Perşembe, Almanya'da ÜFE açıklanacak.

21 Kasım Cuma, Avrupa'da PMI günü ve imalat/hizmetler PMI verilerinin açıklanması bekleniyor. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde'ın da, cuma günü konuşmaları takip edilecek.

ABD

17 Kasım Pazartesi, ABD New York Fed imalat endeksi açıklanacak.

18 Kasım Salı, ABD'de sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verilerinin açıklanması bekleniyor.

19 Kasım Çarşamba, ABD'de konut başlangıçları ve inşaat izinleri takip edilecek. Fed'in ekim ayında yapmış olduğu toplantısının özeti de yayınlanacak. İki gün süren toplantının detaylarını görmek açısından önemli olacaktır.

20 Kasım Perşembe, ABD'de eylül ayı istihdam verileri, tüketici güven endeksi ve ikinci el konut satışları verileri açıklanacak.

21 Kasım Cuma, ABD'de imalat ve hizmetler PMI verileri takip edilecek.