Gedik Yatırım Haftalık Bülten : 12 Mayıs 2025

Trump’ın göreve başlamasının ardından attığı tarife adımları küresel çapta belirsizlik ve endişeleri önemli ölçüde artırdı. Önceki yazılarımızda detaylı olarak ele aldığımız bu konunun detaylarına tekrar girmeyecek olsak da özetle, küresel çapta ticaret savaşı ve resesyon korkuları risk iştahını önemli ölçüde baskılayan ana risk başlıkları olarak öne çıktı. Son haftalarda ise piyasalardaki tansiyonun bir nebze düştüğü ve dikkatlerin ABD ile diğer ülkeler arasında gerçekleşmesi beklenen müzakerelere yoğunlaştığı görülüyor. Bu hususta piyasaların asıl odağı ABD ve Çin arasında 10 Mayıs Cumartesi günü başlayan müzakere süreçlerinde olacak. Çünkü ABD’nin açıkladığı tarifelere çok daha kararlı bir duruşla misilleme yapan ve karşılıklı olarak yüksek tarifelerin uygulandığı ABD ve Çin arasında bir çözüme varılıp varılmayacağı ticaret savaşı ve küresel ekonomilerin gidişatı üzerinde belirleyici olacaktır. Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin arasındaki görüşmeler önümüzdeki günlerin en önemli gündemini oluşturacaktır. Bu müzakerelerden nasıl bir sonuç çıkacağı, bir ilerleme sağlanıp sağlanamayacağı gibi gelişmeleri ve taraflardan yapılacak açıklamaları yakından izleyeceğiz. Bu noktada şunu belirtmek isteriz ki görüşmeler neticesinde ABD ve Çin arasındaki sorunların hızlıca çözülebileceğini beklememek de gerekir. Çünkü iki ülke arasındaki sıkıntı ABD’nin Çin’e verdiği dış ticaret açığından ziyade ABD’nin Çin’i önemli ve güçlü bir rakip olarak görmesidir. İki ülke arasındaki yoğun rekabet ve güç savaşları önümüzdeki yıllarda da sürmeye devam edecektir. En basitinden 2016 yılında Trump’ın ilk kez başkan seçilmesiyle ABD ve Çin arasında ticaret savaşları gündeme gelse de Trump’tan sonraki dönemde de (Biden dönemi) ABD’nin özellikle stratejik alan ve sektörlerde Çin’e yönelik kısıtlaması devam etti. Bu hususta ABD ve Çin arasındaki güç
savaşını başkanlara özgü bir durum olarak değil devletler arası bir durum olarak okumak gerekmektedir. Tekrar ABD ve Çin arasında başlayacak olan müzakerelere dönecek olursak yukarıda özetlemeye çalıştığımız gibi bu müzakerelerden mucizeler ve çok kısa sürede kalıcı çözümler beklememek gerekir. Ancak görüşmelerden sonraki açıklamalarda pozitif bir tonun öne çıkması ve halihazırda oldukça yüksek seyreden karşılıklı tarifelerin kademeli olarak yumuşatılması piyasalardaki iyimserliği ve riskli varlıklarda bir toparlanmayı beraberinde getirebilir. Ancak müzakerelerin sonuçsuz kalması resesyon ve ticaret savaşı endişeleriyle piyasalarda yeniden bir satış baskısına neden olabilir. Ek olarak yazımızda ABD – Çin
görüşmelerine ağırlık versek de ilerleyen süreçte ABD ve Avrupa Birliği (AB) arasında olası müzakerelerde önemli olacaktır. Mevcut durumda Avrupa Birliği’nin görüşmelerden bir sonuç alınamazsa ABD’ye karşı misilleme paketleri hazırladığı takip edilmektedir. Son olarak geçen hafta ABD ve İngiltere arasında ticaret anlaşması imzalanırken, bu görüşmelerin başlamasının ardından ilk anlaşma haberi ABD ve İngiltere arasında sağlanmış oldu. Bu anlaşmanın ardından gerek ABD Başkanı Trump gerekse yardımcılarından yapılan açıklamalarda, daha fazla ticaret anlaşması yapmaya çok yakın oldukları vurgulanırken, önümüzdeki süreçte ABD – Çin görüşmeleri başta olmak üzere diğer ülkelerle olan görüşmeler ve olası yeni anlaşma haberleri piyasaların ana gündemini
oluşturmaya ve fiyatlamalar üzerinde belirleyici olmaya devam edecektir. Bu hususta hafta sonu ABD ve Çin arasındaki ilk görüşmenin ardından taraflardan olumlu açıklamalar gelirken, taraflar arasında yapıcı bir sürecin başladığı duyuruldu. ABD ve Çİn arasındaki görüşmeler ve haber akışları yakından takip edilecektir.

Geçen hafta çarşamba günü sona eren toplantısında Fed, piyasa beklentileriyle uyumlu olarak faiz oranlarında bir değişime gitmedi ve politika faizini %4,25 - %4,50 aralığında tuttu. Fed yetkilileri faiz oranlarını üst üste üçüncü toplantıda da sabit tutarken, hem daha
yüksek enflasyon hem de artan işsizlik riski gördüklerini vurguladı. Faiz kararının ardından Fed Başkanı Jerome Powell düzenlediği basın konferansında, işsizlik ve enflasyon risklerinin arttığını, işgücü piyasasının dengede olduğunu belirtti. Enflasyonun düşse de hala hedefin üzerinde olduğunu, çoğu göstergenin yüzde 2'lik hedefle uyumlu olduğunu kaydetti. Powell ticaret, regülasyon ve göçmenlik gibi konuları takip ettiklerini, tarifeler nedeniyle çok büyük belirsizlik olduğunu belirtirken, açıklanan büyük tarife artışları sürdürülürse, enflasyonda artışa, ekonomik büyümede yavaşlamaya ve işsizlikte artışa yol açmasının muhtemel olduğunu belirtti. Powell, tarifeler biraz daha netlik kazanana kadar adım atmak istemediklerini, bekleyip görmek için iyi bir pozisyonda olduklarını ve acele etmelerine gerek olmadığını vurguladı. Powell’ın temkinli duruşa ve faiz indirimlerinde aceleci davranmayacaklarına ilişkin vurgu devam etti. Toplantı sonrasında piyasalardaki beklentiler Fed’in ilk faiz indirimine temmuz toplantısında gideceği ve yılı toplamda 75 baz puanlık 3 faiz indirimle tamamlayacağı yönünde şekilleniyor. Fed’in haziran toplantısı yayınlanacak projeksiyonlar ve Fed üyelerinin noktasal grafikleri anlamında çok daha kritik olacaktır. Yeni haftada ise 13 Mayıs Salı günü açıklanacak nisan ayı TÜFE rakamı ile 15 Mayıs Perşembe günkü ÜFE verisi yakından takip edilecektir.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) geçen hafta perşembe günkü toplantısında piyasadaki beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan indirime gitti ve politika faizini %4,25 seviyesine indirdi. 9 üyeli para politikası kurulunda, 5 üye 25 baz puanlık indirim yönünde oy kullanırken, iki üye 50 baz puanlık indirim, iki üye ise faizin sabit tutulması tarafında yer aldı. 2024 yılını ağustos ve kasım toplantılarındaki 25’şer baz puanlık indirimlerle toplamda 50 baz puanlık bir indirimle tamamlayan Boe, 2025 Şubat toplantısında 25 baz puan faiz indirimine gitmiş ve mart toplantısında faiz oranlarını değiştirmemişti. Mayıs toplantısındaki faiz indirimiyle birlikte BoE, 2025 yılında halihazırda 50 baz puanlık bir indirime gitmiş oldu. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey toplantı sonrasındaki açıklamalarında, enflasyonist baskıların azalmaya devam ettiğini ve bu nedenle faizleri tekrar indirebildiklerini ifade etti. Bununla birlikte küresel gelişmelerin belirsizlikleri önemli ölçüde artırdığını ve bu sebeple kademeli ve dikkatli bir yaklaşım izlemeleri gerektiğini vurguladı.

5 Mayıs Pazartesi günü yurt içinde açıklanan nisan ayı TÜFE rakamı piyasadaki medyan beklenti olan %3,2 ve bizim beklentimiz olan %3,5 seviyesinin altında aylık bazda %3,0 oranında artış kaydetti. 2024 Nisan ayındaki %3,18’lik rakamın seriden çıkmasıyla, yıllık TÜFE %38,10 seviyesinden %37,86 seviyesine geriledi. Çekirdek TÜFE enflasyonu (C grubu) %3,5’lik beklentimize karşılık %3,34’lük gerçekleşmenin ardından (Nisan 2024: %3,56) yıllık bazda %37,4’ten %37,1’e geriledi. Yurtiçi ÜFE enflasyonu tarafında ise ılımlı seyreden küresel emtia fiyatlarının (özellikle de petrol fiyatlarındaki gerileme) kurdaki artışın olumsuz etkilerini dengelediğini söyleyebiliriz. Yurtiçi ÜFE enflasyonu aylık %2,76 seviyesinde gerçekleşmeyle önceki ayların üzerinde çıktıysa da yıllık bazdaki düşüşünü sürdürdü ve %23,5’ten %22,5’e geriledi. Yurtiçi ÜFE enflasyonundaki zirve seviye Mayıs 2024’te görülen %57,7 idi. Önümüzdeki süreçte, bir yandan sepet kur (ya da Euro/TL) artışı enflasyonu olumsuz etkilerken, iç talep zayıflaması bu olumsuz etkileri sınırlayabilir. Manşet TÜFE enflasyonunun temmuz ayından itibaren baz etkisi yardımıyla düşüşe geçmesi faiz indirim beklentilerini destekleyebilir. Ancak, TCMB’nin döviz rezervlerinde gelişmeler de faiz kararları üzerinde temel belirleyici olacaktır.

Son haftalarda dalgalı bir seyrin kaydedildiği Borsa İstanbul’da geçen haftanın ikinci yarısında toparlanma çabası takip edildi. BIST100 Endeksinde güçlü bir destek olarak izlediğimiz ve nisan ayının son haftasında kırılmasıyla birlikte güçlü bir direnç konumuna geçen 9.200 – 9.250 bölgesinin geçen haftanın ikinci yarısında etkili olan alımlarla tekrar aşılmasını olumlu değerlendiriyoruz. BIST100 Endeksi geçen haftayı %2,43 oranında bir yükselişle 9.391 puandan tamamladı. Kısa vadede 9.200 – 9.250 bölgesi üzerinde tutunmanın önem taşıdığı endekste, toparlanma çabasının etkisini sürdürmesi durumunda 9.440 ve 9.500 seviyeleri kısa vadeli ilk direnç noktalarıdır. Nisan ayı içerisinde güçlü bir direnç olarak çalışan ve aşılamayan 9.500 seviyesi üzerindeki kapanışlarda toparlanma eğiliminin devam edebileceği endekste 200 günlük üssel ortalama (9.601) ile 100 günlük üssel ortalama (9.642) güçlü direnç noktaları olarak karşımıza çıkacaktır. 200 ve 100 günlük ortalamalar da aşılabilirse alımların yeni bir ivme ve güç kazanabileceğini değerlendiriyoruz. Bu durumda 9.830 – 9.900 ve 10.000 seviyeleri test edilebilir. BIST100’de yeniden satışların gözlenmesi halinde ise 9.330 – 9.300 aralığı ile devamında 9.250 – 9.200 bölgesi destek olarak izlenecektir. Eğer yeniden 9.200 altında kapanışlar yaşanacak olursa düzeltme eğiliminin devam edebileceği endekste, 9.100 – 9.050 aralığı ile devamında 9.000 seviyesi destek olarak izlenecektir. Psikolojik öneme sahip ve güçlü bir destek konumunda bulunan 9.000 seviyesi de kırılacak ve altında kapanışlar yaşanacak olursa satış baskısı artış kaydedebilir. Bu durumda yeni dip arayışıyla birlikte 8.950 - 8.872 ve 8.780 seviyelerine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir.

Rusya ve Ukrayna yeniden müzakerelere başlıyor. Yeni haftada gözler bu görüşmelerde olacak. 15 Mayıs Perşembe günü İstanbul’da bir araya gelmeleri bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu konuyla ilgili açıklamasında, Türkiye’nin kalıcı çözüme ulaşmayı sağlayacak müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu belirtti. Bu hafta bu konuyla ilgili gelişmeler yakından izlenecek. Dünyanın iki büyük ekonomisinden olumlu sinyaller geliyor. Hafta sonu, İsviçre ‘de bir araya gelen ABD ve Çin’li yetkililer görüşmeler gerçekleştirdi. Bununla ilgili daha kapsamlı bilgilerin bu hafta açıklanacağı belirtildi. Görüşmelerin yapıcı geçtiği ifade edilirken, hızlı bir şekilde ilerleme kaydedileceği de eklendi. Yeni hafta içinde bu konu etkisini sürdürmeye devam edecektir. Risk iştahını açısından oldukça önemli bir konuydu ve yeni haftaya piyasaların güçlü başlamasını desteklemesi bekleniyor. ABD’nin arabuluculuğuyla Hindistan ve Pakistan arasında ateşkes sağlandığı belirtildi. Son günlerde, iki ülke arasındaki gerilim tırmanırken, ateşkes haberi piyasalar açısından olumlu yorumlanıyor. İngiltere piyasalarında bu hafta, işsizlik oranı, 1.çeyrek büyüme ve sanayi üretimi verileri izlenecek. Japonya’da cari işlemler dengesi, ÜFE, GSYIH(büyüme) ve kapasite kullanım oranı verileri açıklanacak. Yurt içinde açıklanacak veriler olacak ancak veri bazlı hareketler beklenmeyebilir.

Yurt içi piyasalarda, haftanın ilk işlem günü açıklanacak önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.

13 Mayıs Salı, Mart ayı cari işlemler dengesi açıklanacak. Kurum olarak beklentimiz, 4 milyar dolar cari açık verilmesi yönünde bulunuyor. Şubat ayı verisi 4,41 milyar dolar açık olarak gerçekleşmişti.

15 Mayıs Perşembe, Nisan ayı bütçe istatistikleri takip edilecek.

16 Mayıs Cuma, TCMB piyasa katılımcıları anketi yayınlanacak. Hafta içerisinde, ekonomi yönetiminden konuşmalar olursa izlenebilir.

13 Mayıs Salı, Avrupa’da Almanya ve Euro Bölgesi ZEW ekonomik güven endeksi mayıs ayı verileri açıklanacak.

14 Mayıs Çarşamba, Almanya’da enflasyon günü olacak. Nisan ayı enflasyonu takip edilecek. En son açıklanan mart ayı enflasyonu aylık bazda yüzde 0,30 ve yıllık bazda yüzde 2,20 olarak gerçekleşmişti.

15 Mayıs Perşembe, Euro Bölgesi 1.çeyrek büyüme verisi ve mart ayı sanayi üretimi izlenecek.

16 Mayıs Cuma, Euro Bölgesi mart ayı dış ticaret istatistikleri takip edilecek. Avrupa Merkez Bankası üyelerinin hafta içerisinde konuşmaları olabilir. Faizle ilgili söylemleri yakından takip edilmeli. 2025 yılının kalan toplantılarına yönelik belirsizlikler sürerken, üyelerin konuşmaları bu beklentileri şekillendirmeye yardımcı olabilir.

ABD'de enflasyon haftası.

13 Mayıs Salı, Nisan ayı enflasyonu açıklanacak. En son açıklanan mart ayı enflasyonu aylık yüzde 0,10 azalırken, yıllık yüzde 2,40 artış kaydetmişti.

15 Mayıs Perşembe, veri takvimi yoğun. Her hafta yayınlanan işsizlik maaşı başvuruları izlenecek. ABD üretici fiyat endeksi, perakende satışlar, kapasite kullanım oranı ve sanayi üretimi verileri yayınlanacak. Aynı gün, Fed Başkanı Powell’ın konuşması olacak. Geçtiğimiz hafta, Fed haftasıydı ve Powell’ın konuşması da takip edilmişti. Bir süre daha verileri izleyeceklerini ve faiz indirimi konusunda aceleci olmayacaklarını ifade etmişti. Bu haftaki konuşmasında da, benzer ifadeleri koruması beklenebilir. Yine de, Powell'ın konuşması haftanın majör başlıklarından biri olacaktır.

16 Mayıs Cuma, ABD'de inşaat izinleri, konut başlangıçları ve michigan tüketici güven endeksi verileri takip edilecek. Hafta içerisinde Fed üyelerinin konuşmaları izlenebilir.