Ekim 2025 Enflasyon Beklentisi Verileri

Başekonomist Serkan Gönençler & Araştırma Uzman Yrd. Bora Kaya

Ekim ayında web üzerinden topladığımız Web TÜFE verilerine dayanarak aylık enflasyonun %2,90 olarak gerçekleşeceğini ve %3,09 olarak gerçekleşen Web TÜFE verisinin kapsam farklılıkları sebebi ile bir miktar altında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Özellikle gıda grubunda işlenmiş gıda alt grubunda son aylarda gerçekleşen yüksek fiyat artışlarının web fiyatlarına gecikmeli biçimde yansıdığını değerlendiriyoruz. Diğer gruplarda görece benzer oranda gerçekleşeceğini düşünüyoruz.

Geçtiğimiz ay %4,62 ile çok yüksek gerçekleşen gıda enflasyonundan sonra bu ay bir miktar yavaşlama ile %3,30 seviyesinde olacağını tahmin etsek de hala çok yüksek kalmaya devam ediyor. Ekim ayı meyve ve sebze grubunda kış ürünlerinin sepete dahil edilmesiyle özellikle sebze grubunda oldukça yüksek bir artış göreceğimizi tahmin ediyoruz. (%16,5). Meyve grubunda ise limon ve mandalina öncülüğünde fiyatların gerilemeye devam ettiğini gözlemliyoruz. Bunun haricinde makarna, margarin, yumurta ve çay fiyatı en çok yükselen ürünler olarak dikkat çekmekte.

Bilindiği üzere giyim grubunda Ekim ayında gıda grubunda olduğu gibi kış sezonu ürünleri sepete dahil edilmektedir. Dolayısıyla bu ay, her sene en yüksek aylık artışların olması sebebiyle önem arz etmektedir. Yeni eklenen ürünlerin etkisi ve mevsimsel olmayan ürünlerin de son dönemdeki artış trendini sürdürmesiyle aylık giyim enflasyonunun %13,0 seviyesinde olacağını tahmin etmekteyiz. Hatırlatmak gerekir ki giyim enflasyonu aylık bazda Ekim 2023’te %13,7, Ekim 2024’te ise %14,3 artış göstermişti.

Diğer taraftan enerji grubunun aylık %1,0 artış göstereceğini düşünüyoruz. Grupta akaryakıt fiyatları bir miktar gerilese de büyükşehirlerde TÜFE’ye endekslenen su faturası ve tüp gazda yapılan artış düşüş etkilerini sınırlamıştır.

Dayanıklı mal grubuna baktığımızda bu grupta ağırlığıyla önemli bir etki yapan otomobil grubunda son dönemde EURTRY kurundaki artışların yansıtılmasıyla fiyat artışlarının devam ettiğini, otomobil grubu genelinde %2,85 artış olduğunu tahmin ediyoruz. Bunun haricinde mobilya ve beyaz eşyadaki artışlar daha ılımlı kalmaktadır.

Ekim ayında aylık hizmet enflasyonunun %1,9 olacağını tahmin ediyoruz. Bu durum, geçtiğimiz yılın Ekim ayına göre benzer oranda bir artışa işaret etse de Eylül ayındaki yoğun fiyat artışlarının ardından son çeyrekte mevsimsel olarak hizmet enflasyonunun yavaşlayacağını göstermektedir. Kira enflasyonu Eylül ayındaki yüksek sözleşme yenileme oranlarına rağmen aylık bazda yavaşlamıştır. Bu durum bize mevsimsel düzeltilmiş verilerden de anlaşılacağı üzere kira enflasyonunda iyileşmeye işaret etmektedir. Ekim ayında da bu yavaşlamanın sürmesini ve aylık kira enflasyonunun %3,5 seviyesinde gerçekleşerek yıllık bazda düşüşüne devam etmesini bekliyoruz. Lokanta ve otel grubunda sezonun bitmesiyle otel fiyatlarının gerilediğini, lokanta fiyatlarının ise ılımlı arttığını takip ettik. Ulaştırma hizmetleri grubunda ise geçtiğimiz ay yapılan toplu taşıma zamlarının bir kısmının bu aya sarktığını, şehirlerarası otobüs bileti ve uçak bileti gibi maddelerde fiyatların gerilemeye devam ettiğini söylemek mümkün.

Merkez Bankası, Eylül ayında enflasyonun ana eğiliminin yükseldiği yönlendirmesini yapmıştı. Keza, mevsimsel düzeltilmiş enflasyon %2,7 ile oldukça yüksek seviyede gerçekleşmişti. Aylık %2,9’luk tahminimize dayanarak mevsimsel düzeltilmiş verinin %2,4 civarına yavaşlayacağını öngörüyoruz; ancak bu yavaşlama kayda değer bir iyileşmeye işaret etmemektedir.

Web TÜFE Nedir?

Web TÜFE tamamen web üzerinden fiyat derleyerek aylık yayınlanan resmi enflasyona alternatif, günlük periyotta yayınlanan yeni bir fiyat endeksidir. TÜİK sepetindeki maddeler ve madde ağırlıkları üzerinden oluşturulmuş sepete dayanmaktadır.

Endeksin Kapsamı

TÜİK sepetinde yer alan 407 adet maddeden web üzerinden fiyatı derlenebilen 337 madde sepete dahil edilmiş ve bu maddelerle ağırlıklar 100’e tamamlanmıştır.
Ağırlıklar oluşturulurken 2022 yılı madde ağırlıkları ve 2025 yılı temel başlık ağırlıkları referans alınmıştır.

Endeksin Bazı ve Yöntemi

Endeks günlük frekansta olduğundan 31 Aralık 2024 = 100 bazı referans olarak seçilmiş ve bu baza göre güncellenmektedir.
Endeksin yöntemi, TÜİK ve Eurostat ile aynı çerçevede Laspeyres zincirleme fiyat endeksidir.

Bu yöntemde:

• Her gün fiyatlar bir önceki güne göre karşılaştırılır ve geometrik ortalama fiyat değişimi hesaplanır.
• Madde bazında fiyat değişimlerinin geometrik ortalaması alınır ve her maddeye ait günlük ortalama değişim oranı elde edilir.
• Bu oranlar bazı 100 olan madde endeksine ilave edilir ve endeksler günlük olarak güncellenir.

Ağırlıkların Güncellenmesi ve Zincirleme Yapısı

Web TÜFE, klasik Laspeyres fiyat endeksinin zincirleme versiyonunu kullanır. Bu yöntemde:

• Her yıl ağırlıklar değiştiğinde (Ocak ayı), endeks yeni ağırlıklarla zincirleme hale getirilir.
• Bu sayede sepet ağırlıkları her yıl güncellenirken, endeks serisi kesintisiz devam eder ve geçmiş dönemlerle karşılaştırılabilir kalır.

Önemli: Zincirleme yöntem, sabit ağırlıklı endekslerin aksine, tüketim alışkanlıklarındaki değişimleri daha iyi yansıtır ve uzun dönemde "baz yılı etkisi" (base year effect) problemini minimize eder. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde daha güvenilir sonuçlar üretir.

Ağırlıklar değiştiğinde aynı fiyatlarla farklı endeks değerleri oluşur. Zincirleme, bu farkı ortadan kaldırarak serinin sürekliliğini sağlar. Zincirleme mantığında Aralık ayının son günü önce yeni yılın ağırlıklarıyla hesaplanır ve yeni ağırlıklarla hesaplanan Ocak verisiyle kıyaslanarak günlük değişim elde edilir. Bu günlük değişim, orijinal 31 Aralık endeksine eklenerek serinin ağırlık farkından dolayı kesintiye uğraması engellenir.

Veri Kaynakları

Web TÜFE’de dikkate alınan veri kaynakları:

• Gıda grubu için online süpermarket web siteleri,
• Piyasadaki farklı satıcıların fiyatlarını bir arada veren fiyat karşılaştırma siteleri,
• E-ticaret platformları,
• Kamu ve belediye web siteleri,
• Hizmet fiyatları için online hizmet sunan uygulamaların siteleridir.

Web TÜFE’de her gün 1 milyonun üzerinde veri, web scraping yöntemleriyle otomatik olarak toplanmaktadır.