BIST 100
Eurobond Gelirlerinin Vergilendirilmesi
Eurobond Gelirlerinin Vergilendirilmesi
Uluslararası piyasalarda işlem gören Eurobond, kurumlar veya devlet hazineleri tarafından yabancı para birimleriyle ihraç edilen borçlanma aracıdır. Bu tahviller, genellikle 5 ile 30 yıl arasında değişen vadelere sahiptir ve USD cinsinden her altı ayda bir, Euro cinsinden ise yıllık olmak üzere kupon ödemesi yaparlar.
Eurobond’lar Geçici 67. Madde kapsamında vergiden muaf tutulur, ancak elde edilen gelirler beyan edilmelidir. Bu kıymetlerin ödemeleri ilgili yabancı para biriminde yapılmakta ve TL bazında değer artışı hesaplanması gerekmektedir. Bu da kur farkının vergilendirilmesine yol açar.
Eurobond yatırımcıları, faiz geliri veya alım-satım kazancı yoluyla gelir elde edebilir. Vergilendirilmelerini de bu iki gelir etme yoluna göre sınıflandırılır.
Eurobond’ların Faiz Gelirleri
Türkiye'de bulunan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na göre, bireylerin ticari, zirai ya da mesleki işlerinden bağımsız olarak, nakit veya nakit eşdeğerlerinden oluşan sermaye yoluyla elde ettikleri gelirler, menkul sermaye geliri olarak kabul edilmektedir. Bu gelirler arasında, kar payları, faizler, kira gelirleri ve benzeri kazançlar yer almaktadır. Özellikle, kanunun 75. maddesi bu tanımı yaparken, 5. fıkra ise devlet tahvilleri ve hazine bonoları gibi menkul değerlerden elde edilen faizleri bu kategoriye dahil etmektedir.
Eurobond’lardan sağlanan faiz gelirleri de benzer şekilde değerlendirilir ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin 7/a bendi uyarınca %0 oranında vergi kesintisine tabi tutulur. Bu durum, Eurobond kupon faizlerinden elde edilen gelirlerin, menkul sermaye geliri olarak değerlendirilmesini ve eğer bu gelirler, 103. maddeye göre belirlenen ikinci gelir diliminin beyan sınırını aşarsa, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerektiğini göstermektedir.
Hazine Müsteşarlığınca İhraç Edilen Eurobond’ların Faiz Gelirleri ile İlgili Yükümlülükler
Tam mükellef gerçek kişi
- %0 oranında stopaja tabidir.
- İtfada oluşan anapara kur farkı gelir sayılmaz.
- Enflasyon indirimi uygulanmaz.
- Elde edilen faiz gelirlerinin, stopaja tabi tutulmuş diğer menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile birlikte 2023 yılı için geçerli olan 150.000 TL’lik beyan sınırını aşması halinde gelirin tamamı beyan edilir.
Eurobondlar’ın Alım Satım Kazançları
Türkiye'de Gelir Vergisi Kanunu'nun tekrarlanan 80. maddesi, Türkiye’de sermaye piyasası araçlarından ve menkul kıymetlerden elde edilen kazançlar Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesine göre değer artış kazancı olarak vergilendirilir. Eurobond işlemlerinden sağlanan kazançlar da bu kapsamda değerlendirilmektedir.
Değer artış kazancının hesaplarken önce maliyetin belirlenmesi gerekir. Bu aşamada, alım ve satım tarihlerinin öncesindeki aya ait TUİK tarafından yayınlanan ÜFE endeksleri dikkate alınır. Endeksler arasındaki fark %10'un üzerindeyse, bu artış oranı maliyet endekslemesi için kullanılabilir.
Aşağıdaki örnekte görebileceğiniz gibi, Eurobond alım-satım işlemleri sırasında oluşan kur farklarının da belirlenerek TL’ye çevrilmesi ve vergi matrahına eklenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, Eurobond'un itfasında oluşan kur farkları, vergi matrahına dahil edilmemelidir.
Şubat 2020 döneminde 100.000 USD maliyetle alınan Eurobond, Kasım 2021 tarihinde 110.000 USD karşılığında elden çıkarılırsa maliyet endekslemesi aşağıdaki şekilde olmalıdır.
| Ocak 2020 ÜFE | 462,42 |
| Ekim 2021 ÜFE | 780,45 |
| Artış Oranı | 68,78% |
| Endeks Katsayısı | 1,6878 (780,45/462,42) |
| Maliyet Tutarı (TL) | 615.000 (100.000 USD * 6,15 USD/TL kuru) |
| Satış Tutarı (TL) | 1.072.500 (110.000 USD * 9,75 USD/TL kuru) |
| Endekslenmiş Maliyet | 1.037.997 (1,6878*615.000) |
| Alım-Satım Kazancı (TL) | 34.503 (1.072.500-1.037.997) |
1.1.2006 tarihinden önce Hazine Müsteşarlığınca İhraç Edilen Eurobond’ların Alım Satım Kazançları ile İlgili Yükümlülükler
Tam mükellef gerçek kişi
- %0 oranında stopaja tabidir.
- İtfada oluşan anapara kur farkı gelir sayılmaz.
- Enflasyon indirimi uygulanmaz.
- Elde edilen faiz gelirlerinin, stopaja tabi tutulmuş diğer menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile birlikte 2023 yılı için geçerli olan 150.000 TL’lik beyan sınırını aşması halinde gelirin tamamı beyan edilir.
1.1.2006 tarihinden sonra Hazine Müsteşarlığınca İhraç Edilen Eurobond’ların Alım Satım Kazançları ile İlgili Yükümlülükler
Tam mükellef gerçek kişi
- Stopaja tabi değildir.
- Alım satım kazancı Türk Lirası bazında hesaplanır.
- Yİ-ÜFE artış oranının %10 veya üzerinde olması şartıyla, iktisap bedeli elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere YİÜFE artış oranında artırılabilir.
- Alım satım zararları, alım satım kârlarına mahsup edilir.
- Kazancın tutarı ne olursa olsun beyan edilir.
(*1) Dar mükellef kurumlar ile ilgili belirlemeler Türkiye'de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan dar mükellef kurumlar açısından geçerlidir.
(*2) Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları hükümleri saklıdır.
Kahve Arası Ekonomi Konuşmaları: Tahvil ve Eurobond'larda Yatırım Fırsatları
İnternet sitemizde yapılan bu paylaşımlar, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir şekilde yatırımcılara telkinde bulunma, yatırımcıları yönlendirme yahut yatırımcılara kar/zarar vaadi verme şeklinde yorumlanamaz.
