BIST 100
İş dünyasının devlerine hoş geldiniz! Türkiye telekomünikasyon, finans, inşaat ve enerji gibi çeşitli sektörlerde büyük şirketlerden bazılarına ev sahipliği yapıyor. Bu şirketler kendi alanlarında öncülük ederek Türkiye'nin büyüyen ekonomisine önemli katkıda bulunuyorlar. Biz de bu şirketlerin özelliklerine değinerek Türkiye'nin ekonomik manzarasını nasıl şekillendirdiklerini ve kendilerini nasıl farklılaştırdıklarını anlatmaya çalışacağız. Türkiye’nin en büyük şirketleri hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olmak istiyorsanız okumaya devam edin.
Bu bölümde, Türkiye'nin en büyük halka açık şirketleri Koç, Sabancı ve Garanti'nin yenilikçi ve çığır açan atılımlarını inceleyeceğiz. Kendi sektörlerinin öncüleri olan bu şirketler, teknolojik ilerlemeler için yüksek bir çıta belirlediler ve Türkiye'de önemli isimler haline geldiler.
Koç, otomotiv ve perakende sektörlerinde Türkiye'nin en büyük halka açık şirketleri arasında. Teknolojik gelişmelerin ön saflarında yer aldılar ve yenilikler yaparak eğrinin önünde kalmayı başardılar.
Sabancı ise enerji, çimento ve finans dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren çeşitlendirilmiş bir şirketler grubu olarak Türkiye’nin en büyük şirketleri arasında yerini alıyor. Sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk konusundaki kararlılıkları rekabetçi iş dünyasında öne çıkmalarına yardımcı oluyor.
Son olarak Garanti, dijital teknoloji kullanımında kayda değer adımlar atan tanınmış bir bankadır. Yenilikçi bankacılık çözümleriyle tanınıyor ve müşteri hizmetlerindeki mükemmellikleri için çok sayıda ödül aldılar.
Eğrinin önünde kalmayı nasıl başardıklarını ve kendilerini Türkiye'de iş dünyasının önde gelen figürleri olarak nasıl kurduklarını birlikte keşfedelim.
Türkiye'nin en büyük halka açık şirketleri arasında olan Koç Topluluğu, yüksek cirosu, ihracatı, Borsa İstanbul'daki payı, ödediği vergiler ve yarattığı istihdam ile Türkiye'nin en büyük holdinglerinden biri. Milli gelirin yaklaşık %9'unu ve Türkiye ihracatının %7'sini gerçekleştirerek Türkiye ekonomisinin itici gücü konumunda.
Son beş yılda konsolide net kârını TL bazında ortalama %70 artıran Koç Holding, Fortune Global 500'de yer alan tek Türk şirketi. Ayrıca enerji, otomotiv, tüketim malları ve finans sektörlerinde güçlü rekabet avantajlarıyla da lider konumda bulunuyor.
Koç Holding 30'dan fazla ülkede faaliyet gösteriyor ve dünya çapında yaklaşık 90.000’den fazla kişiye istihdam sağlayarak küresel ekonomiye önemli bir katkıda bulunuyor. Bu yılki toplam hisse değeri son raporda 2 milyar 535 bin olarak açıklanan şirketin etkisini genişletmeye devam ettiği görülüyor.
Sabancı Topluluğu, topluluk genelinde inovasyon ve dönüşümü destekleyen, değer odaklı ve veriye dayalı bir ekosisteme sahip. Grup şirketleri, 14 ülkeye yayılan yatırımları ile ürün ve hizmetlerini dünya çapında sunuyor. Sabancı Holding, Ageas, Bridgestone, Carrefour, E.ON, Heidelberg Materials ve Skoda gibi önde gelen şirketlerle uluslararası ortaklıklara sahip.
Türkiye'nin en büyük halka açık şirketleri arasındaki bir diğer şirket olan Sabancı Holding, Türkiye'nin menkul kıymetler piyasasını düzenleyen Sermaye Piyasası Kurulu'na kayıtlı bir şirket ve hisseleri 1997 yılından bu yana Borsa İstanbul'da işlem görüyor. Sabancı Holding'in en büyük hissedar grubu Sabancı Ailesi ve holding hisselerinin %49,61'i halka açık. 2022 yıl sonu itibarıyla Sabancı Holding ve halka açık 11 iştirakinin hisseleri Borsa İstanbul'un toplam piyasa değerinin %6'sını oluşturmaktadır. 2022 yılında Sabancı Topluluğu'nun kombine net kârı 404 milyar TL, konsolide net kârı ise 44 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Garanti BBVA, bireysel, kurumsal ve ticari bankacılık sektörlerinde bir dizi finansal ürün ve hizmet sunan Türkiye'nin en büyük şirketleri arasında. 1946 yılında kurulan banka, farklı kuruluşları bünyesine katarak ve yeni pazarlara girerek güçlenerek büyüyor.
Bugün, Türkiye'nin en büyük halka açık şirketleri arasında olan Garanti BBVA, 18.500'den fazla kişiyi istihdam eden ve ülke çapındaki 826 şubesinde 24.6 milyondan fazla müşteriye hizmet veren bir Türk finans sektöründe devi.
Şirketin son raporuna göre özsermaye kârlılığı %41.1 olarak açıklanırken aktif kârlılığı %4.5 olarak belirtiliyor.
Türkiye, birden fazla sektörde faaliyet gösteren çok çeşitli lider şirketlere ev sahipliği yapan canlı bir sanayi sektörüne sahip.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırmasına göre TÜPRAŞ (TUPRS) bu yıl da Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu oldu. İSO tarafından gerçekleştirilen 2022 yılı araştırmasında TÜPRAŞ, 418,4 milyar TL'lik üretimden satışları ile ilk sırada yer aldı. Araştırma, Türkiye'de sanayi sektörünün gücü ve performansı açısından önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor.
Ford Otosan, Arçelik ve TOFAŞ gibi şirketlerin de ilk sıralarda yer aldığı listede bu sene yeni giren 10 şirket görülüyor.
CW Enerji'nin 227. sırada yer aldığı listede, Kent Gıda 260, Qua Granit 264, Boğaziçi Beton 294 ve Koza Polyester 354. sırada yer aldı. Göltaş Çimento 415'inci, Europap Tezol 431'inci, Europen Endüstri 440'ıncı, Erciyes Çelik Boru 452'inci ve Ulusoy Elektrik 462'inci sırada yer alıyor.
Türkiye son birkaç yıldır hizmet sektöründe önemli bir büyüme ve dönüşüm yaşarken birçok hizmet şirketi de ihracat gelirleri açısından başı çekiyor. Kalitesi ve yenilikçiliği ile tanınan Türk hizmet şirketleri, yurt dışı pazarlara açılarak ülke ekonomisine önemli katkı sağlıyor.
Türkiye Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan 2022 yılına ait hizmet ihracatı verilerine göre, sağlık ve eğitim sektörlerini de kapsayan seyahat sektörünün 41,4 milyar dolarlık değerle ilk sırada yer aldığı ve toplam hizmet ihracatımızın yaklaşık %47,5'ini oluşturduğu görülüyor. Bu sektörün, Türk sağlık hizmetlerinin uluslararası alanda tanınırlık kazanması ile birlikte artan uluslararası turizmin yanı sıra sağlık turizmi nedeniyle büyüme kaydettiği söylenebilir.
Seyahat sektörünün ardından lojistik ve taşımacılık, toplam hizmet ihracatının %46,3'ü ile ikinci sırada yer alıyor. Türk taşımacılık şirketleri de verimlilik ve güvenilirliklerine dayanarak küresel pazarlara erişimlerini genişletiyor.
Diğer iş hizmetleri, ülkenin güçlü hizmet ihracatındaki %19,4'lük payı ile üçüncü sırada yer alıyor. Finans ve danışmanlık alanında faaliyet gösteren Türk hizmet şirketleri, saygın bir geçmişe sahip oldukları Orta Doğu ve Afrika başta olmak üzere küresel pazarlara açılıyor.
Genel olarak bu rakamlar, Türk hizmet şirketlerinin gücü ve verimliliğinin ve gelecekte de büyüme potansiyellerinin bir kanıtı olarak görülebilir.
Ülkenin teknoloji sahnesi girişimcilik ruhu, risk sermayesine erişim ve genç bir demografinin beslediği yüksek vasıflı işgücünün bir kombinasyonu ile karakterize ediliyor. Peki, Türkiye'de en büyük teknoloji şirketleri hangileri?
Aselsan, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin haberleşme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1975 yılında kurulmuş bir Türk şirketi.
Önemli bir ihracatçı olan şirket 84 ülkede faaliyet gösteriyor. Yaklaşık 10.000 kişilik bir işgücüne sahip ve 2022 yılı itibariyle 35,3 milyar TL ciro kaydetmiştir. TSKGV, şirketin hisselerinin yüzde 74,20'sine sahipken, kalan yüzde 25,80'i Borsa İstanbul'da (BIST) işlem görüyor.
Vestel, 1984 yılında kurulan ve 1994 yılında Zorlu Grubu tarafından satın alınan 25 şirketten oluşan global bir grup.
Şirket 20 bini aşkın çalışanı ve üretim kabiliyetindeki teknolojik üstünlüğü ile Türkiye ekonomisine önemli katkı sağlıyor.
Türkiye İtibar Akademisi, 12. Türkiye İtibar Endeksi Araştırması'nın sonuçlarını 2023 yılı başlarında yayınlamıştı. Araştırma, 15 Aralık 2022 - 15 Ocak 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ülke genelini temsil ettiği kabul edilen 26 bölge ve 72 ilden yaklaşık 15.000 kişiyi kapsamıştı. Araştırmada hem ana hem de alt sektörler dahil olmak üzere 66 farklı sektördeki markalar için itibar derecelendirmeleri toplanmıştı.
Türkiye'nin en itibarlı markalarını belirlemeyi amaçlayan çalışmada Vestel en itibarlı ilk 10 şirket arasında yerini alıyor.
Türkiye iddialı ve yenilikçi inşaat projeleri için bir merkez olarak kabul ediliyor. Türk inşaat sektörü gerçekten de küresel inşaat sektörünün en önemli oyuncularından biri olarak ortaya çıkıyor ve bu durum özellikle altyapı ve mimari alanındaki önemli ilerlemelerle kendini gösteriyor. Havaalanları, gökdelenler, köprüler gibi dünya standartlarında projelerin inşasında kayda değer katkılarda bulunan şirketleri ile Türkiye'nin, inşaat ve mühendislik alanlarında ulaşılabilecek çıtayı sürekli yükselten bir ülke olarak tanınması şaşırtıcı değil. Bu başarılar gözden kaçmadı ve Türkiye inşaat sektörlerinde benzer mükemmellik ve yaratıcılık seviyelerine ulaşmaya çalışan diğer ülkeler için bir model haline geldi.
Rönesans Holding, 1993 yılından bu yana faaliyet gösteren önemli bir inşaat ve yatırım kuruluşu olarak gelişmeye devam ediyor. Kökleri Rusya'nın St. Petersburg kentine dayanan şirket, enerji, petrokimya, sağlık, inşaat ve gayrimenkul gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteriyor.
Şirketin, ortaklarıyla birlikte bugüne kadar Türkiye'ye toplam 5,7 milyar Avro tutarında yatırımı mevcut. Ayrıca bu yatırımlar için yabancı finans kuruluşlarından 1,6 milyar Avro doğrudan yabancı yatırım ve 3,2 milyar Avro proje finansmanı kredisi çektikleri de belirtiliyor.
Doğuş İnşaat ve Ticaret A.Ş., 1951 yılından bu yana inşaat ve taahhüt sektöründe 30,5 milyar doların üzerinde 250'den fazla altyapı ve üstyapı projesine imza atmış, dünya çapında saygın bir şirkettir.
Doğuş İnşaat, 1.540 km yol, 52 km köprü ve viyadük, 485 km metro ve tünel inşaatının yanı sıra toplam 3.350 MW elektrik üreten 21 baraj ve hidroelektrik santralini de içeren çok çeşitli altyapı projeleri portföyüne sahip. Şirket ayrıca toplam 3,45 milyon metrekare büyüklüğünde çeşitli ticari, konut ve sanayi projelerine de sahip. Bu projeler alışveriş merkezlerinden ofis kulelerine, konutlardan metro istasyonlarına kadar uzanıyor. Doğuş Grubu'nun gayrimenkul varlıklarının bir parçası olarak şirketin, 2,6 milyon metrekarenin üzerinde bina inşa ettiği görülüyor.
Online perakendecilik müşterilere indirimler ve promosyon kampanyaları, zaman ve maliyet tasarrufu ve daha birçok ek avantaj gibi sayısız fayda sağlıyor. Bu da online pazar yerlerini gıda, kozmetik, spor malzemeleri, elektronik, giyim ve sağlık ürünleri gibi farklı ihtiyaç alanlarında müşteriler için en popüler alışveriş noktaları haline getiriyor. Peki Türkiye'nin en büyük e-ticaret şirketleri hangileri?
Trendyol, yaklaşık 30 milyon müşteri ve 250.000 satıcı ile Türkiye'nin ilk decacorn'u ve dünyanın en iyi e-ticaret platformlarından biri haline geldi. Şirket, toplamda yaklaşık 40.000 kişiye istihdam sağlıyor.
Avrupa'daki genişlemesinin hızlanmasıyla birlikte Trendyol'un istihdam yaratma potansiyeli de hızla artacak gibi görünüyor.
Türkiye'nin önde gelen e-ticaret platformlarından Hepsiburada, 2023 yılının ilk çeyreğine ilişkin performans raporunda gelir, müşteri tabanı ve müşteri başına sipariş sıklığında önemli bir büyüme gösterdiğini açıkladı. Gelir bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %61 oranında artarak 24,1 milyona ulaştı.
Capital dergisinde yayımlanan açıklamaya göre platformda satılan ürün sayısı %63 artışla 180 milyonun üzerine çıktı. Şirket ayrıca 176 milyon TL FAVÖK ile halka arzından bu yana ilk kez kârlılık elde etti. E-ticaret sadakat programı Hepsiburada Premium, lansmanından bu yana 1 milyondan fazla üyeyi çekerek müşteriler tarafından büyük ilgi gördü. Şirket ayrıca, ilk çeyrek sonunda 11,8 milyon kullanıcıya ulaşan yeni nesil ödeme ve vade çözümü Hepsipay'in lansmanını yaptı.
Bu sonuçlar, Hepsiburada'nın müşterilerine birinci sınıf hizmetler sunma ve aynı zamanda Türkiye'nin e-ticaret sektöründeki büyümeyi teşvik etme konusundaki kararlılığını gösteriyor.
Türkiye'nin ekonomik manzarasını şekillendiren ve çeşitli sektörlerde öncülük eden en büyük şirketler arasında öne çıkan Koç Holding, Sabancı Holding, Garanti BBVA, TÜPRAŞ, Aselsan, Vestel, Rönesans Holding, Trendyol ve Hepsiburada gibi önemli isimler, Türkiye'nin farklı alanlardaki liderlik konumunu güçlendirirken küresel ölçekte etkilerini artırıyor.
Koç Holding, yüksek cirosu, güçlü rekabet avantajları ve uluslararası faaliyetleriyle Türkiye ekonomisinin itici gücü konumunda. Sabancı Holding, geniş yatırım portföyü ve uluslararası ortaklıklarıyla Türkiye'nin halka açık şirketleri arasında öne çıkan bir isim. Garanti BBVA ise finans sektöründeki devasa etkisiyle bireysel, kurumsal ve ticari bankacılık alanlarında lider konumda bulunuyor.
Sanayi sektöründe TÜPRAŞ'ın öncülüğünde Türkiye, dünya çapında büyük bir güç olarak görülmekte. İnşaat sektöründe Rönesans Holding ve Doğuş İnşaat gibi şirketler uluslararası alanda büyük projelere imza atarak Türkiye'nin inşaat sektöründeki iddiasını sürdürüyor. Teknoloji sahnesinde Aselsan ve Vestel gibi şirketler savunma sanayii ve elektronik sektörlerindeki başarılarıyla dikkat çekiyor.
E-ticarette ise Trendyol ve Hepsiburada, Türkiye'nin online perakendecilik sahnesinde öncü konumda bulunarak müşterilere geniş ürün yelpazesi ve yenilikçi çözümler sunuyor. Özellikle Hepsiburada'nın kârlılık elde etmesi ve halka arzından başarıyla çıkması, Türkiye'nin dijital ekonomideki potansiyelini vurguluyor.
Sonuç olarak Türkiye'nin en büyük şirketleri çeşitli sektörlerdeki liderlikleriyle ekonomik büyümeye önemli katkılarda bulunuyor ve küresel arenada Türkiye'yi temsil ediyor. Bu şirketlerin başarıları, ülkenin ekonomik potansiyelini ortaya koyarken, sürekli büyüme ve inovasyon çabaları, Türkiye'nin gelecekteki ekonomik başarısını şekillendirecek önemli faktörler olarak öne çıkıyor.
Gedik Yatırım’da Hisse Senedi avantajlarından ve çeyrek asrı aşkın tecrübemizden faydalanmak için yatırım hesabınızı dakikalar içinde şimdi açın!
İnternet sitemizde yapılan bu paylaşımlar, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir şekilde yatırımcılara telkinde bulunma, yatırımcıları yönlendirme yahut yatırımcılara kar/zarar vaadi verme şeklinde yorumlanamaz.
© 2023 Gedik Yatırım Menkul Değerler AŞ. Tüm Hakları Saklıdır.