BIST 100
Mayıs 2025 Bütçe Performansı
Bütçede Mayıs’ta Kurumlar Vergisi Ödemeleriyle Yüksek Fazla Verildi
Başekonomist Serkan Gönençler
Merkezi bütçe Mayıs’ta 235 milyar TL fazla verirken, 12-aylık birikimli açık 2,28 trilyon TL’ye hafif geriledi. Mayıs’ta merkezi bütçe 235,2 milyar TL, faiz dışı denge de 346,4 milyar TL fazla verdi. Geçen yılın aynı ayında 219,4 milyar TL bütçe fazlası ve 330,1 milyar TL faiz dışı fazla verilmişti. 12-aylık birikimli olarak, bütçe açığı 2,30 trilyon TL’den 2,28 trilyon TL’ye, faiz-dışı açık da 670 milyar TL’den 654 milyar TL’ye hafif geriledi. Bu rakamlar 2024 sonunda da 2,11 trilyon TL ve 836 milyar TL idi. Mayıs’taki bütçe fazlasının nedeninin, 2024’ün son çeyreği ve 2025’in ilk çeyreğine ilişkin geçici Kurumlar Vergisi ödemeleri olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek enflasyon nedeniyle yıllık karşılaştırmalar hatalı yorumlara neden olabileceğinden, geçen yılın rakamlarını enflasyon düzeltmesine tabi tuttuğumuzda, 2024’ün rakamları bugünün fiyatlarıyla 297 milyar TL ve 447 milyar TL’ye tekabül etmektedir. Buna göre, manşet rakamlarının geçen yıla göre daha düşük fazlaya işaret ettiğini söyleyebiliriz.
Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gedik Yatırım
İlk 5 Aylık Dönemde Sene Sonuna Göre Bütçe Açığı Yükselirken, Faiz-Dışı Açık Geriledi
Ocak-Mayıs dönemine toplu olarak bakıldığında, merkezi bütçe açığı geçen seneki 472 milyar TL seviyesinden bu sene 650 milyar TL’ye yükselirken, faiz dışı dengede 3 milyar TL fazladan 186 milyar TL fazlaya çıkıldığı görülüyor. İlgili dönem gerçekleşmelerine TÜFE enflasyonuna göre düzeltilmiş bakıldığında (bugünün rakamlarıyla), bütçe açığı 2025’te 700 milyar TL’ye 2024’te 717 milyar TL’ye işaret ederken, 2024’teki 30 milyar TL’lik faiz dışı açığın bu sene 172 milyar TL fazlaya dönüştüğü görülüyor.
Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gedik Yatırım
Artan Faiz Harcamaları Bütçe Açığındaki İyileşmeyi Engelliyor
Yılın ilk 5 ayında faiz-dışı dengedeki 178 milyar TL’lik y iyileşmeye karşın, bütçe açığının 182 milyar TL yükselmiş olması, artan faiz harcamalarının bütçe performansını bozucu rolünü öne çıkarıyor. Şöyle ki, faiz harcamaları Mayıs’ta geçen senenin aynı ayındaki 111 milyar TL’de sabit kalmış olsa da, Ocak-Mayıs döneminde 476 milyar TL’den %76 artışla 836 milyar TL’ye yükselmiştir. Bu da güçlü seyreden vergi gelirleri (Ocak- Mayıs döneminde yıllık %47 artış) ve faiz-dışı harcama tarafındaki yavaşlamaya (yıllık %39 artış) rağmen bütçe açığının yükselmeye devam etmesine yol açmaktadır. Bu arada, vergi gelirlerindeki iyileşmede Gelir Vergisindeki yıllık %100’e yaklaşan artışın başrolü üstlendiğini söyleyebiliriz, ki bu artışın da en önemli nedeni, sene başında mevduat ve yatırım fonlarındaki %10’dan %15’e stopaj artışı oldu. KDV tahsilatındaki yıllık nominal artış ise Mayıs’ta %68’e, Ocak-Mayıs dönemi için %60’a ulaşıyor. Bu da tüketim eğiliminin halen güçlü seyrettiğine işaret ediyor.
Deprem Ödeneklerinin Kullanılması Nedeniyle Nakit Bütçe Açığında Daha Hızlı Bir Artış Eğilimi Görülüyor
2025 yılına 2024 yılı bütçesinden yaklaşık 600 milyar TL’ye yakın deprem harcaması aktarıldığını tahmin etmekteyiz. Bu aktarımın sene içinde kademeli olarak kullanılması nedeniyle nakit bazlı bütçe açığı tahakkuk bazlı bütçe açığından daha yüksek gerçekleşmektedir. Ocak-Mayıs döneminde tahakkuk bazlı olarak 650 milyar TL’lik bütçe açığı nakit bazlı olarak 826 milyar TL’ye işaret etmektedir. Önümüzdeki aylarda da nakit bazlı bütçe açığının daha yüksek seyretmesini bekliyoruz.
Sene Sonunda Merkezi Bütçe Açığı %4,0’ün Hafif Altında Gerçekleşebilir
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2024 sonunda 2,11 milyar TL’lik bütçe açığının 2025 sonunda 1,9 milyar TL’ye, GSYH’ye oran olarak da %4,8’den %3,1’e gerileyeceğini öngörmekte. Deprem ödenekleri geçen seneki 1,0 trilyon TL’den bu sene 584 milyar TL’ye düşürülmüş olsa da, mevcut trendler bu seviyede bir düşüşün biraz iyimser göründüğüne işaret ediyor. Sene sonunda tahakkuk bazlı bütçe açığının GSYH’ye oranla %4,0’ün biraz altına (kabaca 2,3 trilyon TL) gerileyebileceğini düşünüyoruz. Öte yandan, nakit bazlı bütçe açığının seneyi GSYH’nin %4,0’ünün üzerinde bir seviyede kapatması kuvvetle muhtemel görünüyor.
Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gedik Yatırım
YASAL UYARI: Burada yer alan bilgiler Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım Danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak Yatırım Danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm veriler, Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir.
İstediğiniz Analiz ve Raporlar, İstediğiniz İletişim Kanalında!
Piyasadan haberdar olmak için analiz ve raporlarımıza ücretsiz abone olun.
Sadece ilgilendiğiniz yatırım ürününe dair analiz ve raporları mobil bildirim ya da e-posta olarak almayı tercih edin. Hem mail kalabalığından kurtulun hem de karbon ayak izinizi azaltarak çevreyi koruyun.
