Haftalık Bülten : 24 Kasım - 1 Aralık

ABD’de çarşamba günü açıklanan FOMC toplantıları tutanaklarında, bazı üyelerin aralık toplantısında ek indirimden yana olduğunu, bazı üyelerin ise faizin sabit bırakılmasını savunduğunu ortaya koydu. Politika faizinin beklentilere paralel şekilde 25 baz puan düşürülerek yüzde 3,75-4,00 aralığına çekildiği toplantıya ilişkin tutanaklar, faiz indirimi adımlarının komite içinde farklı değerlendirmelere yol açtığını gösterdi.

Tutanaklarda, para politikasının mevcut duruşunun ne ölçüde kısıtlayıcı olduğuna dair çeşitli görüşlerin dile getirildiği belirtildi.
Bazı yetkililer, ekim ayında yapılan indirime rağmen para politikasının hâlâ kısıtlayıcı olduğunu düşünürken, bazı üyeler de ekonomik faaliyetin dayanıklılığı, gevşeyen finansal koşullar veya reel kısa vadeli faiz tahminlerine işaret ederek politikanın artık net biçimde kısıtlayıcı olmadığı görüşünü savunuyor. Ekim toplantısında 25 baz puanlık indirim kararı 2'ye karşı 10 oyla kabul edilmişti.

ABD’de federal hükümetin kapalı olmasından dolayı yayınlanamayan eylül ayı tarım dışı istihdam verisi perşembe günü açıklandı.
Tarım dışı istihdam, ağustos ayındaki düşüşün ardından eylül ayında 119 bin kişi artış kaydetti ve 53 bin olan piyasa beklentisini aştı.
İşsizlik oranı yüzde 4,3'ten yüzde 4,4'e yükseldi. Tarım dışı istihdama ilişkin temmuz ve ağustos ayı verilerinde ise aşağı yönlü revizyona gidildi. Tarım dışı istihdam artışı temmuz ayı için 79 binden 72 bine düşürüldü.
İstihdamın daha önce 22 bin kişi arttığı bildirilen ağustos ayında ise 4 bin kişi azaldığı kaydedildi.

ABD'de istihdam artışı Eylül ayında hız kazanırken işsizlik oranı yükseldi.
Bu durum, işgücü piyasasının hükümetin kapanmasından önce istikrara kavuşma sinyalleri verdiğini gösterdi. ABD’de tarım dışı istihdamın eylülde beklentilerin iki katından fazla artması, son aylardaki zayıf tabloya göre belirgin bir toparlanmaya işaret etti.

Sağlık, sosyal hizmetler ve restoran-bar sektörlerindeki güçlü işe alımlar ekonominin bazı bölümlerinin hâlâ dirençli olduğunu gösterirken; taşımacılık, depolama ve federal hükümet çalışanlarındaki kayıplar işgücü piyasasında dengesiz ve kırılgan bir görünümün sürdüğünü ortaya koyuyor. Verinin gecikmeli açıklanması ve ekim raporunun iptal edilmesi ise Fed’in karar sürecinde belirsizliği artırıyor.

Fed Başkan Yardımcısı Philip Jefferson, pazartesi günü yaptığı açıklamada istihdamda aşağı yönlü risklerin arttığını, enflasyonda ise yukarı yönlü risklerin azaldığını ancak faiz oranlarının nötr seviyeye yaklaşması nedeniyle politika yapıcıların daha temkinli olması gerektiğini söyledi. Fed Guvernörü Christopher Waller, pazartesi günü yaptığı açıklamada, faizlerin gelecek ay düşürülmesini desteklediğini çünkü hızlanan enflasyondan ziyade zayıflayan işgücü piyasasından daha fazla kaygı duyduğunu belirtti.

Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, işgücü piyasasını desteklemek için faiz oranlarının düşürülmesinin hedefin üzerindeki enflasyon süresini uzatabileceğini ve finansal istikrar risklerini artırabileceğini ifade etti. Chicago Fed Başkanı Goolsbee, enflasyonun duraksadığına ve yeniden yanlış yöne işaret ettiğine dikkat çekerek, aralık ayında fazla faiz indirimi yapılmasının kendisini tedirgin ettiğini söyledi. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michael Barr ise Bankanın daha fazla faiz indirimini değerlendirirken temkinli hareket etmesi gerektiğini vurguladı.
Barr, enflasyonun hala yüzde 3 civarında seyretmesinden endişe duyduğunu vurgulayarak, yüzde 2 olan enflasyon hedefine ulaşmakta kararlı olduklarını aktardı.

Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack de enflasyonun yüzde 2 hedefine düşürülmesi için ılımlı ve bir nebze kısıtlayıcı politika duruşunun sürdürülmesi gerektiğini belirtti. Fed Guvernörü Lisa Cook ise para politikasından ziyade kredi ve değerleme risklerine dikkat çekti. Cook, kaldıraçlı şirketlerle artan karmaşıklık ve karşılıklı bağlantılar nedeniyle özel kredi piyasasında ortaya çıkabilecek beklenmedik kayıpların ABD finans sistemine nasıl yayılabileceğinin yetkililer tarafından yakından izlenmesi gerektiğini söyledi. New York Fed Başkanı Williams cuma günü yaptığı açıklamada, para politikasının ılımlı şekilde kısıtlayıcı olduğu mevcut ortamda Fed’in hala kısa vadede faiz indirebileceğini belirterek daha güvercin bir duruş ortaya koydu.

Piyasalarda Fed’in aralık ayında faiz indirimine gidebileceğine dair beklentiler hafta içerisinde %35 seviyesine kadar gerilerken, Williams’ın açıklamaları sonrasında faiz indirim beklentileri tekrardan yükseliş kaydetti. Aralık ayının pas geçildiği bir senaryoda Fed’in ocak ayında 25 baz puan indirimi gitmesine ise %90 civarında bir ihtimalle kesin gözüyle bakılıyor. Fed’in 10 Aralık’taki toplantısında alacağı faiz kararı, Fed Başkanı Powell’ın mesajları ve yayınlanacak ekonomik projeksiyonlar son derece önemli olacaktır.

Son dönemde Fed üyelerinden gelen açıklamalarda aralık ayına ilişkin faiz indirimi konusunda çekimser davranılması ve daha temkinli mesajların verilmesi faiz indirim beklentilerini zayıflatan gelişmeler olarak takip ediliyor. Fed üyelerinden temkinli açıklamaların gelmesinin yanında eylül ayına ilişkin açıklanan tarım dışı verisinin ardından istihdam piyasasındaki zayıflamanın derinleşmediğine ilişkin yorumlar faiz indirimlerine yönelik beklentilerin zayıflamasına neden oldu.

Son haftalarda teknoloji ve yapay zekâ şirketlerinin primli hale geldiği ve bir şişkinliğin oluştuğuna dair tartışmalar ile faiz indirim beklentilerindeki zayıflama ABD ve küresel hisse piyasalarını baskılayan gelişmeler olarak izlenirken, geçen hafta çarşamba günü Nvidia’nın finansal sonuçları yakından takip edildi. Nvidia, 3. çeyrekte hem gelir hem kârlılıkta tahminleri aştı. Şirketin geliri 57 milyar dolara, hisse başına kârı 1,3 dolara, veri merkezi gelirleri ise 51,2 milyar dolara ulaştı. Rekor gelirin açıklanmasının ardından NVDA hisseleri yüzde 5'in üzerinde artış gösterdi.

Nvidia hissesindeki yükseliş son dönemde bir balon oluşup oluşmadığına yönelik tartışmaların ve uyarıların öne çıktığı teknoloji hisselerinde de yükseliş beraberinde getirdi. Ancak beklentilerden iyi gelen tarım dışı istihdam sonrasında Fed’in aralık ayında faiz indirimine gideceğine dair beklentilerin kısa süreliğine de olsa %30’lara kadar gerilemesi, ABD piyasalarındaki kazançların geri verilmesine ve perşembe günü %2’leri bulan kayıpların yaşanmasına neden oldu. Cuma günü ise faiz indirim beklentileri tekrar artış gösterdi. Önümüzdeki süreçte ABD’de ekonomik veri akışları ile Fed’e yönelik faiz indirim beklentilerindeki değişim küresel risk iştahı üzerinde belirleyici olmaya devam edecektir.

2024 Eylül’den itibaren 2025 Temmuz toplantısına kadar her toplantısında faiz indirimine giden ve 2025 yılı içerisinde toplamda 100 baz puan faiz indirimi gerçekleştiren Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB), önümüzdeki süreçte enflasyon gelişmelerine bağlı olarak daha yavaş bir tempoda hareket edeceği değerlendiriliyor. 2025 yılının kalan bölümünden ECB’nin faiz oranlarını sabit tutacağı piyasalardaki ana beklenti olarak karşımıza çıkmakta olup, 2026 yılının ilk yarısında bir faiz indirim ihtimalini fiyatlıyor.

İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, kasım toplantısında yaptığı değerlendirmede ağustos ayından bu yana enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığını ve mevcut görünümün 2026'da üç faiz indirimi daha anlamına gelebileceğini söyledi. Kasım toplantısında 4 üyenin faiz indirimlerinden yana oy kullanması ve önümüzdeki sürece dair faiz indirimlerinin kademeli devam edebileceği mesajları dikkate alındığında piyasalarda BoE’nin aralık toplantısında faiz indirim beklentisi artış kaydetti. Aralık toplantısında 25 baz puan indirime gidilecek olursa 2026 yılında BoE Başkanı Bailey’in açıklamaları da dikkate alındığında enflasyon görünümüne bağlı 2 ile 3 faiz indiriminin daha görülebileceğini değerlendiriyoruz.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) ise diğer büyük merkez bankalarından ayrışarak temkinli ve yavaş adımlarla faiz artırım döngüsü içerisinde yer alıyor.
2024 Mart toplantısında uzun bir aranın ardından ilk faiz artırımına giden ve negatif faiz politikasını sonlandıran BoJ, 2024 Eylül ve 2025 Ocak toplantılarında da faiz artırımlarına gitti.
2025 başındaki faiz artırımının ardından yıl içerisinde faiz oranlarını sabit tutan BoJ’un aralık ayında faizlerde sınırlı bir artışa gidebileceği değerlendiriliyor.

Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda, ücret artışlarının artık büyük şirketlerin ötesine yayıldığını ve sıkılaşan iş gücü piyasası nedeniyle hızlanmaya devam ettiğini belirterek, bir faiz artışı için gerekli koşulların oluştuğuna dair değerlendirmeleri geçtiğimiz aylarda takip edilirken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Yönetim Kurulu üyesi Junko Koeda geçen haftaki son açıklamasında yenin yaklaşık 10 ayın en düşük seviyesine gerilemesinin ardından, para politikasının normalleşmesi gerektiğine dikkat çekerek gelecek ay bir faiz artışı olabileceğini belirtti. Geçen hafta açıklanan Japonya'nın çekirdek enflasyonu, ekim ayında temmuzdan bu yana en hızlı artışını kaydederek, piyasa beklentileriyle uyumlu geldi ve Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) faiz artırımı ihtimalini destekledi.

Geçen haftanın ilk bölümünde dip oluşturma çabasının izlendiği Borsa İstanbul’da çarşamba ve perşembe günü yükselişlerin etkili olduğu bir fiyatlama takip edildi. Kasım ayının ilk yarısındaki zayıf seyrin ardından geçen hafta tepkilerin gözlendiği Borsa İstanbul’da cuma günü ise yeniden satışlar gündeme geldi. BIST100 Endeksi geçen haftayı %3,38 oranında bir yükselişle 10.923 puandan tamamladı. Yurt içindeki gelişmeler takip edilirken, endekste olası geri çekilmelerde kritik bir ortalama olarak izlediğimiz 50 günlük üssel ortalama (10.788) ile 10.700 aralığı ilk destek bölgesi olarak izlenecektir.

10.700 altında 100 günlük üssel ortalama (10.647) destek olarak önem kazanacak olup, bu ortalama altında kapanışlar yaşanacak olursa satış baskısı artış kaydedebilir. Bu durumda 10.585 – 10.500 - 10.440 ve 10.370 seviyelerine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir. Endekste hafta içerisinde 50 günlük ortalama (10.788) üzerinde kalıcılık korunabilirse yukarı yönlü denemeler gözlenebilir.
Bu durumda 10.900 – 11.000 aralığı direnç bölgesi olarak takip edilecektir.

Psikolojik öneme sahip 11.000 üzerinde kapanışlar alınabilirse 11.045 – 11.090 – 11.160 ve 11.250 seviyeleri direnç konumunda bulunmaktadır.
24 Ekim’de test edilen 11.160 ile devamında 11.250 seviyesi üzerinde hacim destekli kapanışlar alınabilirse teknik görünümdeki iyileşme ve yükseliş eğilimi güç kazanabilir.

Küresel piyasalarda, Fed ile ilgili beklentiler etkili olmaya devam ediyor. Bu hafta içinde ABD'de veriler takip edilecek. Fed üyelerinin konuşmaları izlenecek. Avrupa'da hafta içerisinde veriler açıklanacak. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde ve Banka yetkililerinin de konuşmaları izlenecek. Asya piyasalarında, Japonya işsizlik oranı, perakende satışlar ve sanayi üretimi verileri takip edilecek. Yurt içi piyasalarda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomi yönetiminden gelecek açıklamalar hafta içerisinde izlenecek.

Türkiye

Yeni haftanın ilk işlem gününde, yurt içi piyasalarda kasım ayına yönelik reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı verileri açıklanacak.En son açıklanan veriler sırasıyla 100,80 ve %74,20 olarak gerçekleşmişti.
27 Kasım Perşembe, kasım ayı ekonomik güven endeksi takip edilecek.
Aynı gün, dış ticaret istatistiklerinin yayınlanması bekleniyor.
Her hafta olduğu gibi perşembe günü, TCMB haftalık para ve banka istatistikleri takip edilecek.
28 Kasım Cuma, TÜİK tarafından ekim ayı işsizlik oranı izlenecek.
Eylül ayında açıklanan veri yüzde 8,60 seviyesinde gerçekleşmişti.
Cuma günü, TCMB finansal istikrar raporunun da açıklanması bekleniyor.

Avrupa

Avrupa piyasalarında, 24 Kasım Pazartesi günü Almanya'da IFO iş ortamı güven endeksi açıklanacak.25 Kasım Salı, Almanya'da 3. çeyrek büyüme verisi takip edilecek.
27 Kasım Perşembe, Euro Bölgesi tüketici güven endeksi izlenecek.
En son açıklanan veri -14,20 seviyesinde gerçekleşmişti.
Aynı gün, Avrupa Merkez Bankasının ekim ayı toplantısının tutanakları yayınlanacak.
28 Kasım Cuma, Almanya işsizlik oranı ve enflasyon verisi açıklanacak.
Hafta içerisinde, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde ve Banka üyelerinin konuşmaları yakından izlenecektir.

ABD

24 Kasım Pazartesi, ABD'de Chicago Fed ulusal aktivite endeksi açıklanacak.
25 Kasım Salı, ABD'de ÜFE, CB tüketici güven endeksi, perakende satışlar ve bekleyen konut satışlarının açıklanması bekleniyor.
26 Kasım Çarşamba, ABD'de dayanıklı mal siparişleri, büyüme verisi ve çekirdek kişisel tüketim harcamaları endeksi takip edilecek.
Aynı gün, Fed bej kitap raporu yayınlanacak.
Çarşamba günü takvim yoğun ve majör verilerin açıklanması bekleniyor. Veri bazlı hareketler görülebilir.
27 Kasım ve 28 Kasım tarihlerinde, ABD'de tatil nedeniyle önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.
ABD hükümeti açıldı ancak ekonomik verilerde aksamalar olabiliyor.
Takvimde paylaştığımız veriler, hafta içerisinde değişiklik gösterebilir.