Haftalık Bülten : 23 Haziran 2025

13 Haziran Cuma günü İsrail’in İran’a saldırmasıyla gündeme gelen jeopolitik risklerin hafta içerisinde fiyatlamalar ve risk iştahı üzerinde etkili olduğu bir haftayı geride bıraktık. İsrail’in saldırısının ardından İran’da balistik füzelerle misilleme yaparken, 13 Haziran’dan bu yana İsrail ve İran’ın karşılıklı olarak saldırılarının devam ettiği ve gerilimin yüksek seyrettiği görülüyor. Özellikle hafta içerisinde bazı açıklamalar ve kaynaklara dayandırılan haberler dolayısıyla ABD’nin İran’a yönelik saldırılara müdahil olabileceğine dair endişelerin artış kaydetmesi de risk iştahını ve piyasalarını baskılayan bir gelişme olarak öne çıktı. ABD Başkanı Trump’tan bu hususta karışık açıklamalar gelirken, en son Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'la müzakerelerin gerçekleşme olasılığının yüksek olması nedeniyle İran'la ilgili (saldırı yapıp yapmama) kararını iki hafta içinde vereceği ifade edildi. Açıkçası, İsrail ve İran arasında gerilimin yüksek seyrettiği ortamda ABD’nin saldırılara müdahil olması bölgedeki tansiyonu hat safhaya çıkaracak ve İran – İsrail arasındaki mevcut gerilimi farklı boyutlara taşıyabilecektir. Pazar günü ABD Başkanı Donald Trump, İran'da Fordo, Natanz ve İsfahan olmak üzere üç nükleer tesise hava saldırısı düzenlediklerini belirtti. İran da nükleer tesislerinin hava saldırısına uğradığını teyit etti. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD'nin İran'da 3 nükleer tesisi vurmasının ardından yaşananların çok çirkin olduğunu ve sonsuz sonuçları olacağını söyledi. İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Sözcüsü İbrahim Rızayi, ABD'nin 3 nükleer tesise yaptığı saldırının ardından karşı misilleme alınmasına karar verildiğini söyledi. İran basınının haberine göre İran Meclisi, Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasına onay verdi. Ancak nihai karar, İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından verilecek ve konseyin onayı olmadan boğazın kapatılması yönünde bir uygulama başlatılamayacak. ABD Dışişleri Bakanı Rubio İran ile savaşta olmadıklarını belirterek, görüşmek için hazır olduklarını söyledi. ABD’nin İran’daki üç nükleer
tesise yönelik saldırı düzenlemesinin ardından piyasalardaki endişelerin artış kaydettiği görülüyor. Bu hususta İran’ın ABD’ye karşı bir misilleme yapıp yapmayacağı, ABD’nin Ortadoğu’daki üslerinin hedef alınıp alınmayacağı, dünyadaki petrol ticaretinin beşte birinin yapıldığı Hürmüz Boğazı’nın kapanıp kapanmayacağı gibi birçok belirsizlik piyasaları rahatsız ediyor. Hürmüz Boğazı’nın kapanması petrol fiyatlarında sert bir yükselişe neden olabilir. Bu durum küresel çapta enflasyonist baskıları artırarak bizim merkez bankamızda başta olmak üzere küresel çapta merkez bankalarının faiz indirim sürecini oldukça zorlaştırabilir. Petrol fiyatlarında arz kaynaklı endişelerle sert yükselişlerin yaşanması küresel hisse piyasalarında büyüme ve enflasyon kaynaklı endişelerle sert düzeltmeleri beraberinde getirebilir.

Toparlayacak olursak, ABD’nin İran’a yönelik düzenlediği saldırı sonrasında İran’dan bir misilleme gelip gelmeyeceği yakından izlenecektir. Ayrıca İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırıların devam ettiği süreçte, bölgedeki gelişmelerin yakından takip edilmesi önem taşırken, haber akışlarına duyarlılığın yüksek seyrettiği konjonktürde sert ve volatil fiyatlamalara karşı da hazırlıklı olunmalıdır. İran’ın ABD’ye misilleme yapması ve ABD’nin bölgedeki savaşın içine çekilmesi karşılaşabileceğimiz en olumsuz senaryo olarak karşımıza çıkmaktadır. ABD ve İran arasındaki saldırıların şiddetlendiği bir durumda Rusya ile Çin gibi İran’ı destekleyen ülkelerin tutumu gibi noktalar da çok daha önem kazanacak ve jeopolitik risk ve belirsizlikler çok yüksek seviyelere ulaşacaktır.

Jeopolitik gelişmelerin gölgesinde kalsa da geçen hafta küreselçapta önemli merkez bankalarının toplantıları takip edildi. Salı günü Japonya Merkez Bankası (BoJ), çarşamba günü Amerikan Merkez Bankası (Fed) ve perşembe günü İngiltere Merkez Bankası (BoE) toplantıları ve kararları açıklandı. Üç büyük merkez bankası da beklentiler doğrultusunda hareket etti ve faiz oranlarında değişime gitmedi. Japonya Merkez Bankası (BoJ), salı günü faiz oranlarını sabit tutarak ve tahvil alımlarındaki hızını gelecek mali yıldan itibaren yavaşlatma kararı aldı. İngiltere Merkez Bankası (BoE), artan jeopolitik gerginlikler karşısında işgücü piyasasındaki yumuşama işaretleri ve zayıf büyüme dolayısıyla politika faizini yüzde 4,25'te tuttu. İngiltere Merkez Bankası Başkan Andrew Bailey, faiz oranlarının kademeli olarak aşağı yönlü bir patikada kalmaya devam ettiğini, İngiltere'de işgücü piyasasında yumuşama işaretleri gördüklerini ve bu işaretlerin tüketici fiyat enflasyonuna ne ölçüde yansıyacağını dikkatle takip edeceklerini ifade etti. Haftanın en önemli gelişmesi olarak Fed çarşamba günü sona eren toplantısında beklentilerle uyumlu olarak faiz oranlarında değişime gitmedi ve yüzde 4,25-4,50 aralığında tuttu. Karar metninde ekonomik görünümle ilgili belirsizliğin azaldığı ancak yüksek kaldığı belirtildi.

Fed’in faiz kararının yanında her üç aylık dönemde olduğu gibi geleceğe yönelik projeksiyonlar da yayınlandı. Fed 2025 için büyüme tahminini yüzde 1,7'den yüzde 1,4'e düşürdü. Enflasyon beklentisi ise yüzde 2,7'den yüzde 3'e yükseltildi. Enflasyon tahminleri bu yıl için yüzde 2,7'den yüzde 3'e, 2026 için yüzde 2,2'den yüzde 2,4'e ve 2027 için yüzde 2'den yüzde 2,1'e çıkarıldı. Fed, federal fon oranına ilişkin tahminini bu yıl sonu için mart ayında öngördüğü yüzde 3,9'da sabit tuttu. Fed, federal fon oranına ilişkin 2026 tahminini yüzde 3,4'ten yüzde 3,6'ya, 2027 tahminini yüzde 3,1'den yüzde 3,4'e çıkardı. Fed Başkanı Powell toplantı sonrasında düzenlediği basın konferansında, tarifelerin enflasyona yansımasının zaman alacağını söyleyerek bu yaz yaşanabilecek mal enflasyonu artışına vurgu yaptı. Hanehalkı ve işletmelere yönelik anketlerin son aylarda güvenin azaldığını ve ekonomik görünüme ilişkin belirsizliğin arttığını gösterdiğini belirten Powell, bu durumun büyük ölçüde ticaret politikasına dair endişeleri yansıttığını dile getirdi. Powell, bu gelişmelerin gelecekteki harcama ve yatırımları nasıl etkileyeceğinin ise henüz belli olmadığını ifade etti. Özetle, Powell artan jeopolitik ve ekonomik belirsizliklerin altını çizerek temkinli duruşunu korudu. Piyasalar halihazırda 2025 yılında 2 faiz indirimine gidileceğini ve ilk faiz indiriminin %80 ihtimalle eylül toplantısında yapılacağını öngörüyor.

Son dönemde ortalama fonlama maliyetinin kademeli olarak düşüş kaydederek politika faizi olan %46,0 seviyesine kadar gerilemesi ve rezervlerde özellikle son bir buçuk ayda süregelen iyileşmenin etkisiyle TCMB’nin 19 Haziran’daki toplantısında politika faizinde sınırlı bir indirime gidebileceğini düşünüyorduk. Ancak İran – İsrail arasındaki saldırılar ve jeopolitik risklerdeki artış nedeniyle TCMB’nin temkinli bir duruş ortaya koyabileceğini son yazımızda belirtmiştik. TCMB 19 Haziran’daki toplantısında politika faizini %46,0’da sabit tutarken, faiz koridoru da %49,0 - %46,0 ve %44,50 olarak kalmaya devam etti. TCMB bu toplantıda temkinli tarafta kalarak politika faizini sabit tutmayı tercih etti, ki bu kararında petrol fiyatlarında son 1 haftadaki %20’ye yaklaşan yükselişin önemli bir rol oynadığını düşünüyoruz. TCMB karar metninde “enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır” cümlesindeki “sıkılaştırılacaktır” ifadesi kaldırıldı ve “enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda tüm para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır” şeklinde değiştirildi. Bu değişikliğin, temmuz toplantısı için faiz indirim sinyali verdiğini düşünüyoruz. Bununla beraber, bu indirimin hayata geçebilmesi için petrol fiyatlarının en azında mevcut seviyelerinde kalması (örneğin 90-100 $ aralığına yükselmemesi) ve de döviz talebinde siyasi ya da jeopolitik gelişmeler nedeniyle yeniden bir artış eğilimi görülmemesi gerekiyor. Son olarak, temmuz toplantısına kadar TCMB’nin döviz alımlarıyla piyasada yeniden TL likidite fazlası oluşması durumunda, TCMB likidite koşullarını çok sıkmayarak, para piyasası faizinin faiz koridorunun alt bandına (%44,50) yakınsamasını sağlayabilir. Bu durum da zımni bir faiz indirimi anlamına gelebilir. Bu taraftaki gelişmeler de TCMB’nin 24 Temmuz’daki toplantısı için öncü bir sinyal olacaktır.

Pazartesi ve salı günü dalgalı bir seyrin öne çıktığı Borsa İstanbul’da ABD’nin çatışmalara müdahil olabileceği endişeleri çarşamba günü küresel piyasaları ve Borsa İstanbul’u baskıladı. Perşembe günü TCMB öncesinde faiz indirim ihtimaliyle gözlenen alımlar günün ikinci yarısında satışlara bırakırken, cuma günü de tepki alımları gözlendi. BIST100 Endeksi haftayı %1,17 oranında düşüşle 9.203 puandan tamamladı. Endekste 9.140 – 9.100 aralığı kısa vadeli ilk destek bölgesi olup, bu bölge altında 9.065 ve 9.000 seviyeleri destek olarak önem kazanacaktır. Kritik bir destek konumunda bulunan 9.000 puan altındaki kapanışlarda teknik anlamda satış baskısı artış kaydedebilir. Bu durumda 8.870 – 8.780 – 8.685 ve 500 günlük üssel ortalama (8.617) destek konumunda bulunmaktadır. Jeopolitik risklerin yatışması durumunda gözlenebilecek tepki alımlarında 9.250 – 9.300 bölgesi kısa vadeli ilk direnç bölgesi olup, bu bölge üzerinde 9.330 – 9.390 ve 50 günlük üssel ortalama (9.420) direnç olarak takip edilecektir. 50 günlük ortalama aşılabilirse 200 günlük üssel ortalamaya (9.550) doğru yükselişler yaşanabilir. 200 günlük ortalama yeniden aşılabilir ve üzerinde tutunma sağlanabilirse alımlar yeniden güç kazanabilir. İçinde bulunduğumuz süreçte İran – İsrail artan gerilim ve jeopolitik gelişmeler yakından izlenecek ve fiyatlamalar üzerinde belirleyici olacaktır. Gelişmelere bağlı sert ve volatil fiyatlamaların yaşanabileceğini ve haber akışlarına duyarlılığın yüksek seyrettiği süreçte teknik analizin çok sağlıklı sonuçlar ortaya koymayabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Küresel piyasalarda jeopolitik riskler artmaya devam ediyor. İsrail ve İran arasındaki saldırılara, ABD'nin de katılacağına yönelik endişeler vardı. Hafta sonu, ABD'de İran'ın nükleer santrallerine saldırılar düzenleyince, dünya alarma geçti. Diplomasi trafiği yoğun seyrediyor. İran Meclisi, Hürmüz Boğazının kapatılması yönünde karar alırken, nihai karar Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından verilecek. Olası böyle bir senaryonun gerçekleşmesi durumunda başta petrol fiyatları olmak üzere varlık fiyatlamaları üzerinde etkili olması bekleniyor. Bu hafta yine jeopolitik gelişmeler ön planda kalmaya devam edecek. Liderlerden gelecek açıklamalar, alınacak yeni kararlar piyasaların seyrini belirlemeye devam edecektir. Gerilim devam ettiği sürece, risk iştahı üzerinde baskı sürebilir. Riskler dağılmaya başlarsa, piyasalarda olumlu etkilerini görmek mümkün olacaktır. 24-25 Haziran tarihlerinde Hollanda'nın Lahey kentinde NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesinin düzenlenmesi bekleniyor. Jeopolitik gelişmelerin arttığı bu dönemde, Zirvede konuşulacaklar önemli olacaktır. Yurt içinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomi yönetiminden gelecek açıklamalar takip edilecek.

24 Haziran Salı, yurt içinde haziran ayı kapasite kullanım oranı ve reel kesim güven endeksi verileri açıklanacak. En son açıklanan verilere baktığımızda, kapasite kullanım oranı yüzde 75,00 olurken, reel kesim güven endeksi ise 101,40 seviyesinde gerçekleşmişti.

26 Haziran Perşembe, TCMB'nin 19 Haziran günü gerçekleştirmiş olduğu faiz kararı toplantısının özeti yayınlanacak. Toplantının detayları açısından önemli olacaktır.

27 Haziran Cuma, haziran ayına ilişkin ekonomik güven endeksi verisi açıklanacak. Mayıs ayı verisi 96,70 seviyesinde gerçekleşmişti.

Avrupa piyasalarında, haftanın ilk işlem gününde Almanya ve Euro Bölgesi öncü haziran ayı imalat ve hizmetler PMI verileri açıklanacak.

24 Haziran Salı, Almanya'da haziran ayına yönelik IFO verileri izlenecek. Salı günü, Avrupa Merkez Bankası(ECB) Başkanı Lagarde'ın konuşması takip edilecek. ECB bu yılın kalan toplantıları için daha temkinli olacaklarının mesajını vermişti. Bu hafta, Lagarde'ın konuşmasında faizle ilgili söylemleri bu noktada yakından izlenecektir.

26 Haziran Perşembe, Almanya'da temmuz ayı tüketici güven endeksi açıklanacak.

27 Haziran Cuma, Euro Bölgesi haziran ayı tüketici güven endeksi takip edilecek. Hafta içerisinde, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde ve Banka yetkililerinin konuşmaları yakından izlenecek.

23 Haziran Pazartesi, haziran ayı öncü ABD imalat ve hizmetler PMI verileri takip edilecek. Mayıs ayına yönelik mevcut konut satışları açıklanacak.

24 Haziran Salı, haziran ayı CB tüketici güven endeksi, nisan ayı konut fiyat endeksi verileri takip edilecek.

25 Haziran Çarşamba, mayıs ayı yeni konut satışları açıklanacak.

26 Haziran Perşembe, ABD'de veri takvimi yoğun. ABD ekonomisi 1.çeyrek final büyüme verisi açıklanacak. Haftalık olarak açıklanan işsizlik maaşı başvuruları, mayıs ayı bekleyen konut satışları ve mayıs ayı dayanıklı tüketim mal siparişleri takip edilecek.

27 Haziran Cuma, ABD'de Fed'in de yakından izlediği ve ekonomik projeksiyonlarında yer verdiği, çekirdek kişisel tüketim harcamaları endeksi açıklanacak. Mayıs ayı verisinin açıklanması bekleniyor. Aynı gün, haziran ayı Michigan tüketici güven endeksi takip edilecek. Fed Başkanı Powell'ın, 24-25 Haziran tarihlerinde ABD Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosunda 6 aylık sunum yapması bekleniyor. Fed toplantısı geride kaldığı için Fed üyelerinin konuşma takvimi de yoğun ve bu hafta üyelerin konuşmaları da yakından izlenecek. Faizle ilgili söylemleri önemli olacaktır.