Ağustos 2025 Sanayi Üretim Verileri

Geçtiğimiz ayki değerlendirmemizde, çeşitli öncü sinyallere dayanarak sanayi üretiminde aylık bazda sınırlı bir büyüme görülebileceğini, ancak düşük baz etkisinin katkısıyla yıllık büyümenin güçlü seyredeceğini öngörmüştük. Nitekim açıklanan Ağustos verileri, aylık bazda gerçekleşen hafif artış ile bu beklentimizi teyit ederken, yıllık bazda %7,1’lik artış da düşük bazın etkisiyle öngördüğümüz güçlü büyüme patikasını yansıttı. Bu arada, ilk çeyrekte yıllık bazda sadece %0,7 artış gösteren sanayi üretiminin 2. çeyrekte %5,5’e ivmelendiğini de hatırlatmak fayda var.

Takvim etkisinden arındırılmış yıllık bazda büyüme gösteren başlıca sektörler arasında özellikle sermaye malı imalatı (%21) dikkat çekti. Bunun yanında, metal eşya sanayi (makine-teçhizat hariç) (%20,6), metalik olmayan mineral ürünler (%10,7), motorlu kara taşıtı imalatı (%20,1), ana metal sanayi (%9,8), gıda ürünleri imalatı (%9,6), elektrik, gaz ve su sektörü (%6,1), enerji (%5,7), kimyasal madde ürünleri (%5,1) plastik-kauçuk ürünleri (%2,8) ile elektrikli teçhizat imalatı (%5,6)  pozitif ayrışan sektörler arasında yer aldı. Ayrıca, imalat sanayi geneli %7,7 büyüme kaydederken, madencilik ve taş ocakçılığı bir önceki ay daralmanın ardına ilgili ayda %2,6 oranında arttı.

Diğer taraftan sanayinin bazı kollarında zayıflık sürdü. Dayanıklı tüketim malları imalatı (-%4,6), giyim eşyası imalatı (-%17), makine-teçhizat imalatı (-%1,4) ve tekstil ürünleri imalatı (-%5) yıllık bazda keskin daralmalar kaydetti.

Ocak–Ağustos dönemine bakıldığında ise toparlanmanın daha ılımlı ve yine dengesiz bir görünüme sahip olduğu görülüyor. Bu dönemde sermaye malı imalatı (%10,4), metal eşya sanayi (%12,2), enerji (%6,2), ana metal sanayi (%4,6), metalik olmayan mineraller (%5,7), gıda ürünleri (%6,3) ve kimyasal madde ürünleri (%1) üretimini artırmayı başarmış görünüyor. Buna karşın, makine-teçhizat (-%4,9), giyim eşyası (-%6,7), tekstil (-%3,2) ve dayanıklı tüketim malları (-%2,2) yıllık bazda gerileme kaydetti. Motorlu kara taşıtları (%0,9) ve plastik-kauçuk ürünleri (-%0,1) ise yıllık bazda bu dönemde sınırlı da olsa büyüme tarafına geçti.

Sermaye malı, metal eşya, enerji, ana metal ve gıda sektörleri büyümeye pozitif katkı verirken; tekstil, giyim ve makine-teçhizat gibi emek yoğun alanlarda üretim gerilemesi dikkat çekiyor. Motorlu kara taşıtları üretimi yıl genelinde sınırlı da olsa büyüme yönüne geçmiş görünüyor. Genel olarak sanayi üretimi ekonomik aktiviteye kademeli katkı sağlarken, talep koşullarındaki zayıflık ve dış talep belirsizlikleri önümüzdeki dönemde üretim artışını sınırlayabilecek unsurlar olarak öne çıkıyor; sermaye malı üretimindeki çift haneli büyüme ise yatırım eğilimlerinde kısmi canlanmayı işaret ediyor. Kredi koşullarındaki gevşeme beklentisi, yılın kalan dönemi için temkinli bir iyimserlik sağlarken; dış talep ve küresel büyüme belirsizlikleri, sanayi üretimi açısından temel risk unsuru olarak öne çıkıyor.

İmalat PMI endeksi Nisan 2024’ten beri (2024 Şubat ve Mart aylarındaki 50,2 ve 50,0 seviyeleri hariç tutulursa da Temmuz 2023’ten beri) 50 eşik değerinin altında seyrediyor. PMI Temmuz’da 45,9 seviyesine kadar geri çekilmesinin ardından Ağustos ayında 47,3’e yükseldi. Ardına Eylül ayında 46,7’ye geriledi. İmalat PMI, elektrik tüketimi ve bazı anektodal sinyaller sanayi üretiminde önümüzdeki dönemde aylık bazda sınırlı negatif seyredeceğine işaret ediyor. Bununla beraber, düşük baz etkisinin yardımıyla sanayi üretiminde Eylül ayında da %5’in üzerinde büyüme rakamları görülebileceğini düşünüyoruz.