Nominal Değer Ne Demektir?

Nominal değer finansal ve ekonomik analizlerde sıkça kullanılan bir terimdir ve çeşitli varlıkların veya finansal enstrümanların belirtilen veya yüzeydeki değerini ifade eder. Yatırımcı Sözlüğü’müzün bu bölümünde nominal değer nedir ve nasıl hesaplanır detaylı şekilde inceleyeceğiz ve önemi hakkında bilgiler vereceğiz.

Nominal değer, bir varlığın üzerinde belirtilen ve genellikle para cinsinden ifade edilen değeridir. Nominal değer varlığın piyasa değerinden farklı olabilir ve genellikle varlığın ilk basımı sırasında belirlenir. Başka bir deyişle nominal değer, bir varlığın asıl değeri değil, daha çok bir etiket veya referans noktası olarak düşünülebilir. Tahvil veya hisse senedi gibi finansal araçların da üzerinde belirtilen değer nominal değeridir. Örneğin tahvilin nominal değeri, ilgili varlığın vade sonunda ödeneceği belirtilen miktarıdır.

Nominal değer herhangi bir varlığın mevcut standartlara göre ölçülen değeri anlamına gelir. Enflasyona göre düzeltme yapılmamış veriyi ifade eden nominal değer ne demek sorusu finans ve ekonomiyle ilgilenen kişiler tarafından net olarak yanıtlanmalıdır. Nominal değer enflasyon ya da piyasa dalgalanmalarından etkilenmeyen, sabit bir değerdir. Varlıkların gerçek piyasa değerini yansıtmaz, dolayısıyla yatırımcılar nominal değer ile ilgili analizlerde dikkatli olmak zorundadır. Piyasa değeri arz ve talep, ekonomik koşullar ile diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Nominal değer, genellikle varlığın üreticisi veya ihraççısı tarafından belirlenir ve genellikle sabit bir rakamdır. Örneğin, bir hisse senedinin nominal değeri, şirketin tüzüğünde belirtilir ve genellikle düşük bir tutardır. Para birimlerinin nominal değeri ise, o ülkenin merkez bankası tarafından belirlenir. Bununla birlikte nominal değer hesaplama finansal araçların türüne ve ihraç koşullarına bağlı olarak değişir. Tahvillerin ve hisse senetlerinin nominal değeri farklı şekillerde belirlenir.

Ekonomik analizlerde nominal değer, enflasyon veya deflasyon gibi fiyat düzeyindeki değişiklikleri dikkate almadan belirli bir dönemdeki değerleri ifade eder. Örneğin, nominal gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), bir ülkenin belirli bir dönemde ürettiği mal ve hizmetlerin cari fiyatlar üzerinden hesaplanan toplam değeridir. Yapılan hesaplama, fiyat düzeyindeki değişiklikleri dikkate almaz ve bu nedenle enflasyonun etkisini yansıtmaz.

Nominal değer, reel değer ile karşılaştırıldığında, enflasyonun veya deflasyonun etkilerini göz ardı eder. Reel değer, fiyat düzeyindeki değişiklikleri dikkate alarak hesaplanan değerdir ve ekonomik analizlerde daha doğru bir tablo sunar.

Tahvillerin nominal değeri, tahvilin vade sonunda ödeneceği belirtilen miktarı ifade eder. Tahvillerin nominal değeri, tahvilin ilk ihraç edildiği değerdir ve genellikle 1,000 TL veya 1,000 USD gibi standart bir miktardır. Tahvil ihraç edilirken belirlenen faiz oranı (kupon oranı), nominal değere göre hesaplanır ve faiz ödemeleri bu nominal değer üzerinden yapılır. Tahvilin nominal değeri, tahvilin anaparası olarak da adlandırılır ve vade sonunda tahvil sahibine ödenir.

Tahvil ihraç edilirken belirlenen faiz oranı (kupon oranı), nominal değere göre hesaplanır. Örneğin, nominal değeri 1,000 TL olan ve %5 faiz oranına sahip bir tahvil, yıllık olarak 50 TL faiz ödemesi yapar. Tahvilin nominal değeri, tahvilin piyasa değerinden farklı olabilir; piyasa değeri, tahvilin arz ve talep dengesi, faiz oranları ve ekonomik koşullar gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

Hisse senetlerinin nominal değeri, şirketin hisse başına belirlediği değerdir ve şirketin kuruluş aşamasında veya hisse senedi ihraç edilirken belirlenir. Genellikle çok düşük bir miktar olan hisse senetlerinin nominal değerine örnek olarak 1 TL veya 1 USD verilebilir. Hisse senetleri ilk ihraç edildiğinde, nominal değer üzerinden satışa sunulur. Ancak, piyasa koşulları ve şirketin performansına bağlı olarak hisse senedinin piyasa değeri nominal değerden farklı olabilir. Hisse senetlerinin nominal değeri, şirketin sermayesinin toplam nominal değeri üzerinden hesaplanır.

Hisse senetlerinin nominal değeri, hisse senetlerinin piyasadaki değeri ile karıştırılmamalıdır. Piyasa değeri, arz ve talep, şirketin performansı, ekonomik koşullar ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Nominal değer ise sabit kalır ve hisse senedi üzerinde yazılı olan değerdir.

Borsada nominal değer nedir sorusunu hisse senedinin nominal değerinin hesaplanması ile vermek mümkün. Hisse senedinin nominal değeri, şirketin toplam sermayesinin hisse sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Örneğin, bir şirketin toplam sermayesi 1 milyon TL ve toplam hisse sayısı 1 milyon ise, her bir hissenin nominal değeri 1 TL olur. Hesaplama formülü şöyledir:

Nominal Değer = Toplam Sermaye / Toplam Hisse Sayısı

Bu hesaplama, hisse senetlerinin ihraç edildiği değeri belirtir ve şirketin hisse başına belirlediği sabit değeri ifade eder.

Bir payın nominal değeri, payın üzerinde yazılı olan ve şirket tarafından belirlenen değerdir. Bu değer, payın piyasadaki gerçek değerini yansıtmaz; sadece şirketin hisse başına belirlediği değeri ifade eder. Nominal değer, genellikle çok düşük bir miktardır ve hisse senetleri ilk ihraç edildiğinde belirlenir.

Nominal değer, şirketin sermayesinin hisse sayısına bölünmesiyle hesaplanır ve pay başına belirlenen sabit değeri ifade eder. Piyasada işlem gören hisse senetlerinin fiyatı, nominal değerden farklı olabilir ve arz-talep dengesi, şirketin performansı ve ekonomik koşullar gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

Reel ve nominal değer arasındaki fark, enflasyonun etkisini dikkate almadan yapılan hesaplamalar ile enflasyonu dikkate alarak yapılan hesaplamalar arasındaki farkı ifade eder. Nominal değer, cari fiyatlar üzerinden hesaplanan değeri ifade ederken reel değer, enflasyonun etkilerini dikkate alarak hesaplanan değerdir.

Nominal değer, ekonomik analizlerde genellikle başlangıç noktası olarak kullanılır ancak enflasyonun etkilerini göz ardı eder. Reel değer ise, fiyat düzeyindeki değişiklikleri dikkate alarak daha doğru bir tablo sunar ve ekonomik performansı değerlendirmede daha önemli bir ölçüttür.

Örneğin, nominal GSYİH, bir ülkenin belirli bir dönemde ürettiği mal ve hizmetlerin cari fiyatlar üzerinden hesaplanan toplam değeridir ancak enflasyonun etkilerini dikkate almadığı için, reel GSYİH hesaplanırken fiyat düzeyindeki değişiklikler göz önünde bulundurulur ve bu sayede ekonomik büyüme veya daralma daha doğru bir şekilde analiz edilir.

Nominal ve reel değer arasındaki fark, özellikle uzun vadeli ekonomik analizlerde ve yatırım kararlarında önemli bir rol oynar. Yatırımcılar, nominal getiriler yerine reel getirileri dikkate alarak enflasyonun etkilerini göz önünde bulundurmalı ve gerçek yatırım getirilerini değerlendirmelidir.

Siz de birikiminizi değerlendirmek için dakikalar içinde Gedik Yatırım’da hesap açarak yatırım temsilciniz ile tanışabilirsiniz.