Momentum Nedir?

Finans analizlerde teknik ve temel olmak üzere iki yöntem var. Bu yöntemlerin her birinin analiz için önemi çok büyük. Temel analiz şirketin bilançoları, gelir - giderleri, kârları ve genel masrafları gibi bilgiler kullanılıyor. Teknik analizde ise grafik üzerinden okuma yapılıyor. Teknik analiz grafikle birlikte kullanılan belirteçler sayesinde çok daha rahat şekilde detaylandırılabiliyor. Momentum da bu belirteçlerden bir tanesi. Bu yazımızda momentum ve indikatörün analizdeki önemini detaylı olarak okuyabilirsiniz.

Finansal açıklamalar, borsada sıkça kullanılan momentum ne demek sorusunu da beraberinde getirir. Momentum gerçek fiyat seviyelerinin aksine fiyatların değişim hızını ölçer. Bunu sabit bir süre boyunca yaparak enstrümanın fiyat hareketlerinin analiz edilmesini sağlar. Yatırımcılar gelecekteki trendleri öngörmek için bu verileri diğer analiz yöntemleriyle birleştirerek bir sonuca ulaşabilir. Bununla birlikte finans ekosisteminde momentum kavramı bir anomali olarak görülür. Bunun nedeni momentumun finansal enstrümanlardaki fiyat artışının gelecekte de devam edeceğini garantilemiyor olmasıdır. Oysa etkin piyasa hipotezi, fiyatlardaki değişimlerin arz ve talepteki değişikliklere veya ilgili enstrümana dair yeni bilgiler doğrultusunda belirlendiğini söyler. Kısaca momentum sadece bir yatırım stratejisi olmanın ötesinde finans piyasalarındaki güçlü bir etken olarak dikkat çeker.

Yatırım piyasasında momentum hisse senedi veya diğer finansal varlıklarda gözlemlenen güçlü ve kalıcı fiyat eğilimlerini tanımlayan bir kavramdır. Yatırımcılar, belirli bir varlığın fiyat değişimlerini analiz etmek için bu kavramı kullanır ve gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışır. Momentum, teknik analizde iki temel şekilde ele alınır:

• Fiyat Momentumu: Belirli bir zaman diliminde varlığın fiyatındaki değişimi ölçer. Örneğin son birkaç haftalık fiyat hareketleri incelenerek bir hisse senedinin momentumu değerlendirilebilir.
  
  
• Göreceli Momentum: Varlığın kendi geçmiş performansına göre değerlendirilmesini sağlar. Güç veya zayıflık diğer varlıklarla ya da piyasalarla karşılaştırılarak göreceli olarak belirlenir.

Momentum yatırım yapanlar için önem derecesi yüksek, stratejik rehberlerden biridir. Bu rehber piyasanın nabzını yakalamaya teşvik eden ileriye dönük eğilimleri keşfetme olanağı sunar. Böylelikle finansal piyasalarda varlık fiyatlarının anlık değişimlerini görmek mümkün olur. Anlık değişimlerin ölçümü momentum sayesinde gerçekleşir. Momentum analizi de göstergelerin incelenmesi ile gerçekleştirilir. Yatırımcılar bu göstergeyi inceleyerek hangi varlıkların alınmaya veya satılmaya değer olduğunu belirleyebilir. Ayrıca kısa veya uzun vadeli yatırım fırsatlarını keşfedebilir veya stop-loss emirleri gibi risk yönetimi stratejileri geliştirebilirler.

Gösterge olarak da adlandırılan momentum indikatörü nedir ve ne anlatır, kısaca göz atalım. Momentum göstergesi belirlenmiş süre boyunca varlıktaki değişimin yüzdesel olarak değerlendirildiği bir osilatördür. Osilatör terimi genel kullanımda “Salınım” anlamına gelir. Borsada ise varlığın fiyat veya hesaplanan değerlerindeki iniş çıkışları demektir. Momentum indikatörü de belirlenen zaman içindeki dalgalanmaları ölçer. Diğer bir deyişle ilgili paritenin belirli bir zaman diliminde ne kadar kazandırdığını veya kaybettirdiğini gösteren bir endeks görevindedir.

Momentum indikatörü fiyat hareketlerindeki eğilimleri ve gücünü görselleştirerek trend belirlemeyi kolaylaştıran bir göstergedir. Yönü ve eğimi alım ve satım sinyalleri üretebilir. Örneğin artan momentum alım sinyali verirken azalan momentum satım sinyali verebilir. Momentum yatırımcıların piyasaya olan ilgilerini ve varlığa olan taleplerini göstererek piyasa duyarlılığını da ölçen bir belirteçtir. Bununla birlikte geçmiş fiyat hareketlerini temel aldığı için gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmede tek başına anlamlı olmayabilir. Diğer tüm indikatör ve temel analiz bilgileriyle birlikte kullanılması önem taşır.

Momentum indikatörü, fiyatların belirli bir dönemdeki değişimini hesaplayarak trendleri ve momentumun gücünü gösterir. Mevcut fiyatı geçmiş fiyatla karşılaştırarak varlığın güçlü bir şekilde yükseldiğini veya düştüğünü belirler. Yatırımcılara alım-satım sinyalleri üretmede yardımcı olabilir.

Sabit bir süre boyunca sürekli şekilde fiyat farklarının alınmasıyla ölçülen momentumda tüm hesaplamalar sıfır çizgisi etrafına yerleştirilir. Dolayısıyla momentum ölçümlemesi ve analizi yapılırken sıfır çizgisi üzerindeki ve altındaki fiyatlara bakmak gerekir.

Momentum indikatörünün yorumlanması hesaplamaların sıfır çizgisi etrafındaki konumlarına bakarak gerçekleştirilir. Sıfır üzerindeki momentum değeri fiyatların yükseldiğini, altındaki ise aşağı doğru hareket ettiğini gösterir. Göstergenin üst ve alt sınırı yoktur. Bu nedenle momentum çizgisinin geçmişinin görsel olarak incelenmesi, üst ve alt sınırlar boyunca yatay çizgiler çizerek belli sınırlar belirlenmesi gerekir. Momentum çizgisi bu seviyelere ulaştığında hisse senedinin aşırı alım veya satım bölgesinde olabileceği anlaşılabilir.

Momentum göstergesinin sınırları yoktur. Bu nedenle çizginin geçmişini görsel olarak inceleyerek üst ve alt sınırları siz belirlemelisiniz. Momentum çizgisi bu seviyelere ulaştığında bu, hisse senedinin aşırı alım veya aşırı satım olabileceğini gösterebilir. Sınırsız bir osilatör olan momentum aşırı alım ve satım koşullarını subjektif hâle getirir. Bu nedenle aşırı alım veya satım koşullarını analiz etmeye çalışırken mutlaka başka indikatör ve analizler kullanmanız gerekir.

Momentum hesaplama için öncelikli olarak bir zaman dilimi (n) belirlemek gerekir. Örneğin n=10 olarak belirlenirse hesaplanacak momentum, varlık fiyatının 10 gün aralıklarla değişimi olarak ölçülür. Bunu şöyle formüle etmek mümkün:

Momentum = Bugünkü fiyat - n dönem önceki fiyat

Bu formül önceki günün fiyatı ile o tarihten 10 gün öncesinin fiyatının farkı alınarak devam ettirilir. Bulunan farklar grafik çiziminde sıfır çizgisinin üst ve alt taraflarına konumlandırılır. Böylelikle varlığın momentum grafiği çizilmiş olur. Momentum hesaplamasında varlığın kapanış fiyatı kullanılır.

Hissedeki momentumun sayısal değerlerini ifade edebilmek için hangi momentum indikatörünü kullandığınızı bilmeniz önemlidir. Momentumla ilgili indikatörleri ve sayısal kriterlerini aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:

Yatırımlarınızın analizinde tek bir indikatör veya finansal veri kullanmanız sizi yanlış yönlendirebilir. Teknik analizde en az iki indikatörün kullanımı önerilse de temelde yatırım yapacağınız değer hakkında tüm detayları bilmeniz size daha büyük avantaj sağlayacaktır.