FAST Nedir, Nasıl Kullanılır?

2021 yılının 8 Ocak günü, bankacılık işlemleri ile ilgilenen herkes için önemli bir dönüm noktası olmuştu. Türkiye’de yaşayan ve banka işlemleri ile uğraşan herkes o gün anlık ödeme uygulaması olarak tanımlanan FAST sistemi ile tanıştı. Pratik ve hızlı olan işlem ilk günden itibaren popüler oldu. Günümüzde de kullanımı giderek artan FAST işlemi nedir ve nasıl kullanılır, sizin için derledik. İşte FAST nedir sorusundan itibaren tüm merak ettikleriniz.


FAST açılımı “Fonların Anlık ve Sürekli Transferi”dir. FAST ne demek sorusunu kısaltmanın ne anlama geldiğini açıklayarak da yanıtlamak mümkündür. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hayata geçirilen bir ödeme sistemi olan FAST ödeme ne demek sorusunun yanıtı “Anlık para transferi gerçekleştirmek” olarak verilebilir. Finansal işlemlerin daha hızlı, güvenli ve verimli şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla geliştirilen FAST ile para gönderme sistemi özellikle bireysel ve ticari müşterilerin ihtiyacını karşılamak üzere tasarlanmıştır.

Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST), adından da anlaşılacağı gibi paranın anında ve sürekli olarak transfer edilmesini sağlayan bir sistemdir. FAST sistemi sayesinde, bankalar arası para transferleri herhangi bir iş günü veya saat kısıtlaması olmaksızın 7/24 gerçekleştirilebilir. FAST sistemi TCMB'nin önderliğinde ve çeşitli bankaların katılımıyla faaliyet göstermektedir.

FAST sistemi nedir sorusunun yanı sıra EFT’den farkı da yoğun şekilde merak edilen konular arasında yer alır. FAST para transferi sisteminde işlemler anlık olarak gerçekleşir. Böylelikle Türkiye’deki finansal işlemler daha hızlı ve etkili hale gelmiş, aynı zamanda kullanıcıların ödeme işlemlerini daha esnek bir şekilde gerçekleştirmelerine olanak sağlamıştır.

FAST ile para gönderme nedir sorusunu yanıtlarken nasıl gönderileceğinden de söz etmek gerekir. Kullanımı oldukça basit olan FAST ile para transferi yapmanın adımları şöyledir:

• Banka veya Mobil Uygulama: Öncelikle, FAST sistemi üzerinden para transferi yapabilmek için bankanızın internet bankacılığı veya mobil bankacılık uygulamasına giriş yapmanız gerekmektedir. Çoğu banka, kullanıcıların hızlı ve güvenli bir şekilde işlem yapabilmesi için bu platformları sürekli olarak güncellemektedir. Eğer henüz bankanızın internet veya mobil bankacılık hizmetine kaydolmadıysanız, banka şubenize giderek veya online başvuru yaparak hızlıca kayıt olabilirsiniz.
  
  
• Transfer Menüsü: Uygulamaya giriş yaptıktan sonra, ana menüde veya para transferi sekmesinde "Havale/EFT" veya "Para Transferi" gibi seçenekleri bulabilirsiniz. Transfer menüsü altında genellikle FAST işlemi için özel bir bölüm bulunmaktadır. Bu bölüme tıklayarak FAST işlem ekranına geçiş yapabilirsiniz.
  
  
• FAST Seçeneği: Transfer türü olarak FAST seçeneğini seçmek önemlidir. Çünkü bankaların para transferi menülerinde havale, EFT ve FAST gibi farklı seçenekler bulunmaktadır. FAST seçeneğini seçerek işleminizin anlık olarak gerçekleştirileceğinden emin olabilirsiniz.
  
  
• Alıcı Bilgileri: FAST işlemi yaparken alıcının IBAN numarasını veya T.C. Kimlik Numarası, telefon numarası gibi diğer tanımlayıcı bilgilerini girmeniz gerekmektedir. Türkiye'de IBAN kullanımı yaygın olduğundan, IBAN numarası genellikle tercih edilen bir yöntemdir. Ancak, bazı bankalar FAST işlemleri için alternatif tanımlayıcı bilgilerin kullanılmasına da olanak tanır.
  
  
• Tutar: Transfer etmek istediğiniz tutarı belirtin. FAST işlemlerinde genellikle belirli bir üst limit bulunmaktadır. Üst limit bankadan bankaya değişiklik gösterebilir, bu yüzden transfer etmek istediğiniz tutarın bankanızın FAST limiti içerisinde olup olmadığını kontrol edin.
  
  
• İşlem Notu (Opsiyonel): Bazı bankalar, para transferi sırasında işlem notu veya açıklama eklemenize izin verir. Açıklama kısmına, işlemin amacı veya alıcıya bir mesaj yazabilirsiniz.
  
  
• Onay: Tüm bilgileri doğru girdiğinizden emin olduktan sonra, transfer işlemini onaylayarak işlemi tamamlayabilirsiniz. Bankanızın güvenlik protokollerine bağlı olarak bu aşamada sizden SMS onayı, mobil imza veya diğer iki faktörlü kimlik doğrulama yöntemleri kullanılabilir.
  
  
• İşlem Bildirimi: FAST işlemi onaylandıktan sonra, genellikle birkaç saniye içinde alıcının hesabına geçer. İşlemin tamamlandığına dair size bir bildirim gönderilir.
  
  
• İşlem Takibi: Yaptığınız FAST işlemlerini bankanızın internet veya mobil bankacılık uygulamasındaki "Geçmiş İşlemler" veya "İşlem Takibi" menüsünden takip edebilirsiniz.

TCMB ve bankalar tarafından belirtilen, günlük FAST limiti dahilinde yapılan transferler, birkaç saniye içinde alıcının hesabına geçer.

FAST saatleri diye bir kısıtlama yoktur. Bu sistemle 7 gün 24 saat boyunca işlem yapmak mümkündür. Geleneksel EFT sisteminde bankaların açık olduğu gün ve saatlerde yapılan transfer işlemine göre büyük bir avantaj sağlayan FAST ile istediğiniz herhangi bir saat veya günde para transferi yapabilirsiniz.

Bankalar üzerinden para transferi yapan kişi ve kurumlar anlık FAST sistemini kullanmaya başladıktan sonra FAST limiti ne kadar sorusunu araştırır. Günlük FAST limiti kullanıcıların güvenliği açısından önemlidir. Sistem ilk kullanıma girdiği 8 Ocak tarihinde FAST işlem limiti sadece 50 TL idi. Para transferi ekosisteminin ihtiyaçları ve talep doğrultusunda kademeli olarak yükseltildi. Merkez Bankası tarafından gerçekleştirilen 2 Nisan 2024 tarihli basın duyurusunda 4 Nisan itibarı ile günlük maksimum FAST gönderim tutarı para transferlerinde 50 bin TL’den 100 bin TL’ye çıkartıldı. FAST-TR karekod ile yapılan, dinamik doğrulamaları kurumsal ödemelerde ise bu miktar 100 bin TL’den 250 bin TL’ye yükseltildi.

FAST ve EFT, her ikisi de bankalar arası para transferi yapmak için kullanılan sistemlerdir, ancak aralarında bazı önemli farklar bulunmaktadır. FAST ve EFT arasındaki farklar, kullanıcıların ihtiyaçlarına göre hangi sistemi kullanacaklarını belirlemelerine yardımcı olabilir.

• Hız: FAST sistemi, adından da anlaşılacağı gibi anlık ve sürekli transfer imkanı sunar. FAST sistemi sayesinde, para transferi yapıldığında, alıcı hesabına sadece birkaç saniye içinde geçer. EFT işlemleri ise genellikle bankaların çalışma saatleri içerisinde gerçekleştirilir ve işlemin tamamlanması birkaç dakika ila birkaç saat sürebilir.
  
  
• Saat ve Gün Kısıtlaması: FAST sistemi, 7 gün 24 saat boyunca kesintisiz olarak hizmet verir. Bu durum, kullanıcıların istedikleri herhangi bir zamanda, hatta hafta sonları ve tatil günlerinde bile para transferi yapabilmelerini sağlar. EFT işlemleri ise genellikle sadece iş günlerinde ve bankaların belirlediği mesai saatleri içerisinde yapılabilir.
  
  
• Ücretler: Para transferinde büyük kolaylık sağlayan FAST ücreti ne kadar sorusu da sıkça araştırılan konular arasında yer alır. FAST ve EFT işlemleri için bankaların ücretlendirme politikaları farklılık gösterebilir. Genellikle, EFT işlemleri için alınan ücretle FAST ücreti birbirinden farklıdır.
  
  
• Güvenlik: Her iki sistem de yüksek güvenlik standartlarına sahiptir. FAST ve EFT işlemleri, bankaların uyguladığı güvenlik protokolleri ve TCMB tarafından belirlenen düzenlemeler çerçevesinde gerçekleştirilir. Kullanıcıların işlemlerinin güvenliği, iki faktörlü kimlik doğrulama, SMS onayı, mobil imza gibi güvenlik önlemleri ile sağlanır.

Bankalar arası para transferleri arasında yer alan diğer yöntemlerden havale ile ilgili de Yatırımcı Sözlüğü’müzdeki bilgileri okuyabilirsiniz.