ROIC (Yatırılan Sermayenin Getirisi) Nedir?

Bu formül, şirketin işletme sermayesini ve sabit varlıklarını dikkate alarak, yatırılan toplam sermayeye kıyasla ne kadar verimli çalıştığını gösterir. ROIC, aşağıdaki formülle hesaplanır:

ROIC=Net Faaliyet Karı (NOPAT)/Yatırılan Sermaye

Net Faaliyet Kârı (NOPAT): Vergi sonrası net faaliyet geliri anlamına gelir. Faaliyetlerden elde edilen kârın, faiz ve vergiler sonrası kalan kısmıdır.

Yatırılan Sermaye (Invested Capital): Şirketin operasyonlarını finanse etmek için kullanılan toplam sermayedir.

NOPAT = Brüt Kar – Operasyonel Giderler-Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri

Yatırılan Sermaye = Net İşletme Sermayesi – Nakit ve Nakit Benzerleri + Maddi Duran Varlıklar

ROIC, şirketlerin finansal sağlığını ve gelecekteki büyüme potansiyelini anlamak açısından büyük önem taşır. İşte ROIC’in yatırımcılar ve analistler için kritik olmasının başlıca nedenleri:

Şirketin Sermaye Kullanım Etkinliği: ROIC, bir şirketin kârlılığı ile finansman kaynaklarını ne kadar etkin kullandığını gösterir. Eğer ROIC, şirketin sermaye maliyetinden (WACC) yüksekse, bu durum şirketin değer yarattığını gösterir. Aksi durumda, şirketin sermayesini verimli kullanamadığı düşünülebilir.

Rekabet Avantajı: Yüksek ROIC oranına sahip şirketler genellikle rekabet avantajına sahiptir. Pazarda güçlü bir fiyatlandırma gücüne sahip olmak, operasyonel verimlilik veya inovasyon yeteneği gibi faktörler, ROIC oranının yüksek olmasını sağlayabilir.

Şirketin Büyüme Potansiyeli: Yüksek ROIC değerleri, şirketin yatırımcılarına daha fazla getiri sağlama potansiyeline sahip olduğunu gösterir.

ROIC, sektöre göre farklılık gösterebilir. Bazı sektörlerde yüksek ROIC normal kabul edilirken bazı sektörlerde düşük ROIC makul karşılanabilir.

Teknoloji Şirketleri: Genellikle yüksek ROIC oranına sahiptir çünkü bu şirketler genellikle sermaye yoğun olmayan iş modellerine dayanır.

Sanayi ve Üretim Şirketleri: Düşük ROIC oranına sahip olabilirler çünkü büyük miktarda sermaye yatırımı gerektirirler.

Enerji ve Kamu Hizmetleri: Genellikle ortalama veya düşük ROIC oranına sahiptirler çünkü büyük miktarda sabit varlık yatırımı gerektirirler.

Örnek 1 Teknoloji Şirketi

Bir teknoloji şirketi düşünelim. Bu şirketin yıllık verileri aşağıdaki gibi olsun:

• Net Faaliyet Geliri (NOPAT): 500 milyon TL
• Yatırılan Sermaye: 2 milyar TL

ROIC hesaplaması şu şekilde olur: ROIC= 500 Milyon TL/2 Milyar TL= 0,25 ya da %25.

Bu oran, şirketin yatırılan her 1 TL başına 0.25 TL getiri sağladığını gösterir ki bu oldukça yüksek bir orandır.

Örnek 2 Üretim Şirketi

Bir üretim şirketinin finansal verileri:

• Net Faaliyet Geliri (NOPAT): 200 milyon TL
• Yatırılan Sermaye: 2.5 milyar TL

ROIC hesaplaması: ROIC= 200 Milyon TL/2,5 Milyar TL= 0,08 ya da %8

Bu oran, sermaye yoğun bir sektörde faaliyet gösteren bir şirket için makul bir değer olabilir ancak şirketin sermaye maliyeti ile karşılaştırıldığında düşükse yatırımcılar için risk oluşturabilir.

ROE (Özsermaye Karlılığı) ile Farkı: ROIC, şirketin toplam sermaye kullanım etkinliğini ölçerken ROE yalnızca öz sermayenin getirisini ölçer. Borçluluk oranı yüksek şirketlerde ROE yanıltıcı olabilir ancak ROIC daha sağlıklı bir metrik sunar.

ROA (Aktif Karlılığı) ile Farkı: ROA, toplam varlıkların ne kadar kârlı kullanıldığını gösterirken ROIC sadece operasyonları finanse eden sermaye üzerinde yoğunlaşır.

ROIC, yatırımcılar için önemli bir kriter olabilir. Aşağıdaki tabloda, ROIC’in yatırım kararlarında nasıl kullanılabileceğini özetledik.

ROIC, şirketlerin performansını değerlendirmek için güçlü bir araç olsa da aşağıdaki tabloda görebileceğiniz gibi bazı sınırlamaları vardır.

ROIC, yatırımcıların ve analistlerin şirketin kârlılık ve sermaye verimliliğini ölçmek için kullandığı kritik bir finansal göstergedir. Yüksek ROIC değerine sahip şirketler genellikle güçlü rekabet avantajlarına, sürdürülebilir kârlılığa ve yatırımcılar için daha cazip fırsatlara sahiptir. Ancak bu metriği değerlendirirken sektörel farklılıkları ve şirketin sermaye maliyetini de dikkate almak gerekmektedir. ROIC’in doğru yorumlanması ve diğer finansal metriklerle birlikte ele alınması, yatırım kararlarının daha sağlıklı bir şekilde alınmasına yardımcı olacaktır.