Marjin Nedir?

Forex piyasasında yatırımcıların en sık karşılaştığı terimlerden biri olan marjin işlem yatırım yapmadan önce belirli bir miktar teminat vermek anlamına gelir. Bunu bir depozito gibi düşünebilirsiniz. Marjin, yatırımcılara hesaplarındaki para miktarından daha üst değerlerde işlemler yapma fırsatı verir. “Kaldıraç” olarak adlandırılan bu işlemler bütünü yüksek kazanç potansiyeli sağlar. Bununla birlikte riski de artırır. Marjin anlamı farklı alt terimlerle de açıklanabilir. Başlangıç marjini (başlangıç teminatı) ve serbest marjin (serbest teminat) bu terimlere örnek olarak verilebilir. Piyasa değerlerindeki dalgalanmalarla etkilenen marjin seviyesini iyi bilmek, fiyat hareketlerine hızlı şekilde tepki vermenizi ve risk yönetiminde avantaj kazanmanızı sağladığı için önemlidir. Marjin işleminin faydaları, hesaplaması ve diğer detaylarıyla kavram hakkındaki tüm bilgileri sizin için bir araya getirdik.

Marjin işlemler yatırımcılara piyasalardaki fırsatları değerlendirme konusunda birçok avantaj sunar. Bir yatırımcı piyasadaki fırsatları daha etkin şekilde değerlendirme imkânını kazanırken kaldıraç, esneklik ve çeşitlilik gibi farklı işlem alternatiflerini de kullanabilir. Yatırımcılara piyasadaki fırsatları daha etkin şekilde değerlendirme imkânı sunan marjin işlemlerin faydalarından bazıları şöyledir:

Yüksek Kaldıraç İmkânı: Marjin işlemlerin en önemli avantajlarından biri kaldıraç imkanıdır. Kaldıraç yatırımcının kendi sermayesinin çok daha fazlasını kullanarak işlem yapmasına olanak tanır. Bu sayede yatırımcı küçük bir sermaye ile büyük pozisyonlar açabilir ve potansiyel olarak daha yüksek kazanç elde edebilir.

Her Yönde Kazanç Fırsatı: Marjin işlemlerde sadece fiyat yükselişinden değil düşüşünden de kazanç elde etme imkânı vardır. Dolayısıyla yatırımcı piyasa yönüne bakmaksızın her koşulda kazanç elde etme potansiyeline sahip olur.

Geniş Varlık Yelpazesi: Bu işlem hisse senedi, emtia, döviz ve kripto para gibi birçok farklı varlık sınıfında kullanılabilir. Risklerini çeşitlendirmek isteyen yatırımcılar farklı piyasalarda işlem yapma avantajı kazanır.

Tüm bu avantajlarının yanı sıra marjin işlemler sermayenin küçük bir bölümüyle büyük yatırımlar yapma olanağı sağlar. Elinizdeki miktarla daha büyük pozisyonlar açabilirsiniz. Kârlı yatırımlarda başlangıç sermayesine oranla daha yüksek kazanç elde etme şansına sahip olabilirsiniz.

Küçük sermayelerle büyük pozisyonlar açma imkânına sahip olmak yüksek avantaj sağlarken riskleri de beraberinde getirir. Marjin hesaplama işlemleri sayesinde risklerin yönetimi kolaylaşır ve kazanç potansiyeli artar. Marjin seviyesi temel olarak finans işlemlerinin yapılacağı miktarın teminatını bildiren yüzdelik miktardır. Teminat seviyesi olarak ifade edilen yüzdelik miktar, marjin seviyesinin hesaplanmasında kullanılır. Marjin hesaplaması:

Marjin = Parite Fiyatı x Miktar / Kaldıraç Oranı

veya

Marjin = Ürün Fiyatı x Kontrat Büyüklüğü x Lot Miktarı / Kaldıraç Oranı

İşlemde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Marjin miktarı, pozisyon büyüklüğü ve kullanılan kaldıraç oranına göre değişir. Bununla birlikte marjin seviyesini etkileyen bir önemli faktör piyasa fiyat dalgalanmalarıdır. Pozisyonun sürdürülmesi için yeterli marjin seviyesinin korunması gerekir. Dolayısıyla doğru marjin hesaplanması için formüldeki tüm bileşenlerin dikkate alınması önemlidir.

Marjin hesaplama işlemi temelde yatırımcı hesabındaki serbest marjin miktarının, kullanılan marjin miktarına oranıdır. Bu rakamın %75’in altına düşmesi marjin çağrısı anlamına gelir. Margin call olduğu zaman yatırımcının hesabına ek teminat yatırması gerekir. Rakam %30 altına düşerse stop out olarak adlandırılır ve sistem otomatik olarak en zararlı pozisyonları kapatmaya başlar. Marjin çağrısı olumsuz bir durum gibi görünse de bazı muhtemel avantajları da vardır. Bu avantajlardan en önemlisi çağrının yatırımcılara pozisyonlarının risklerini fark etme ve önlem alma imkânı vermesidir. Marjin çağrısı sonucunda teminat miktarlarını tamamlayan yatırımcılar pozisyonlarını kapatmaya zorlanarak piyasaya likidite sağlamış olur. En önemli avantajı da aracı kurumların riskten korunmasını sağlamaktır. Marjin çağrıları, aracı kurumların yatırımcı teminatı eksikliğinden kaynaklı risklerden korur.

Çapraz marjin kripto para borsaları ve bazı finansal piyasalarda kullanılan, yatırımcılara tüm varlıklarını tek bir havuzda kullanarak birden fazla pozisyon açma imkânı sunan bir marjin yönetim sistemidir. Bu sistem, yatırımcılara esneklik ve potansiyel olarak daha yüksek kazanç sağlayabilir ancak aynı zamanda riskleri de beraberinde getirir. Bu işlemde hesabınızdaki tüm bakiye likidasyonu önlemek için teminat olarak kullanılır. Teminat, hesabınızdaki tüm pozisyonlar tarafından paylaşılır ve mevcut bakiyenizle de desteklenir.

Çapraz marjinin birçok avantajı vardır. Bunlardan en önemlisi tüm varlıkları tek bir havuzda toplayarak yatırımcıyı piyasa dalgalanmalarına karşı korumasıdır. Birden fazla pozisyona sağlanan teminat sayesinde marjin çağrısı riski azalır. Ayrıca çapraz marjin sayesinde yatırımcı sermayesini daha etkin şekilde kullanabilir. Çapraz marjinin dezavantajları da vardır. Bir pozisyondaki büyük zarar, diğer pozisyonları da etkileyebilir. Birden fazla pozisyonun riskini ve marj seviyesini sürekli olarak takip etme zorunluluğu da dezavantajlar arasında yer alır. Bununla birlikte çapraz marjin takip becerisinin yanı sıra doğru psikoloji ile risk yönetimi becerisi de gerektirir. Bu ve benzeri uzmanlık gerektiren dezavantajlarından etkilenmemek için Gedik Yatırım’ın uzmanları ile çalışabilirsiniz.

İzole marjin pozisyon başına teminat gerektirir. Bu her pozisyon için ayrı ayrı marjin hesaplaması anlamına gelir. Dolayısıyla yatırımcılara daha detaylı risk yönetimi imkânı sunar. Özellikle deneyimsiz yatırımcılar için daha uygun ve potansiyel kayıpları sınırlamada etkili bir araçtır. İzole marjinin avantajları arasında en önemlilerini şöyle sıralamak mümkün:

Pozisyona özel risk yönetimi: Yatırımcılar her pozisyon için ayrı teminat kullanır. Böylelikle her bir pozisyonun riskini bağımsız olarak kontrol edebilir.

Hesap koruması: Bir pozisyondaki zarar, diğer pozisyonlara sıçramaz ve hesabın tamamını riske atmaz.

Daha basit yönetim: Birden fazla pozisyonun riskini takip etme ihtiyacı ortadan kalkar.

Başlangıç seviyesi yatırımcılar için uygun: Risk yönetimi ve takip becerisi gerektirmeden yatırımcılara kontrol imkanı sunar.

İzole marjinin dezavantajları da bulunur. Her pozisyon için ayrı teminat gerekliliği nedeniyle, teminat kullanımının sınırlanması önemli bir dezavantajdır. Bununla birlikte daha az risk, kazanç potansiyelini de minimize eder. İzole marjin potansiyel kayıplarını sınırlayarak riskleri kontrol altında tutmak isteyen yatırımcılar için idealdir. Bu özellikle deneyimsiz yatırımcıların başlangıçta risk yönetimi becerilerini geliştirmesini sağlar. Deneyimsiz yatırımcılar, hesapları daha korunaklı olduğu için işlemlerinde psikolojik kontrolü de kolaylıkla sağlarlar. Kısa vadeli dalgalanmalardan etkilenmek istemeyen uzan vadeli yatırımcılar da izole marjinlerden faydalanabilir.

Yatırımcının marjin seviyesi belli bir kademenin altına düştüğünde, pozisyonlarının otomatik olarak kapatılması anlamına gelen stop out forex piyasasında kullanılan bir terimdir. Stop out seviyesi genellikle %20 ila %50 arasında değişebilir. Bu değişim aracı kuruma göre de farklılık gösterebilir. Stop out seviyesi için aşağıdaki formül kullanılır:

Stop Out Seviyesi = (Kullanılan Marjin / Toplam Marjin) x 100

Örneğin, kullanılan marji 5000 birim ve toplam marjin miktarı 10000 birim ise stop out seviyesi = (5000 / 10000) x 100 = %50 olur.

Bu, marjin oranı %50 altına düştüğünde stop out gerçekleşeceği anlamına gelir. Stop out’un marjin çağrısından farkı bu durumda pozisyonların otomatik olarak kapatılmasıdır. Stop out riskini azaltmanın birkaç yolu vardır. Bunlar arasında risk yönetimi stratejileri geliştirmek, kaldıraç oranını düşürmek, stop loss emirleri kullanmak ve yatırım yaparken tüm detayları araştırmış olmak sayılabilir. Ayrıca piyasayı sürekli olarak takip etmek ve duyuruları takip etmek de stop out riskini azaltmada yardımcıdır. Bununla birlikte stop out riskini minimize etmek için stop loss ve take profit seviyelerini belirlemeniz ve bu seviyelere sadık kalmanız önemlidir. Yanı sıra kaldıraç oranını doğru şekilde kullanmanız ve analizleri günlük olarak takip etmeniz de gerekir.

Yatırım hesabınızı Gedik Yatırım’da açarak forex piyasalarında hisse alım-satım işlemlerinizi kolayca yapabilirsiniz. Gedik Yatırım'da forex işlemleri hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın.